2.Elektr zanjirlari sxemasi va ularning klassifikatsiyasi. elektr zanjirlarning asosiy tushunchalari qonunlari va usullari.
Yulduz sxemadan uchburchak sxemada oʻtish (5.5-rasm). Ekvivalent sxema qarshiliklari quyidagi formulalar asosida berilgan yulduz sxema qarshiliklari orqali topiladi :
, ,
.
Bunday oʻzgartirishda berilgan sxema va unga muqobil uchburchak sxemada a,b,c tugunlarga kirib kelayotgan toklar va tugunlar orasidagi kuchlanishlar oʻzgarmay saqlanadi .
Uchburchak sxemadan yulduz sxemaga oʻtish (5.5-rasm). Bu holda berilgan sxema sifatida uchburchak sxema qaraladi, unda muqobil yulduz sxema qarshiliklari quyidagi formulalar asosida hisoblanadi:
, , .
Bu muqobil oʻzgartirish agar hisoblanishi lozim boʻlgan zanjirdagi birorta tarmoqda faqat EYuK manbai ulangan holda ishlatiladi. Masalan, 5.6-rasmdagi zanjir sxemasidagi Ye EYuK manbaini "a" tugun orqali kuchirish natijasida Ye boshqa tarmoqlarga oʻtkazilib, Ye ulangan tarmoq qisqaradi, a va b tugunlar esa ustma-ust tushib qoladi. Koʻrinib turibdiki bu oʻzgartirish natijasida sxemadagi tugunlar va tarmoqlar soni bittaga kamayadi.
Tok manbaini kontur boʻyicha koʻchirish .
Agar tok manbai (5.7-rasm) ikki tugun orasiga ulangan boʻlsa,uni u bilan kontur hosil qilgan tarmoqlarga koʻchirish mumkin.Bu oʻzgartirish natijasida sxemadagi konturlar soni bittaga kamayib, tok manbalarini soni bittaga ortadi, zanjir uchun tuzilgan tenglama esa (tugun potentsiallari usuli bilan ) oʻzgarmay qoladi.
EYuK manbaini tok manbai bilan almashtirish. Bunda ekvivalent manba parametrlari (5.8-rasm) quyidagi formulalar bilan aniqlanadi:
.
Tok manbaini EYuK manbaiga oʻzgartirish. Bu operatsiya yuqoridagi operatsiyaga teskari boʻlib, qidirilayotgan ekvivalent EYuK parametrlari quyidagi formulalardan foydalanib topiladi (5.8-rasm):
.
Oxirgi ikki oʻzgartirishlar natijasida manbaga ulangan istehmolchi (RN) dagi tok va kuchlanish oʻzgarmay saqlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
