Ma’ruza rejasi Tebranish konturidagi fizik jarayonlar

FIZIKA

4 – ma’ruza
Tebranish konturidagi fizik jarayonlar. O`zgaruvchan tok.
“Tabiiy fanlar”
kafedrasi
2023

Ma’ruza rejasi

1.Tebranish konturidagi fizik jarayonlar.

2. Sinusoidal kuch ta`siridagi majburiy tebranishlar.

3. O`zgaruvchan tok.

4. O`zgaruvchan tok zanjiridagi sig`im va induktivlik, qarshiliklar.

ELEKTR TEBRANISH KONTURI
Elektr tebranish konturi deb, L induktivli g`altak, C sig`imli kondensator va R qarshilikdan tashkil topgan elektr zanjiriga aytiladi.
Tebranish konturidagi zaryad, tok kuchi va kuchlanishlarning davriy ravishda o`zgarishiga elektromagnit tebranishlar deyiladi.
Ixtiyoriy t vaqt momentida kondensator qoplamalaridagi potensiallar farqi
Zanjirdagi tok kuchi
Tebranish konturi
Kondensator zaryadlanib zanjir ulansa, tok paydo bo’ladi. Tok g’altakdan o’tganda g’altakda magnit maydon hosil bo’ladi. Tok o’zgaruvchi bo’lgani sababli, magnit maydon ibduksiyasi oqimi o’zgaruvchan bo’ladi va g’altakda o’zinduksiya toki hosil bo’ladi. Bu tokdan kondensator zaryadlanadi.
+
_
ELEKTR TEBRANISH KONTURIDA zaryad tebranishning differensial tenglamasi
Garmonik qonunlar o`zgarishidagi faktorlar ta`siri ostida sodir bo`ladigan tebranishlar majburiy elektromagnit tebranishlar deb ataladi.
Majburiy elektromagnit tebranishlarning differensial tenglamasi
Foydalanilgan adabiyotlar

• Douglas C, Giancoli. “PHYSICS”. PRINCIPLES WITH APPLICATIONS. Pearson.2014, 1079 page.
• Abduraxmonov A. Fizika kursi, 2011 y., T.
• Tursunmetov K.A. va b. Fizikani takrorlang. Oliy o’quv yurtlari uchun. 2009 y.
• Musayev R.X. Statistik fizika va termodinamika. 2008 y.
• Karimov Z., Baxromov X. Umumiy fizika kursidan masalalar to’plami. T. 2008 y.
• Sultonov V.A. Fizika kursi, texnika oliy o’quv yurtlari uchun darslik. T. 2007 y.
• Toshxonova J.A. va b. Fizikadan praktikum. T. 2006 y.
• Kamolxo’jayev Sh.M. va b. “Elektr va magnetizm” qismidan laboratoriya ishlari to’plami. ToshDTU. 2005 y.
• Qodirov O. va b. Fizika kursi. T. 2005 y.
• Qosimov A. va b. Fizika kursi. T. 2005 y.

Ta’lim saytlari va internet resurslari

• Fizika.uz – talabalar va fizika o`qituvchilari uchun sayt;
• Yenka.com;
• http://www.quantumatomica.co.uk/download. html
• http://school-collection.edu.ru
• http://phet.colorado.edu./
• http://www.falstad.com/mathphysics.html
• http:// tashiit.com