Маъруза1: Мактабгача таълим муассасаларида мусиқавий тарбиянинг мақсад ва вазифалари

Машғулотни режалаштиришда қуйидагиларга эътибор бериши керак:

• 
  - Мусиқа тинглашда расмлардан, бастакор ва компазитор портретларидан, хилма-хил рангдаги шакллардан фойдаланиш;
  
• 
  - Овоз созлаш машқларида мусиқали зинача кўргазмали қуроллардан, тарқатма тест банкларидан ва расмлардан фойдаланиш;
  
• 
  - Қўшиқ айтишда расмларга қараб қўшиқ номини топиш;
  
• 
  - Лапарлар ва рақсларда катта расмли кубиклардан, магнит тасмалардан фойдаланиш;
  
• 
  - Мусиқали харакатли ва образли ўйинларни ўргатилганда шу ўйинга мос атрибутларни тайёрлаб фикрлашга ўргатиш, саҳналаштирилган жараёнда болаларни мустақил харакат қилишларига имкон яратади ва катта ўрин эгаллайди.
  

Юқорида кўрсатилган тавсиялар машғулот жараёнида ўз самарасини беради. Болаларнинг мусиқа тафаккурини ривожлантиради. Идроки ва ҳиссиётини тарбиялайди.
Мактабгача ёшдаги болалар ёрқин ва қувноқ рангларни хуш кўрадилар, уларда бу орқали қувноқлик ҳиссиётлари ривожланиб боради. Шу сабабли байрам эрталикларида мусиқа раҳбари, тарбиячилар ёрқин рангдаги кийимларда бўлишлари талаб қилинади. Қора ранг боланинг кайфиятини бузади, яъни унга салбий таъсир қилади.
Жажжи кичкинтойлар ўз ўйинлари орқали ҳаётни акс эттирадилар, улар тақлидчандирлар. Улар орасида келажакдаги мусиқа раҳбарлари борлигини унутмаслигимиз керак. Мусиқа раҳбари ўз меҳнати орқали етиштирган боғдан мева олса, бу мева бизнинг келажакдаги шогирдларимиздир.
МТМда кўнгил очар машғулотларининг тахминий режаси

Кичик ва ўрта гурух учун
Сентябр	Туғилган кунларни нишонлаш
	“Ўйинчоқлар олами” тадбири
	Бармоқ театри
	Эртак тинглаш
Октябр	Туғилган кунларни нишонлаш
	Соя театри
	Ўйин аттракционлари
	Стол устида театр
Ноябр	Туғилган кунларни нишонлаш
	Эртак тинглаш
	Фланеллеграф
	Катта болалар ижросида мусиқий дастур
Декабр	Туғилган кунларни нишонлаш
	Қишки ўйинлар
	Қўғирчоқ театри
	Эртак тинглаш
Январ	Туғилган кунларни нишонлаш
	Ўйинчоқлар байрами
	Расм-топишмоқлар
	Бармоқ театри
Феврал	Туғилган кунларни нишонлаш
	Стол устида театр
	Эртак тинглаш
	Қўғирчоқ театри
Март	Туғилган кунларни нишонлаш
	“Онамларнинг байрами”
	Бадиий нафосат соати “Наврўзи олам”
	Халқ ўйинлари
Апрел	Туғилган кунларни нишонлаш
	Катта гурух болаларининг мусиқий дастури
	Эртак тинглаш
	Фланеллеграф
Май	Туғилган кунларни нишонлаш
	Цирк
	Қувноқ ўйинлар соати
	Гуллар сайли
Июн	Туғилган кунларни нишонлаш
	“Биз ёқтирган қўшиқлар”
	“Ким чаққон?” спорт ўйинлари
	Эртак тинглаш
Июл	Туғилган кунларни нишонлаш
	“Бизлар рақсга тушамиз”
	Эртак тинглаш
	“Йўлда юрсанг – тўғри юр” бадиий тарбиявий соат
Август	Туғилган кунларни нишонлаш
	Расмлар кўргазмаси
	Қовун сайли
	Тарбиячилар ижросида мусиқий дастур

Катта ва тайёрлов гурух учун
Сентябр	Хазил топишмоқ соати
	Қовун сайли
	Бадиий нафосат соати “Олтин куз”
	Туғилган кунларни нишонлаш
Октябр	Спорт байрами “Қувноқ ўйинлар”
	Эртак тинглаш
	Бадиий нафосат соати “Боғча опамлар байрами”
	Туғилган кунларни нишонлаш
Ноябр	Кичик гурухлар учун мусиқий дстур(катта гурух болалар иштирокида)
	Қўғирчоқ театри
	Бадиий нафосат соати “Хирмонга барака”
	Туғилган кунларни нишонлаш
Декабр	Бадиий нафосат соати “Нон азиз”
	Эртак тинглаш
	“Қиш ўйинлари” кечаси
	Туғилган кунларни нишонлаш
Январ	Катта гурух болаларининг ижодий кўргазмаси
	Бадиий тарбиявий соат “Йўл қоидаларини билиб ол”
	Ўйинчоқлар байрами
	Туғилган кунларни нишонлаш
Феврал	Бизнинг мехмонимиз “Аскарлар”
	Мусиқа кечаси “Давра олиб ўйнаймиз”
	Спорт ўйинлари мусобақаси
	Туғилган кунларни нишонлаш
Март	Ойижонлар учун мусиқий дастур
	Бадиий нафосат соати “Она ер саховати”
	Миллий қадриятларимиз “Болани бешикка солиш”
	Туғилган кунларни нишонлаш
Апрел	Қўғирчоқ театри
	Катта гурух болаларининг ижодий кўргазмаси
	Бадиий нафосат соати “Коинот сирлари”
	Туғилган кунларни нишонлаш
Май	Бадиий топишмоқлар соати “Қушлар бизнинг дўстимиз”
	Тарбиячилар иштирокида болалар спектакли
	Бадиий нафосат соати “Хунарли хор бўлмайди”
	Туғилган кунларни нишонлаш
Июн	Ўзбек халқ ўйинлари мусобақалари
	Қўшиқ байрами
	Бадиий тарбиявий соати “Одобли бўлайлик”
	Туғилган кунларни нишонлаш
Июл	Боғча қошида тузилган хаваскорлик тўгарагининг мусиқий чиқиши
	Катта гурух болалалри иштирокида кичкинтойларга “Шолғом” эртагини намоиш қилиш
	Қизиқ ўйинлар кечаси
	Туғилган кунларни нишонлаш
Август	Қовун сайли
	Бадиий нафосат соати “Она - ватан”
	Қувноқ болалар (сўз ўйинлари ва хазил мутойибалар)
	Туғилган кунларни нишонлаш

Маъруза 19: Мусиқа ва жисмоний тарбия
Жисмоний тарбия — соғлом авлод, соғлом оила, соғлом жамият учун болаликдан қилинадиган амалий ҳаракатдир. Жисмоний мусиқий ҳаракат, ўйинлар, спорт бииан шуғулланиш ирода, чидам, интизом туйғуларини шакллантиради. Бола ўз куч-қуввати, соғломлиги, қадди-қоматининг ихчамлиги, нафас ҳаракатларининг тўғрилигини сезиб туради ва бу билан фахрланади. Бу сифатлар сезилмаган ҳолда дидни тарбиялай боради, болани гўзаллик дунёсига етаклайди. Спортчининг ҳар томонлама уйғун ривожланган қадди-қомати ҳақиқатдан ҳам гўзалдир.
Жисмоний тарбия аслида мусиқа тарбияси билан узвий боғлиқдир. Болаларнинг жисмоний ривожланиши ва такомиллашувининг воситаларидан бири ҳисобланади. ўз имкони даражасидаги ҳузур бағишловчи мусиқа болада инсоний қадриятлар тушунчасини ўстиради. Масалан, ота-онаси ёнида иш ўрганиб, уларга ёрдам бераётган болакай ва қизалоқнинг ўз ҳаракатидан нечоғлик мамнун бўлаётганига эътибор берганмисиз Ҳа, ҳузурбахш мусиқа болага инсоний оламни тушунтира боради. Бундай мусиқани оғир, толиқтирувчи, нафрат уйғотувчи мусиқадан фарқлаш лозим.
Жамиятимиз болаларининг соғлом, бақувват, меҳнатсевар ёки нимжон, чидамсиз, оғирроқ ишга ярамайдиган бўлиб ўсишларига бефарқ бўла олмайди. Мана шунинг учун ҳам болалар тарбияси фақат ота-оналарнинг шахсий иши, вазифаси эмас, балки аввало, бу уларнингжамият олдидаги бурчидир. Ота-оналар болаларнинг жисмоний ва ақлий жиҳатдан ривожланишлари учун жавобгардирлар. Улар болаларга ҳаракат — узоқ яшаш, жисмоний тарбия ва спорт, мусиқа эса соғлик, чиниқиш манбайи эканлигини бола онгига сингдиришлари керак.
Тонги бадан тарбияни ўтказиш вақтида болаларда ҳаракатланувчи малакалар мустаҳкамланади, яхшиланади ва тикланади. Тонги бадан тарбия машғулотларни кундалик режага киритиш шарт.
Тонги бадан тарбия ёрдамида биз болаларни тартибли бўлишга чақирамиз. Уларда ижобий кўникмалар ҳосил бўлади. Тонги бадан тарбия хотирани мустаҳкамлайди. Диққат билан тинглаш, текшириш ва якка ҳолда машқларни бажариш, тонги бадан тарбия эстетик тарбияни ҳам мустаҳкамлайди.