Ma’ruzachi: S. Sh. Maxmudov 2022

Qisqa tutashgan rotorli asinxron motor — rotorining po'lat o'zagi fazlariga eritilgan aluminiy quyilib chulg'am o'tkazgichlari (steijenlar) hosil qilinadi va ularning fazlardan tashqari uchlari ikki tomondan quyma aluminiy halqalar orqali qisqa tutashgan bo'ladi. Natijada, yaxlit «olmaxon katagi» ko'rinishidagi qisqa tutashgan chulg'am hosil qilinadi

• Qisqa tutashgan rotorli asinxron motor — rotorining po'lat o'zagi fazlariga eritilgan aluminiy quyilib chulg'am o'tkazgichlari (steijenlar) hosil qilinadi va ularning fazlardan tashqari uchlari ikki tomondan quyma aluminiy halqalar orqali qisqa tutashgan bo'ladi. Natijada, yaxlit «olmaxon katagi» ko'rinishidagi qisqa tutashgan chulg'am hosil qilinadi

rasm-2. Faza rotorli asinxron motorning tuzilishi;

• rasm-2. Faza rotorli asinxron motorning tuzilishi;
• 1, 7-podshipnik, 2, 6- qopqoqlar, 4– stator, 5-rotor ventillyator, 8-val, 9-chiqishlar qutisi, 10-tayanch panjalar, 11- halqalar, 12-cho’tkalar.

Uch fazali asinxron motorning stator chulg‘amiga uch fazali tok berilganda vujudga kelgan magnit yurituvchi kuch (MYK) statorda aylanish chastotasi n1=60 f/p bo'lgan aylanma magnit maydonni hosil qiladi. Bu maydon kuch chiziqlari stator chulg'ami o'ramlarini va rotorning qisqa tutashgan chulg'am sterjenlarini yoki uch fazali chulg'ami o'ramlarini kesib o'tib, ularda EYK lar hosil qiladi. Agar rotor chulg'ami qisqa tutashgan bo’lsa, undagi EYK ta’sirida qisqa tutashgan rotor chulg'amlari o'tkazgichlaridan tok o'tib, bu tokning stator hosil qilgan aylanma magnit maydoni bilan o'zaro ta’siri natijasida rotor chulg'ami o'ramlariga elektromagnit kuch ta’sir qiladi. Bu kuch hosil qilgan aylantiruvchi (elektromagnit) moment tormozlovchi momentdan katta bo'Isa, rotorni aylanma magnit maydon yo'nalishida aylantiradi.

• Uch fazali asinxron motorning stator chulg‘amiga uch fazali tok berilganda vujudga kelgan magnit yurituvchi kuch (MYK) statorda aylanish chastotasi n1=60 f/p bo'lgan aylanma magnit maydonni hosil qiladi. Bu maydon kuch chiziqlari stator chulg'ami o'ramlarini va rotorning qisqa tutashgan chulg'am sterjenlarini yoki uch fazali chulg'ami o'ramlarini kesib o'tib, ularda EYK lar hosil qiladi. Agar rotor chulg'ami qisqa tutashgan bo’lsa, undagi EYK ta’sirida qisqa tutashgan rotor chulg'amlari o'tkazgichlaridan tok o'tib, bu tokning stator hosil qilgan aylanma magnit maydoni bilan o'zaro ta’siri natijasida rotor chulg'ami o'ramlariga elektromagnit kuch ta’sir qiladi. Bu kuch hosil qilgan aylantiruvchi (elektromagnit) moment tormozlovchi momentdan katta bo'Isa, rotorni aylanma magnit maydon yo'nalishida aylantiradi.