Маърузалар матни


Download 0.97 Mb.
Pdf ko'rish
bet42/47
Sana21.01.2023
Hajmi0.97 Mb.
#1106722
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   47
Bog'liq
materiallarni kesib ishlash stanoklar va kesuvchi asboblar

Утувчи кескичлар хомаки йуниш ва тозалаб йуниш кескичларига 
булинади. Хомаки йуниш кескичлари (1-шакл, а) заготовкаларнинг сиртки 
юзаларини буйлама йуналишда суриб, дагал йуниш учун, тозалаб йуниш 
кескичлари эса (1-шакл,б)-тозалаб йуниш учун мулжалланган. Баъзан, тугри 
чизикли кенг кесувчи киррали тозалаб йуниш кескичлари ишлатилади; бу 
холда заготовка катта суриш киймати билан йунилиши мумкин; йунилган юза 
силлик чикади.
Торец йуниш кескичлари (1-шакл, в) буйлама ва кундаланг йунишда 
ишлатилади. Бу кескичлардан торецларни йунишда фойдаланилади. 
Арикча йуниш кескичлари (1-шакл, г) кундаланг суриш йули билан 
халкасимон арикчалар очиш учун ишлатилади; кескич кесувчи киррасининг 
эни, купинча, очиладиган арикча энига тенг килиб олинади.
Кесиб тушириш кескичлари (1-шакл, д) заготовка ѐки деталларни кесиб 
тушириш учун ишлатилади. 
Гальтел кескичлари (1-шакл, е) галтеллар (погонали валнинг бир 
диаметридан иккинчи диаметрига утиш жойлари) йуниш учун ишлатилади. 
Фасон кескичлари (1-шакл, ж) кундаланг суриш йули билан шаклдор 
юзалар йуниш учун мулжалланган. Кескич кесувчи кисмининг профили 
деталнинг йуниладиган шаклдор юзаси профилига мос булади. 
Резьба кескичлари сиртки (1-шакл, з ва ички (1-шакл, и) резьбалар 
киркиш учун ишлатилади. 


57 
Йуниб кенгайтириш кескичларидан заготовкалар тешикларининг ички 
юзаларини йуниш учун фойдаланилади. Йуниб кенгайтириш кескичлари очик 
тешикларни (1-шакл, к) ва ѐпик тешикларни (1-шакл,л) йуниб кенгайтириш 
учун мулжалланган булади. 
Токарлик кескичларининг юкорида куриб утилган барча типлари 
стержень шаклида булади. Шаклдор юзаларни йунишда токарлик фасон 
кескичларининг иш унуми паст булади ва деталнинг талаб этиладиган 
даражада аник профилини хосил килишга имкон бермайди. Шу сабабли 
стержень тарзидаги фасон кескичлардан факат доналабва майда сериялаб 
ишлаб чикаришдагина фойдаланилади. Куп микдорда бир хил деталлар 
тайѐрлашда (йирик серияли ва куплаб ишлаб чикаришда) шаклдор юзалар 
йуниш учун радиал кескичлар ишлатилади. Радиал кескичлар деталнинг 
йунилган юзаси шаклининг ва улчамларининг аник чикишини таъминлайди ва 
куп марта чархланиши мумкин булади; бу кескичларнинг иш унуми юкори. 
Кескич олдинги юзасидан чархланади, бунинг натижасида кескичнинг 
профили узгармайди. Радиал фасон кескичлар уз конструкцичси жихатидан 
доиравий (диск) кескичларга (2-шакл) ва призматик кескичларга (3-шакл) 
булинади. Доиравий фасон кескичлар заготовкаларнинг сиртки ва ички 
юзаларини йунишда, призматик кескичлар эса факат сиртки юзаларни 
йунишда ишлатилади. Бу кескичлар факат кундаланг суриш билангина кесади. 
Доиравий кескичлар оправкага утказилади ва айланиб кетишдан торецидаги 
тишлар ѐрдамида сакланиб туради. Призматик кескичлар туткичга капдум 
хамда винт воситаси билан махкаланади. Доиравий кескичлар хам, призматик 
кескичлар хам киркилиши керак булган резьбанинг профилига монанд килиб 
тайѐрланади. 
Призматик кескичлар уз конструкцияси жихатидан тангенциал булиши 
хам мумкин. Тангенциал кескичлар йунилаѐтган юзага уринма йуналишда 
кесади. Бу кескичлар заготовканинг йунилаѐтган юзасидан бирор l ораликда 
урнатилади, бунинг натижасида кескичнинг кесувчи кирраси буйига чузилади 
() , шу сабали заготовка бутун контури буйича эмас, балки бирин-кетин 
йунилади, бу эса деталларнинг шаклдор узун юзаларини йунишга имкон 
беради. 


58 

Download 0.97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   47




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling