gan yoki to’plangan diqqat deyiladi.
Agarda diqqat faqat bir murakkab ish jarayoni-
ning o’zida ikki yoki uch narsaga qaratilgan va faoliyatning turli usullari bn bog’liq bo’lsa
bunday diqqat bo’lingan yoki taqsim qilin-
gan diqqat deyiladi.
Diqqatning kuchi va barqarorligi
Diqqatning kuchi turli darajada bo’lishi kuchli va kuchsiz bo’lishi mumkin. Diqqat kuchli bo’lsa, u diqqat obyektiga shuncha ko’p to’planadi va keraksz narsalarga kam chalg’iydi. Eng kuchsiz diqqat , tarqoq diqqat, parishon diqqat yoki to’g’ridan to’gri parishonlik deyiladi.
Uzoq muddatgacha bir narsaning o’ziga qaratilib tura oladigandiqqat barqaror diqqat deyiladi. Agar diqqat biror bir faoliyat jarayonida boshqa narsalarga chalg’isa, tez sustlashsa va so’nib qolsa, bunday diqqat beqaror diqqat deyiladi.
I.P.Pavlovning oliy nerv faoliyati haqidagi ta’limoti, A.A.Uxtomskiy ilgari surgan dominantlik prinsiplari diqqatning fiziologik asoslari va mexanizmlarini ilmiy nuqtayi nazardan tushuntirish imkonini yaratdi. Shundey bo’lsada yana juda ko’plab nazariyalar mavjud. Shu jumladan psixologiya fanida diqqatni o’rganishning yana ikki xil nazariyasi mavjud.
Birinchi nazariya negizida ongning bir nuqtada yo’nalganligi yotadi. Ikkinchi nazariyaga binoan uning zamirida organizmning orientirovka faoliyati turadi.
Jahon psixologiyasi fanida diqqat nazariyalari
Diqqat shundan iboratki, u nimaga qaratilgan bo’lsa uni ko’rish mumkin. Diqqatni kishi psixik faoliyatini biron bir obyektga yo’naltirish va to’plash bilan boshqa obyektlardan chalg’itish mumkin.
N.F.Dobrinin
Obyektning paydo bo’lishi bilan diqqat yuzaga keladi. Obyekt yo’qo’ganidan keyin esa psixik qism bo’lgan tekshirish, nazorat qilish jarayoni boshlanadi. Demak, diqqat ongning bir obyektga yo’naltirilishi va ongli holatini nazorat qiluvchi jarayondir.
P.Y.Galperin
1926-yilda, “Ustanovka va Diqqat” darsligi chop etiladi. Unga ko’ra qator obyektlardan bir obyektni ajratishdiqqatning subyektiv kechinmasidir va buni obyektiv hodisalar bilan taqqoslashsezgi organlarining ustanovkasidan- ishlash vaziyatidan iborat
K.N.Kornilov
Do'stlaringiz bilan baham: |
