Masharipov Kamildi’n’ Sabaq islenbesi 2017-2018-o’qiw jil Sane

Eritpeler


Eriwshi zat eritiwshi zat
Ku’ndelikli turmista qollanilatin eritpeler:

Qurilista qollanilatin eritpeler:


Meditsinada qollanilatin eritpeler:


Ximiyaliq eritpeler:


Aziq-awqat eritpeleri:

Kosmetikaliq eritpeler:

Belgili massa yamasa ko’lemdegi eritpede erigen zat mug’darina onin’ kontsentratsiyasi delinedi. Kontsentratsiya to’mendegi usillar menen ta’replenedi:
Eritpede erigen zattin:
a) massaliq ulesi
b) protsent konsetratsiyasi
c) normal konsentratsiyasi
d) molyar konsentratsiya (cm)
e) molyal konsentratsiya
a) Massaliq ulesi (w) erigen zat massasin (m₁) eritpe massasina (m₂) qatinasi bolip, adette 1den kishi sanlarqa tariblenedi; w<1 w= m₁ / m₂, bunda m₁ – erigen zat massasi, m₂ – eritpe massasi.
b) Protsent konsentratsiya (C%). Har qanday eritpenin 100 grda erigen zattin muqdarin korsetiwshi bolegi, protsent konsentratsiya dep ataladi. Prosent konsentrstsiya tomendegi formula menen esaplanadi.

C% = m₁ / m₂ * 100%.

Bunda – m₁ – eritiwshi zattin massasi, m₂ – eritpenin massasi (eriwshi+eritiwshi). Eger eritpenin massasi, onin tiqizliqi (d) ham kolemi (v) arqali tariflense m₁=dv bolqani ushin C%= m/dv * 100

c) Normal konsentratsiya yamasa ekvivalent konsetrstsiya (Cn). Har qanday eritpenin 1 litrinde erigen zattin gramm ekvivalent sani (ekvivalent muqdari) bildiriwshi bolegi normal konsentratsiya delinedi. Normal konsentratsiya tomendegi formula menen tariflenedi.

CN=m/EV (V-litr) esabinda

CN=m₁ •1000 / EV (V-ml esabinda)

Formuladaqi V-eritpe kolemi m₁-eriwshi zattin massasi

E – erigen zattin kolemler esabindaqi alinqan ekvivalent.
Normalliqi bir tur bolqan eritpeler oz-ara ten kolemlerde qaldiqsiz reaktsiyaqa kirisedi. Sonin ushin olarqa erigen zattin ekvivalent sani ten boladi.
Misali: 25 ml, 0,05 n, oyiwshi kaliy, 20 ml 0,05n nitrat kislota menen qaldiqsiz reaktsiyaqa kirisedi.
Normalliqi har turli bolqan eritpeler oz-ara ten erigende eritpelerdin kolemi olardin normalliqina keri proportsionsl boladi.