Машиналық графика. Autocad компьютерлік графика жҥйесіне кіріспе оқу құралы

38-мысал.Объектні оңға қарай ығыстырып созыңыз (84-сурет). 
Stretch (Растяни)  командасын іске қосып, келесі сауалдарға 
жауап беріңіз: 
Stretch 
Select objects to stretch by сrossing-window or crossing-
polygon... 
Select objects: - объектні кесуші жақтама көмегімен таңдау 
режиміне көшу үшін c пернесін басыңыз. 
Specify first corner: - 1-нүктені көрсетіңіз. 
Specify opposite corner: - 2-нүктені көрсетіңіз. 
3 found Select objects: - объектлерді таңдауды аяқтау үшін 
Enter пернесін басыңыз.
Specify bаsе point or displacement: - 3-нүктені көрсетіңіз. 
Specify second point of displacement: - 4-нүктені көрсетіңіз. 

---

107 
8.12 Объектлерді ұзарту 
EXTEND (УДЛИНИТЬ) командасы объектлерді шеткі 
жиекке дейін ҧзарту ҥшін қолданылады. Бҧл команда Modify 
(Редакт)
Extend (Удлинить) қҧлайтын менюінен немесе 
Modify (Редактирование) қҧралдар панелінде орналасқан Extend 
(Удлинить)  пиктограммасын мышьтың кӛмегімен басу арқылы іске 
қосылады. 
Полисызықтарды олар тек тҧйық емес жағдайда ғана ҧзартуға 
болады. Полисызықты ҧзарту кезінде, оның бастапқы немесе соңғы 
сегменты жеке тҧрған сызық немесе доға болғандағыдай ҧзар-
тылады. 
Қалыңдығы ҥлкен полисызықты ҧзарту кезінде оның шеткі 
жиегі ӛстік сызықпен жанасады. Мҧндай полисызықтың шетжағы 
90° бҧрышымен кесіледі. Сондықтан, егер шеткі жиек ҧзартылатын 
сегментке перпендикулярлы болмаса, онда полисызықтың шеті 
жиектен шығып тҧрады. Конустық сегментті ҧзарту кезінде оның 
шеткі ені ағымдығы конустілік тҧрақты болып қалатындай 
коррекцияланады. Егер ҧзарту барысында еннің шеткі мәні теріс 
таңбалы болып жатса, онда оның мәні 0 деп орнатылады. 
Сәулелерді ҧзартуға болады, ал тҥзулерді ҧзартуға болмайды. 
Тҥзулерде шеңберлерде сияқты шеткі жиектер және шеткі нҥкте 
болмайды. Ал сәуле жартылай шектелген объект болып табылады, 
сондықтан оны жаңадан орналасқан бастапқы нҥктеге дейін ҧзартуға 
болады. 
Доғалардың орталық бҧрыштарын және кейбір объектлердің 
ҧзындықтарын ӛзгертуге болады. Осылардың ішінде – тҧйық емес 
кесінділердің, доғалардың, полисызықтардың, эллипстік доғалардың 
және сплайндардың тізбектері. 
Жағдайға байланысты ҧзындықты ӛзгерту операциясы немесе 
ҧзарту немесе қысқарту болып орындалады. 
Ҧзындықты ӛзгерту әртҥрлі әдістерімен жҥргізіледі: 
а) объектнің шеткі нҥктесін сҥйреумен (динамикалық); 
б) ағымдағы ҧзындыққа немесе бҧрышқа қатысты жаңа мәнді 
пайызбен кӛрсету арқылы; 
в) объектнің ҧзындығының немесе орталық бҧрышының толық 
абсолют мәнін беру арқылы. 

---

108 
Шеткі жиектер есебінде кесінділер, доғалар, екіӛлшемдік 
полисызықтар болуы мҥмкін. Екіӛлшемдік полисызықты қолдану 
кезінде, оның ені есепке алынбайды, ал объектлер оның ӛстік 
сызығына дейін ҧзартылады. 
Ҧзартуға жататын объект оның ҧзартылатын шетін кӛрсету 
арқылы таңдап алынады. Объектлерді жақтаманың және кесуші 
жақтаманың кӛмегімен таңдап алуға немесе оларды соңғы жиынтық 
деп корсетуге болмайды. Объектлерді тек қана тікелей кӛрсетіп, 
координаттарын енгізіп немесе сызықтарды таңдап белгілейді.