Mashinasozlik
Download 1.65 Mb. Pdf ko'rish
|
yuk avtomobillarining valsimon detallarini qayta tiklashda va yeyilishga chidamliligini oshirishda plazma yoyi yordamida payvandlash texnologiyasini takomillashtirish
|
40 5. IQTISODIY QISM 5.1. Plazma yoyi yordamida qoplash usuli bilan yeyilgan detallarni qayta tiklashning iqtisodiy samaradorlik ko’rsatkichlari. Plazma yoyi yordamida kombinatsiyalashgan qoplash usuli boshqa payvandlash (qoplash) usullaridan o’zining minimal payvandlash vaqti, materiallar sarfining nisbatan kamligi, qayta tiklanadigan detallarning nomenklaturasi chegarasozligi, samaradorligi kabi yuqori iqtisodiy ko’rsatkichlari bilan alohida ajralib turadi. Donali vaqtni, ish razryadini, bir vaqtning o’zida ish bilan mashg’ul ishchilar sonini va tarif setkasini bilgan holda ish hajmining puldagi ifodasini topish mumkin. Bu ko’rsatkichlar ishlab chiqarish normativlarida berilgan bo’ladi. Qayta tiklash tannarxi mehnat sarfidan tashqari, yana elektroenergiya, payvandlash materiali, qo’shimcha materiallar, jihoz va binolar amortizatsiyasi kabi qator harajatlarni o’z ichiga oladi. Har bir sarf-harajat o’lchashlar, kuzatishlar va normativlar asosida aniqlanadi. Aniqlangan tannarx asosida taklif etilayotgan qayta tiklash usulining mavjud usullarga nisbatan yoki loyihalanayotgan boshqa yangi usullarga nisbatan iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiqligi baholanadi. Usulning maqsadga muvofiqligini aniqlash iqtisodiy samaradorlik orqali amalga oshiriladi. Mashinalarning yeyilgan detallarni plazma yoyi yordamida qoplash usulida kukunsimon va simsimon materiallarni qo’llab qayta tiklash texnologiyasi noyob va qimmatbaho ehtiyot qismlar sarfini kamaytiradi va ularning xizmat muddatini uzaytiradi. Yangi texnologik jarayon mavjud texnologiyaga nisbatan mahsulot sifatini ortishini ta’minlagani uchun (masalan, mashinaning xizmat muddatini), yillik iqtisodiy samaradorlik quyidagicha aniqlanadi: E = [(S 1 + Ye n K 1 )T 2 /T 1 – (S
2 + Ye
n K 2 )] N kt , bu yerda: 41 S 1 , S 2 - mavjud va yangi texnologiya bo’yicha qayta tiklangan detal yoki birikmaning tannarxlari; K 1 , K 2 - mavjud va yangi texnologiyani joriy qilish uchun qo’shimcha kapital ajratmalar; T 1 , T 2 - mavjud va yangi texnologiya bo’yicha qayta tiklangan detal yoki birikmaning xizmat muddatlari; N kt - mavjud va yangi texnologiya bo’yicha qayta tiklanadigan detal yoki birikmalarning yillik hajmi; Ye n
n = 0,15). Mavjud va yangi texnologiya bo’yicha qayta tiklangan detal yoki birikmaning tannarxini hisoblashda uni metallomga topshirish narxi hisobga olinadi va u quyidagicha hisoblab topiladi: S = S
ix + S
m + S
qold + S
a + S
jor. ta’m
bu yerda: S ix
-
ish xaqi harajatlari, so’m S ix = S six · T
d · K
d · K
2
bu yerda: S six
- ishchilarning soatlik ish xaqi, so’m T d - bitta detalni qayta tiklash uchun sarflangan vaqt, soat K d - qo’shimcha ish xaqini hisobga oluvchi koeffitsient K 2 - ish joyiga xizmat ko’rsatish koeffitsienti S m - material sarfi, so’m S m = S mb · T m
bu yerda: S mb - payvandlash materialining narxi, so’m T m - detalni qayta tiklash uchun material sarfi, kg S qold
- detalning qoldiq bahosi, so’m S a - amortizatsiya chegirmalari, so’m Bino uchun S a bino
= B·S·a/ 100·N kt
42 bu yerda: B - ishlab chiqarish maydoni, m 2
S - bir kv. metr ishlab chiqarish maydonining narxi, so’m a - binoning amartizatsiya chegirmalari Jihozlar uchun S a jih
= B·a/ 100· N kt
Jihozlarni joriy ta’mirlash uchun S a jor. t. = B·a/ 100· N kt
S jor. ta’m. - jihozlarni joriy ta’mirlash uchun harajatlar, so’m
Download 1.65 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|