Mas’ul muharrir: f f. n dotsent S. Ismoilov Taqrizchilar: f f. n dotsent Sh. Yusupov katta o’qituvchi B. G’ofurov

Referat yozish shartlari:
- referat belgilangan ______________muddatda topshirilishi kerak.
- referat hajmi kamida 15 bet bo’lishi kerak.
- referat sodda reja asosida yozilishi kerak.
- referatda kamida 5 ta adabiyotdan foydalanish lozim.


INFORMATSION-USLUBIY TA’MINOT

0. 
   ASOSIY ADABIYOTLAR
   
1. 
   

№	Muallif, adabiyot nomi, turi, nashriyot, yili, xajmi	Kutubxonada mavjud nusxasi
1	O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. –T.: 1992 yil.	50
2	Karimov I.A. O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. T.: “O’zbekiston”, 1997 yil.	20
3	Karimov I. A. Yuksak ma’naviyat engilmas kuch. –T.: “Ma’naviyat”, 2008 yil.	50
4	Karimov I.A. O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida. –T.: “O’zbekiston”, 2012 yil.	25
5	Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar.- T.: 2001 yil.	100
6	Tulenov J. Jamiyat falsafasi –T.: 2001 yil.	10
7	Tulenov J. Hayot falsafasi –T.. “O’zbekiston”, 1993 yil.	5
8	Tulenov J. Qadriyatlar falsafasi – T.: 1998 yil.	25
9	Choriev A. Inson falsafasi –T.: 2002 yil.	15
10	Yusupov E. Falsafa –T.: 1999 yil.	50
11	Axmedova M. Falsafa –T.: 2006 yil.	40
12	Nazarov Q. Falsafa asoslari T.: 2005 yil.	40
13	Krapivenskiy S. E. Sotsianaya filosofiya. – Moskva, “Vlados” 1999 yil.	2
14	Ijtimoiy falsafa. O’UM- Guliston: 2013 yil.	10

5.2. QO’ShIMChA ADABIYOTLAR

№	Muallif, adabiyot nomi, turi, nashriyot, yili, hajmi	Kutub-xonada mavjud nusxasi
1	Falsafa. Qomusiy lug’at. – T.: “Sharq”, 2004 yil.	5
2	G’arb falsafasi. – T.: “Sharq”, 2004 yil.	3
3	Juraev N. Tarix falsafasi –T.: 1998 yil.	5
4	Ochildiev A. Milliy g’oya va millatlararo munosabatlar -T.: “O’zbekiston”, 2004 yil.
5	Rahimov I, O’tamurodov A. Fanlarning falsafiy masalalari –T.: “O’zbekiston”, 2002 yil.	5
6	Tulenova K. Predvidenie i realnost. – T.: “O’zbekiston milliy entsiklopediyasi” ilmiy nashriyoti, 1998 yil.	1
7	Barulin V.S. “Sotsialnaya filosofiya”, “Fair-press”, 1999 yil.	5

TAVSIYА QILINADIGAN QO’ShIMChA ADABIYOTLAR VA AXBOROT MANBALARI

№	Muallif, nomi, turi, yili, hajmi, saqlanish joyi, elektron adresi
1	Karimov I.A. O’zbekistonning o’z istiqlol va taraqqiyot yo’li. – T.: “O’zbekiston”, 1992 yil.
2	Karimov I.A. O’zbekiston XXI asrga intilmoqda –T.: “O’zbekiston”, 1997 yil.
3	Karimov I. A. Xushyorlikka da’vat.- T.: “O’zbekiston”, 1999 yil.
4	Karimov I. A. Bunyodkorlik yo’lidan –T.: “O’zbekiston”, 1996 yil.
5	Karimov I. A. Tarixy xotirasiz kelajak yo’q –T.: “O’zbekiston”, 1997 yil.
6	Karimov I. A. Jamiyatimiz mafkurasi xalqni-xalq, millatni-millat qilishga xizmat etsin –T.: “O’zbekiston”, 1998 yil.
7	Karimov I, Tulenova K. Ijtimoiy falsafa. (Uslubiy qo’llanma) – T.: 2008 yil.
8	Tulenov J, G’ofurov Z. Falsafa –T.: 1997 yil.
9	Bilish falsafasi. – T.: “Universitet”, 2005 yil.
10	Danilyan O.G, Garanenko V.M. Filosofiya – Moskva, 2005 yil.

INTERNET RESURSLARI:

1. www. аkademik.ru
2. www. islom.uz
3. www. ziyo.net
4. www. pedagog.uz
5. www. kutubxona.uz
6. www. gduportal. uz

GLOSSARIY:

Aksiologiya – (Yunoncha - qadriyat) qadriyatlar haqidagi ta’limot XIX asr oxiri XX asr boshlarida shakllangan.

Antropologik falsafa – keng ma’noda inson tabiati va mohiyati haqidagi ta’limot, tor ma’noda XX asr g’arb falsafasidagi oqim.
Antropologtya – inson to’g’risidagi ta’limot.
Axborotlashgan jamiyat – informatsiya, ijodiyot va intellektual texnologiyaning ahamiyati ortib borgan jamiyatni nazarda tutuvchi tushuncha.
Biosfera – erning hayot tarqalgan qismi, erning jonli qobig’i.
Valyuntarizm – lotincha iroda ma’nosini anglatib, shaxs irodasini birlamchi deb e’tirof etadi va tarixiy jarayonlar alohida shaxslarning sub’ektiv hohishlariga asosan amalga oshadi deb hisoblaydi.
Geografizm, (Geografik determinizm) – jamiyat taraqqiyotida geografik muhitning (iqlim, tuproq, oziq-ovqat va b) ta’sirini mutloqlashtiruvchi ta’limot.
Gnoseologiya – (Yunoncha - bilim) falsafiy bilish nazariyasi, bugungi kunda epistimologiya atamasi ham ishlatiladi.
Gumanizm – insoniy, ya’ni inson qadriyatlarini ustuvor o’rganadigan qarashlar tizimi.
Gumanitarizm – ijtimoiy bilimlardan boshqa bilim sohalarini e’tiborga olmaydigan, ijtimoiy bilimlarni mutloqlashtiruvchi ijtimoiy bilishning talqini.
Demografik omil – aholi zichligini jamiyatga ta’sirini ifodalovchi tushuncha.
Demografiya – aholi dinamikasini o’rganadigan ta’limot.
Determinizm – (belgilamoq) barcha hodisalarning umumiy qonuniyatli aloqadorligi, sababli o’zaro bog’liqligi haqidagi ta’limot.
Dialektika – 1) falsasafiy munozara san’ati; 2) umumiy aloqadorlik, bog’liqlik va taraqqiyotning umumiy qonuniyatlarini o’rganuvchi ta’limot.
Yopiq jamiyat – ma’muriy buyruqbozlikka asoslangan, totalitar siyosiy tuzumning mahsuli sifatida, inson huquqlari va erkinliklarini cheklaydigan jamiyat.
Jamiyat – ijtimoiy mehnat taqsimoti asosida, shuurga-ongga, til va nutqqa ega bo’lgan, bir-birlarining ijtimoiy yordami, ko’magiga ehtiyoj sezuvchi insonlar ijtimoiy uyushmasining eng umumiy ilmiy-falsafiy atamasidir.
Ijtimoiy bilish – bilimlarning ijtimoiy borliqqa mos kelishi, ijtimoiy haqiqat.
Ijtimoiy ong – jamiyatning ma’naviy hayotini, ijtimoiy borliqning inson misidagi in’ikosini ifoda etuvi tushuncha.
Ijtimoiy progress - jamiyat taraqqiyotining rivojlanishini anglatuvchi tushuncha.
Ijtimoiy regress - jamiyat taraqqiyotini tanazzulini anglatuvchi tushuncha.
Individ – o’ziga xos xislatlari bilan boshqalardan ajralib turadigan odam.
Industrial jamiyat – jamiyatning murakkab rivojlanish bosqichi bo’lib, unda ilmiy-texnik faoliyat, mashina ishlab chiqarish va mehnat intizomi, ijtimoiy bozor, tizimli xo’jalik asosiy ahamiyatga ega bo’ladi. Bu jamiyatda ishlab chiqarish vositalari, yirik sanoat asosiy o’ringa chiqadi.
Inqilobiy taraqqiyot – jamiyat taraqqiyotini bosqichma-bosqich emas, keskin sifat o’zgarishlariga o’tish orqali rivojlantirish usuli.
Integratsiya - turli mamlakatlarning har jabhadagi o’zaro hamkorlik aloqalarini ifoda etuvchi tushuncha.
Metafizika – (Yunoncha meta-keyin, fizika-tabiat) ya’ni tabiatdan keyin degan ma’noni anglatib, qadimgi Yunonistonda jamiyatni tadqiq etuvchi ta’limot, ba’zida falsafa atamasi ma’nosida ham ishlatiladi. Gegel va Markscha falsafada dialektikaga qarshi metod sifatida ishlatilgan.
Metodologiya – metodlar to’g’risidagi ta’limot, dunyoni yaxlit o’rganuvchi usul.
Nazariy bilish – fikrlar, ilmiy gipotezalarga tayanib tarixiylik va mantiqiylik asosida hosil qilinadigan bilim shakli.
Naturalizm – tabiiy va tabiiy texnik bilimlarning ahamiyatini bo’rttirish uchun vujudga kelgan ijtimoiy bilishning talqini.
Noosfera – tabiat va jamiyat orasidagi o’zaro aloqa va munosabatda inson ongli faoliyatini asosiy omil ekanligini ifodalovchi tushuncha.
Ontologiya – (Yunoncha - borliq) borliq to’risidagi ta’limot.
Ochiq jamiyat – ushbu tushuncha ingliz olimi K. Popper tomonidan muomalaga kiritilgan bo’lib, mutafakkir insonparvarlik tamoyillariga asoslangan, fuqarolar erkinligini ta’minlovchi jamiyatni ochiq jamiyat deb talqin etadi.
Pozitivizm – (lotincha) ijobiy.
Postindustrial jamiyat – bilim, axborot, kasbiy mahorat taraqqiy etgan jamiyatlarni ifodalovchi tushuncha.
Postmodernizm – XX asrdagi falsafiy ta’limot bo’lib, ijtimoiy hayotni axloq, qonunlar, qadriyatlarni buzmagan holda ko’rib chiqish usuli, ko’p fikrlilik usuli.
Postpozitivizm – fan falsafasiga asos solgan oqim.
Pragmatizm – (Yunoncha - ish, harakat) inson faoliyati, uning amaliyotini asosiy o’ringa qo’yuvchi falsafiy ta’limot.
Rualizatsiya – qishloq hayotining ahamiyatini bo’rttirish asosida vujudga kelgan tushuncha, qishloq hayotiga qaytish.
Sinergetika – (Yunoncha - hamkorlik) o’z-o’zini tashkil etishning umumiy qonuniyatlarini va printsiplarini asos qilib olgan falararo yo’nalish.bu ta’limot XX asrning 70 yillarida paydo bo’ldi.
Urbanizatsiya – ijtimoiy hayotda shahar o’rnining oshib borishini ifodalovchi tushuncha.
Fatalizm – har bir hodisa va insonning har bir harakati taqdirga bog’liq deb hisoblovchi ta’limot.
Formatsion taraqqiyot – jamiyat taraqiyotida iqtisodiy omillarga e’tibor qaratuvchi yondashuv.
Fuqarolik jamiyati – insonlarning barcha jabhada to’la erkinligini kafolatlovchi, o’z-o’zini boshqarishga asoslangan jamiyat.
Tsivilizatsion taraqqiyot – jamiyat taraqqiyotida ma’naviy omillarga e’tibor qaratuvchi yondashuv.
Tsivilizatsiya – lotincha fuqarolik, davlatchilik.
Evolyutsion taraqqiyot – jamiyat taraqiyotini sekin-asta, bosqichma-bosqich rivojlantirish usuli.
Ekzistentsializm - (lotincha - mavjudlik) inson amaliy faoliyatida aqliy jihatlarga e’tibor qaratuvchi falsafiy ta’limot.
Ekogumanizm – (Yunoncha–ekos-uy, gumanizm-inson) atrof-muhitga insoniy munosabatda bo’lish.
Ekologiya – (Yunoncha - uy) atrof- muhit muhofazasi to’g’risidagi ta’limot.
Ekstrapolyatsiya - muayyan biron-bir hodisaning bir qismini kuzatish natijasida olingan xulosani boshqa qismga, boshqa hududga, yoki kelgusiga tadbiq etish.
Empirik bilish – bilish jarayonida bevosita sezgi a’zolarimiz orqali, muayyan tajribalar asosida hosil qilingan bilim shakli.