Matematikadan masalalar

GEOMETRIK MASALALAR 

 

1.  To’g’ri  to’rtburchakning  eni  bo’yidan  3  marta  qisqa.  Agar  shu  to’g’ri 

to’rtburchakning perimetri 72 sm bo’lsa, uning yuzini toping? 

 

2.  To’g’ri to’rtburchakning bo’yi 42 sm bo’lib, u enidan 3 marta uzun. Shu to’g’ri 

to’rtburchakning perimetri va yuzini toping? 

 

3.  Uchburchakning perimetri 126 sm. Bir tomoni 50 sm, ikkinchi tomoni undan 18 

sm qisqa. Uchinchi tomonning  uzunligini toping?  

 

4.   Uchburchakning perimetri 71 sm. Bir tomoni 18 sm, ikkinchi tomoni undan 11 

sm ortiq. Uchinchi tomonning  uzunligini toping?  

 

5.  Uchburchakning  perimetri  64  sm.  Bir  tomoni  12sm,  ikkinchi  tomoni  undan  2 

marta uzun. Uchinchi tomonning  uzunligini toping?  

 

6.   Uchburchakning  perimetri  61  sm.  Bir  tomoni  24sm,  ikkinchi  tomoni  undan 3 

marta qisqa. Uchinchi tomonning  uzunligini toping?  

 

7.    To’g’ri  to’rtburchak  shaklidagi  basseynning  perimetri    80  m.  Uning  bo’yi 

enidan 10 m ortiq. Basseynning bo’yi va enini toping? 

 

8.    Tomonlari  25  sm  va  16  sm  bo’lgan  to’g’ri  to’rtburchakning  yuziga  teng 

bo’lgan kvadratning tomonini toping?  

 

9.  To’g’ri to’rtburchakning eni 42 sm bo’lib, u perimetrining  3/14 qismiga teng .  

To’g’ri to’rtburchakning bo’yi va yuzini toping? 

 

10. To’g’ri  to’rtburchakning  eni  bo’yidan  4  marta  uzun.  Agar  shu  to’g’ri 

to’rtburchakning perimetri 90 sm bo’lsa, uning yuzini toping? 

 

 

11. To’g’ri to’rtburchakning eni 62 m 8 dm bo’lib, u enidan 4 m qisqa. Shu to’g’ri 

to’rtburchakning perimetri va yuzini toping? 

 

12. To’g’ri  to’rtburchakning  bo’yi  54  m  6  dm  bo’lib,  u  enidan  5  m    uzun.  Shu 

to’g’ri to’rtburchakning perimetri va yuzini toping? 

 

 

30 

13. To’g’ri  to’rtburchakning  bo’yi  enidan  5  marta  qisqa.  Agar  shu  to’g’ri 

to’rtburchakning perimetri 144 sm bo’lsa, uning yuzini toping? 

 

14. To’g’ri to’rtburchakning eni 124 sm bo’lib, u buyidan 4 marta uzun. Shu to’g’ri 

to’rtburchakning perimetri va yuzini toping? 

 

15. To’g’ri  to’rtburchak  tomonlarining  uzunliklari  12  sm  va  6  sm.  Perimetri  shu 

to’g’ri to’rtburchakning perimetriga teng bo’lgan kvadratning yuzini toping? 

 

16. To’g’ri  to’rtburchak  tomonlarining  uzunliklari  15  sm  va  9  sm.  Perimetri  shu 

to’g’ri to’rtburchakning perimetriga teng bo’lgan kvadratning yuzini toping? 

 

17. To’g’ri  to’rtburchakning  yuzi  560  sm

2

    va  enining  uzunligi  28  sm  ga  teng. 

Perimetri  shu  to’g’ri  to’rtburchakning  perimetriga  teng  bo’lgan  kvadratning 

yuzini toping? 

 

18. Uchburchakning perimetri 107 sm ga teng. Uning 1- tomoni 2-tomonidan 4 sm 

qisqa  va  3-  tomonidan  5  sm  uzun  bo’lsa,  shu  uchburchakning  har  bir 

tomonining uzunligini toping? 

 

19.  To’g’ri to’rtburchak shaklidagi yer maydonining eni 1600 m, bo’yi esa enidan 

500 m ortiq. Yer maydonining yuzini ar va gektarlarda hisoblang? 

 

20. To’g’ri  to’rtburchak  shaklidagi  ikkita  gulzordan  birining tomonlari  12m  va  20 

m, ikkinchisiniki esa 14 m va 17 m ga teng. Shu gulzorlardan qaysi birini o’rash 

uchun ko’p panjara kerak bo’ladi? 

 

21. Bug’doy  ekilgan  yer  maydoni to’g’ri to’rtburchak shaklida bo’lib, uning bo’yi 

800  m,  eni  esa  300  m  ga  teng.  Fermer  yerning  har  gektaridan  50  sr dan hosil 

olgan bo’lsa, u shu maydonda qancha bug’doy yetishtirganini toping? 

 

22. Uchburchakning  bir  tomoni  ikkinchisidan    3  marta  qisqa,  uchinchisidan  esa  3 

sm qisqa. Agar uning perimetri  33 sm bo’lsa, har bir tomoni uzunligini toping? 

 

23. To`g`ri to`rtburchak shaklidagi panerning bo`yi 80 dm, eni 6 m. 

Panerdan tomonlari 4 sm li kvadratchalar kesib olindi. Nechta kvadratcha kesib 

olish mumkin?  

 

 

31 

24. To’g’ri  to’rtburchak  shaklidagi  hovlining  tomonlari    28  m  va  35  m.  Hovlida 

tomoni  6  metr  bo’lgan  kvadrat  shaklidagi  uchta  gulzor  ajratilgan.  Hovlining 

qolgan qismining yuzini toping? 

 

25. To`g`ri to`rtburchak shaklidagi  maktab hovlisining bo`yi 240 m bo`lib, enidan 

60  m  uzun  .  Uning  1/3  qismini  sport  maydonchasi  egallagan.  Qolgan  qismi 

o’quv  binosi,    yo`laklar  va  gulzordan  iborat.  O’quv  binosi,  gulzor  va 

yo`laklarning yuzini toping? 

 

 

TENGLAMALAR 

 

1. 

897:(3x+2)=39 

2. 

1479:(7x-5)=29 

3. 

1457:(7+8x)=47 

4. 

15·(3x+18)-270=180 

5. 

25·(4x+24)-600=300 

6. 

12·(5x+24)-288=240 

7. 

18·(3x+15)-270=162 

8. 

((8x-98):2+57):36=28 

9. 

((5x+178)·15+90):45=63 

10. 

 (64·5+x·2):7=66 

11. 

 (72·3-7x)·12=72 

12. 

 ((8x+24):5):4+6=10 

13. 

 23·112-(100-3x)·4=104·23 

14. 

 ((x:3+5)·4-29):5=3 

15. 

 ((3x-5):8+23)·2=56 

16. 

 ((x:3+22)·5-65):18=5 

17. 

 ((3x+78)·5+60):15=36 

18. 

 ((((x:2-1):2-1):2-1):2-1):2-1=0 

19. 

 (((120+x)·40):2+200):131:20=1 

20. 

 ((x·5+1)·6+2)·7+4=135·16 

21. 

 208:(112-((202-3x)·4:23))=2 

22. 

 ((x·2+1)·3+2)·4+3=95 

23. 

 (x·3+20)·5:41·4+85=105 

 

 

 

 

 

32 

FOYDALANILGAN  ADABIYOTLAR: 

 

1. 

 M.  Ahmedov  ,  M.  Mirzaahmedov.  “Matematika”    4-sinf.  Toshkent,   

“Ma’rifat-Madadkor”, 2003. 

 

2.  M.  Mirzaahmedov,  A.  Rahimqoriyev.  “Matematika”    5-sinf.  Toshkent,    

“O’zbekiston milliy ensiklopediyasi”, 2003.  

 

3.   M.  Mirzaahmedov,  F.  Usmonov.  “Matematikadan  masalalar  to’plami”  5-sinf. 

Toshkent, “Yangi nashr”, 2011. 

 

4.   “Boshlang’ich ta’lim” jurnallari 

 

5.   www. ziyonet. uz