Matematikadan

1111
Bu misolllardan shunday qoidaga kelish mumkin:
„ Sof davriy onli kasrni oddiy kasr korinishida
tasvirlash uchun: 1) kasr chizigi chiziladi; 2) suratga
davr yoziladi; 3) maxrajga davrda nechta raqam
bo‘lsa, shuncha dona 9 raqami yoziladi; 4) hosil
bo‘lgan oddiy kasrni, iloji bo‘lsa, qisqartiriladi.
7
140
Bu qoida sof davriy o‘nli kasr davrida k ta raqam
bo‘lganda ham o'rinli (amal qiladi). Agar o‘nli kasrning
davrida faqat 9 raqami bolsa, ya’ni u 0,(9)
ko‘rinishda bolsa, bunday kasr butun sonni ifodalaydi:
0,(9) = ^ = 1;
q
3,(9) = 3 + 0,(9) = 3 + — = 3 + 1 = 4.
9
Bu holni avval misollarda ko‘rgandik.
476. Quyidagi sof davriy o‘nli kasrlarni oddiy kasr
ko‘rinishida tasvirlang:
1) 0,(15); 2) 0,(45); 3) 0,(175); 4) 0,(234);
5) 2,(81); 6 ) 5,(01); 7) 8,(72); 8 ) 9,(90).
Aralash davriy kasrlarni
oddiy kasrga aylantirish
1- misol. 0,4(5) aralash davriy kasrni oddiy kasr
ko‘rinishida tasvirlang.
Yechish. Qidirilayotgan oddiy kasrni x deb belgilaylik.
x = 0,4(5) = 0,4+ 0,0555... ; Tenglikning ikkala
qismini 10 ga ko'paytiramiz 10 x = 4 + 0,555...,
bunda
„ 5 4-9 + 5 4 ( l0 - l ) + 5 45-4
lOx = 4 + — = -------- = —1------- L----= --------,
9 9 9 9
45-4
x = ------- .
90
Bu kasrning suratida turgan: