Matematikaliq maselelerdi sheshiwde qollanilatugin ameliy uskenelik paketler Reje

2-bap. MS Office 2013 programma hám onı ornatıw talapları

1. 1. MS Office 2013 programması hám onı ornatıw

Házirgi kúnde informaciya menen islew, onı qabıllaw, jaratıw, qayta islew kóp waqıt talap qılıp atır. Sol sebepli 1995-jılda Microsoft kompaniyası tárepinen informaciyalardı kiritiwshi, onı redaktor etiwshi, olardı keste usılında tártipleytuǵın, hátte matematikalıq ámellerdi orınlawshı MICROSOFT OFFICE paketli programmasın islep shıqtı.

Bul programma kúnden kunge kóplegen kerekli programmalardı óz ishine alıp atır. Mısalı olar ishinde eń kóp paydalanadiǵanimiz Microsoft Word, Microsoft Office, Microsoft Power Point hám t.b.


Microsoft Office paketine shaqırıq etiw ushın Pusk → Programmi → Microsoft Office programmasına tıshqanshanı alıp keliwimiz jetkilikli. Sonda ekranımızda qosımsha baylanısıw aynası payda boladı. Bul aynada:
Maǵlıwmatlar bazası menen isleytuǵın programma;

k esteler jaratıw, formulalar payda etiw ushın mólsherlengen programma;

internet sisteması arqalı kiretuǵın xatlardı oqıw múmkinshiligine hám xat jiberiw múmkinshiligine iye programma;

s laydlar jaratıw, olarǵa shıǵıw animaciyaların qoyıw imkaniyatın beretuǵın programma;

hár túrlı túrdegi mirátnama (otkrotka) lar jaratıw imkaniyatın beretuǵın programma;

hám maǵlıwmatlar menen islewde, olardı kirgiziwde, baspadan etkenimizde eń kóp paydalanatuǵın programmasımız Microsoft Word programmasın da óz ishine aladı.
Microsoft Office programması dáslepki bar Windows 95 operacion sisteması ushın 1995-jılda Microsoft firması tárepinen jaratılǵan. Microsoft Office 95 paketinde tiykarınan Excel, Word, Publisher programmaları jay alǵan edi. Keyinirek 1998-jılda Microsoft jańa Office programmasın Microsoft Office 98 dep atalıwshi paketti islep shıqtı. Bul paketke qosımsha etip, Outlook hám Power Point programmaları kirgizildi. 2000, 2003, 2013, 2013 hám 2013 jılda jaratılǵan Office paketindegi programmalar sanı jıl sayin kóbeyip rawajlanıp atır. Házirgi kúnde eń kóp paydalanilatuǵın túri bul Microsoft Office 2003 programması bolıp tabıladı. Bul programma tekǵana qánigeler ushın emes bálki taza paydalanıwshılar ushında qolaylıqqa iye.

Microsoft Office versiyası	Quramındaǵı programmalar sanı	Islep shıǵarılǵan jılı
Microsoft Office 95	3	1995
Microsoft Office 97	4	1997
Microsoft Office 2000	5	2000
Microsoft Office XP	5	2001
Microsoft Office 2003	7	2003
Microsoft Office 2013	9	2006
Microsoft Office 2013	9	2009
Microsoft Office 2013	12	2012

Microsoft Office paketi Microsoft Office 2003 ke shekem múmkinshilikleri artıp, quramına jańa programmalar qosılıp barsada óz kórinisin ózgertirmegen edi. Biraq 2006-jıl satıwǵa shıǵarılǵan Microsoft Office 2013 paketi ózinnen aldınǵı áwladlardıń barlıq buyrıqları hám múmkinshiliklerin saqlap qalǵan bolsada, kórinisi aldınǵı versiyalardan tupten parq eter edi. Bul parqtı tómendegi súwretden seziw múmkin.

WORD redaktorı Microsoft firmasınıń jemisi bolıp tabıladı. Házirgi kúnde WORD redaktorınıń versiyaları keń tarqalǵan hám bul redaktorlar tek ǵana Windows programması ortalıǵında isleydi. Bul redaktor járdeminde jańa tekstti kirgiziw, tekstti tayın forma tiykarında kirgiziw, xatlardı qoyılǵan talaplarǵa tiykarınan tayarlaw, mánzillerge jıberiw, súwret, grafik, keste hám diagrammalardan paydalanıw: tekstti baspadan shıǵarıwdan aldın ekranda názerden keshirim, tekstti kirgiziwde orfografiyasın tekseriw hám basqa bir qatar ámellerdi orınlaw múmkin.

WORD redaktorında birqansha túsinikler bar. Bul túsiniklerdiń xarakteristikası tómendegishe:
• Avtomatn - tekst kiritilip atırǵanda ayırım sóz, sóz dizbegi hám gáplerdi bir neshe márte jazıwǵa tuwrı keledi. Olardı qayta jazıw zárúr emes. Avtomatn buyrıǵı olardı qayta jazadı.
• Avtoredaktor - tekstti kirgiziw processinde ayırım qáteler tez-tez tákirarlanadı. Bul qátelerdi tekst kiritilip atırǵanda avtomatikalıq túrde tuwırlaw múmkin. Bul ámel avtoredaktor qılıw dep ataladı hám onı avtoredaktor atqaradı.
• Ásbaplar paneli - túymeler kompleksinen ibarat bolǵan panel. Bunda túymeni basıw nátiyjesinde qandayda bir buyrıq atqariladi. Hár bir túyme anıq wazıypa hám atqa iye.
• Formatlaw - bul hújjet formasın ózgertiw bolıp tabıladı. Bunda shriftlerdi tańlawıńız, aytılıwı zárúr bolǵan sóz hám sóz dizbegilerdi ajıratıw, taza jol shegaralardı tegislew, qatarlar arasındaǵı aralıqlardı ózgertiw múmkin.
• Avtoformat - ámeldegi sırtqı kórinisler tiykarında tekstti formatlaw.
• Kolontitul - hár bir bettiń joqarı yamasa tómen bóleginde jazılatuǵın qandayda bir bir maǵlıwmat. Mısalı, hújjettiń atı, hújjet avtori, uqsas bet nomeri, sáne hám waqıt hám t.b bolıwı múmkin.
• Konteks menyusı - “tıshqancha” nıń oń túymesi járdeminde payda etiletuǵın menyu. Saylanǵan obiektke uqsas túrde menyu da ózgerip turadı.
• “Tıshqancha” - házirgi zaman kompyuterleriniń ajıralmaytuǵın bólegi bolıp, ádetde, 2 yamasa 3 túymeli boladı.

WORD redaktorı tómendegi múmkinshiliklerge iye:

• Tekstlerdi kirgiziw hám ózgertiw;
• Tekstti baspadan shıǵarıwdan aldın ekranda onıń formasın kórip shıǵıw;
• Hújjetlerdiń tayın formaları menen islew;
• Formatlaw usıllarınan paydalanıw;
• Xatlardı ámeldegi qaǵıydalar tiykarında tayarlaw;
• Blankalarni tayarlaw;
• Kesteler menen islew;
• Zárúr halda járdemshi kórsetpe beriw;
• Formulalar jazıw;
• Orfografiyanı tekseriw;
• Sózlerdi buwınlap kóshiriw;
• WINDOWS qosımshaları maǵlıwmatlarınan paydalanıw;
• WORD Art járdeminde reklamalı tekstler tayarlaw;
• Diagrammalar hám grafiklar, súwretler hám taǵı basqalar sızıw.

1.