Matematikaning tabiiy fanlarda qo'llanilishi

v
m
=

yoki 

m
V =
Kimyo kursida: 
N
m
M =
Ta’limni integratsiyalash o`quvchilarda joshqinlik, fanlarni o`rganishga 
qiziqish hissini kuchaytiradi. O`quv fanlari bo`yicha bilim darajasini oshiradi, 

---

ularning aqliy faoliyatlari rivojlanadi. Tabiatdagi uzviylikni fanlar orasidagi 
uzviylik orqali bilib oladilar. Integratsiyalashgan darsda talim tarbiya uzluksizligi 
va olgan bilimlarini amalda qo`llash o`quvchilarga qulaylik tug`diradi. Matematika 
va fizika fanlarini aloqadorligiga doir misollarni qarab chiqamiz. 
1) Jism o`q atrofida 
2
4
3
)
(
2
+
−
=
t
t
t

qonun bo`yicha aylanadi. Vaqtning 
ixtiyoriy t paytidagi va t = 4 bo`lgandagi 
)
(t

burchak tezligini toping. 
2) Massasi 2kg bo`lgan jism x (t) – t
2 
+ t + 1 qonun bo`yicha to`g`ri chiziqli 
harakat qiladi. 
1) Ta’sir qiluvchi kuchni toping. 
2) Jism harakat boshlagandan 2 sekund keyingi kinetic energiyasi E ni 
toping. 
Matematika fanining kimyo faniga bog`liqligiga doir masala. 
1. Ikki bo`lak jezning massasi 30 kg. Birinchi bo`lakda 5 kg, ikkinchi 
bo`lakda 4 kg sof mis bor. Agar ikkinchi bo`lak jezda misning miqdori birinchi 
bo`lakdagidan 15% ortiq bo`lsa, birinchi bo`lakda necha foiz mis bor? 
2. Ichida 40 gramm tuz bo`lgan eritmaga 200 gramm suv qo`shildi, shundan 
keyin uning konsentratsiyasi 10% kamaydi. Eritmada qancha suv bo`lgan va uning 
konsentratsiyasi qanday bo`lgan? 
3. Shunga o`xshagan hayotda, amalda ishlatiladigan masalalarni yechishga 
o`rganish o`quvchilarni matematika faniga bo`lgan qiziqishlarini yanada oshiradi. 
1. Tomorqa uchun ajratilgan to`g`ri to`rtburchak shaklidagi uchastkaning bir 
tomoni ikkinchisidan 10m ortiq bo`lib, uni ihota devor bilan o`rash kerak. 
Uchastkaning yuzi 1200m
2
bo`lsa, ihota devorining uzunligini toping. 
2. Koordinata tekisligining nuqtalari orasidagi masofani toping: 
a) A(2; 5) va B(-1; 1) 
b) A(-1; 0) va B(1; 0) 
g) C(7; 9) va D(-5; 4) 
d) C(0,4; 2,54) va D(-0,56; 1,54).