Materiallar qarshiligi

Brus,plastinka va massivlarning xarakterli geometrik belgilarini ko‘rsating. ko’ndalang kesimining ikki o’lchamlari uchinchi o’lchami (uzunligi) ga nisbatan ancha yuqori tartibda katta jism. Bruslar to’g’ri va egri o’qli bo’ladilar. Ko’ndalang kesimlar og’irlik markazlarining brus uzunligi bo’ylab geometrik o’rni brus o’qini tashkil qiladi.Agar brus cho’zilish yoki siqilishga ishlasa - sterjen, buralishga ishlasa - val, egilishga ishlasa – balka to’sin deb yuritiladi. Plastinka - ikkita tekis sirt bilan chegaralangan jism bo’lib, tekis sirtlar orasidagi masofa, yahni jism qalinligi, boshqa ikki o’lchamlariga nisbatan ko’p marta kichikdir	Fanning qisqacha tarixini gapirib bering. Materiallar qarshiligi»ga asos solgan olimlardan biri mashhur italyan olimi Leonardo da Vinchidir, lekin uning fikri va otkazgan tajribalari qolyozmalari saqlanib qolmagan va materiallar mustahkamligi togrisidagi ilm keng tarqalmagan. Mustahkamlik nazariyasini yaratish uchun birinchi marta XVII asrda italyan olimi Galiliyo Galiley tomonidan tajriba otkazilgan va u 1638 yilda «Materiallarning mustahkamligi togrisida» asarini yozdi. Materiallar qarshiligi fanining rivojlanishiga R.Guk. Bernulli, Matriot, Sen-Venan, Koshi, Lama va boshqa kop olimlar hissa qo`shganlar. Bu fannning rivojlanishi natijasida bir qator yangi fanlar paydo bo`ldi. Bularga nazariy mexanika, elastiklik nazariyasi, plastiklik nazariyasi, gidromexanika, aeromexanika, suyuqlik va gazlar mexanikasi shuningdek amaliy mexanika deb ataluvchi fanning bo`limlari – materiallar qarshiligi, mexanizm va mashinalar nazariyasi, mashina detallari shuningdek juda ko`p injenerlik fanlarini ko`rsatish mumkin.
Burov
Tashqi kuchlar va ularning klassifikatsiyasi Muhandislik tuzilmalarining qismlari ish jarayonida tashqi ta’sirni kuch ko’rinishida qabul qiladilar va ularni bir - birlariga uzatadilar. Tashqi kuchlar eng avvalo qo’yilish shartiga ko’ra hajmiy va sirtqi turlarga bo’linadi. Hajmiy kuchlar jismning barcha tashkil qiluvchi zarralariga ta’sir qiladi (jismning og’irlik kuchi, inertsiya kuchlari, magnit ta’siri) Tashqi kuchlar vaqt bo’yicha o’zgarish tarziga ko’ra statik va dinamik kuchlarga bo’linadi. Tashqi kuchlar, bulardan tashqari doimiy (ko’prikning xususiy og’irligi) va vaqtinchalik (ko’prikdan o’tayotgan poezd og’irligi), shuningdek, siklik (davriy o’zgaruvchi yoki takrorlanuvchi o’zgaruvchi) bo’lishi mumkin.