Mavzu : Atmosfera havosining ifloslanishiga sabab boʻluvchi omillar va atmosfera ifloslanishining oqibati

Xulosa.
Atmosferaga ifloslantiruvchi moddalarning chiqarilishini kamaytirish chora-tadbirlarini ishlab chiqishda korxona joylashgan hududdagi atmosfera havosining ifloslanishining umumiy manzarasiga har bir manba qanday hissa qo'shishini bilish kerak..
. Agar ma'lum bir korxona yoki bir xil hududda joylashgan korxonalar guruhida (SF katta) ob'ektiv sabablarga ko'ra hozirgi vaqtda MPE qiymatiga erishib bo'lmasa, u holda atmosfera havosini muhofaza qilish ustidan davlat nazoratini amalga oshiruvchi organ bilan kelishilgan holda. ifloslanishdan, MPE qiymatlariga emissiyalarni bosqichma-bosqich kamaytirishni qabul qilish va buning uchun aniq chora-tadbirlar ishlab chiqish.
Atmosfera havo massalarining lateral va vertikal yo'nalishlarda tez harakatlanishi va yuqori tezliklar, unda sodir bo'ladigan turli xil fizik va kimyoviy reaktsiyalar tufayli juda yuqori dinamizm bilan ajralib turadi. Atmosferaga ko'p va o'zgaruvchan antropogen va tabiiy omillar ta'sir qiladigan ulkan "kimyoviy qozon" sifatida qaraladi. Atmosferaga chiqadigan gazlar va aerozollar yuqori reaktivdir. Yoqilg'i yonishi natijasida hosil bo'ladigan chang va kuyikish, o'rmon yong'inlari og'ir metallar va radionuklidlarni o'zlashtiradi va yer yuzasiga yotqizilganda, keng maydonlarni ifloslantirishi va nafas olish tizimi orqali inson tanasiga kirishi mumkin.
Atmosferaning ifloslanishi - har qanday moddaning unga tashqi havoning sifati va tarkibiga, odamlarga, tirik va jonsiz tabiatga, ekotizimlarga, qurilish materiallariga, tabiiy resurslarga - butun atrof-muhitga zarar etkazadigan miqdorda bevosita yoki bilvosita kiritilishi.
Havoni iflosliklardan tozalash.
Atmosferani salbiy antropogen ta'sirdan himoya qilish uchun quyidagi choralar qo'llaniladi:
Texnologik jarayonlarni ekologiyalash;
Gaz chiqindilarini zararli aralashmalardan tozalash;
Atmosferada gazsimon chiqindilarning tarqalishi;
Sanitariya muhofazasi zonalarini tashkil etish, arxitektura-rejalashtirish yechimlari.
Chiqindisiz va kam chiqindili texnologiya.
Texnologik jarayonlarni ekologizatsiya qilish - atmosferaga zararli ifloslantiruvchi moddalarning kirib kelishini istisno qiladigan yopiq texnologik sikllarni, chiqindisiz va kam chiqindili texnologiyalarni yaratishdir.
Biosferani zararli gaz chiqindilaridan himoya qilishning eng ishonchli va eng tejamli usuli bu chiqindisiz ishlab chiqarishga yoki chiqindisiz texnologiyalarga o‘tishdir. “Chiqindisiz texnologiya” atamasini birinchi marta akademik N.N. Semenov. Bu yopiq material va energiya oqimlari bilan optimal texnologik tizimlarni yaratishni nazarda tutadi. Bunday ishlab chiqarishda chiqindi suvlar, atmosferaga zararli chiqindilar va qattiq chiqindilar bo'lmasligi, tabiiy suv havzalaridan suv iste'mol qilmasligi kerak. Ya'ni, ular yopiq siklda xom ashyo va energiyaning barcha tarkibiy qismlaridan oqilona foydalanish bilan tarmoqlarni tashkil etish va faoliyat yuritish tamoyilini tushunadilar: (birlamchi xom ashyo - ishlab chiqarish - iste'mol - ikkilamchi xom ashyo).
Albatta, “chiqindisiz ishlab chiqarish” tushunchasi ma’lum darajada o‘zboshimchalik; bu ideal ishlab chiqarish modeli, chunki real sharoitda chiqindilarni butunlay yo'q qilish va ishlab chiqarishning atrof-muhitga ta'siridan xalos bo'lish mumkin emas. Aniqrog'i, bunday tizimlar tabiiy ekotizimlarga minimal zarar etkazadigan minimal chiqindilarni beruvchi kam chiqindi tizimlar deb nomlanishi kerak. Kam chiqindili texnologiya chiqindisiz ishlab chiqarishni yaratishda oraliq bosqich hisoblanadi.
Havo gaz tarkibining oʻzgarishi gigiyenik nuqtai-nazardan xavfli hisoblanadi. Havoda qandaydir noxush hid sezilsa va u nafas yo'llari orqali organizmga ko'proq kirib qolsa, albatta kasallik sodir bo'ladi. Shunday gazlar ham borki, ular o'ta zaharli bo'lishiga qaramay, sira hidi boʻlmaydi. Jumladan, is gazini inson seza olmaydi.
Ko'pincha shahar havosiga sanoat korxonalari juda ko'p turli xususiyatli hidsiz va hidli gaz aralashmalar chiqarib tashlashi mumkin. Havo tarkibidagi zararli gazlar to'g'ridan-to'g'ri nafas yo'llariga kirib, o'pkaning alveolalariga va qonga o'tadi, yoxud shilliq qavatidagi namliklar bilan birikib, uni yallig'lashi mumkin. Oʻzbekistonda olib borilgan ilmiy-tadqiqot ishlari natijalari shuni tasdiqlaydiki, zaharli gazlar ko'pincha yoshi o'tgan kishilarga, shuningdek, yosh bolalarga ancha keskin ta‘sir etadi, ularda kasalliklar xiyla og'ir kechadi. Ma‘lumotlar shahar aholisi o'rtasida nafas yo'llari kasalliklarining tarqalishi bilan atmosfera havosining ifloslanishi orasida uzviy bog'liqlik mavjudligini ko'rsatadi.
Sanoat korxonalari joylashgan shaharlar aholisi o'rtasida turli kasalliklar ko'plab uchraydi. Shuni ham aytish kerakki, shahar havosi tarkibida zaharli moddalar kam bo'lsa-da, lekin surunkali ravishda mavjudligi turli xastaliklar kelib chiqishiga olib keladi. Xullas, atmosfera havosining zararli gazlar, qurum, tumanlar bilan ifloslanishi o'z navbatida mazkur hududda yashovchi kishilar organizmiga asoratli ta‘sir ko'rsatmasdan qolmaydi. O'zbekiston Respublikasi gidrometeorologiya markazi bergan ma‘lumotlarga qaraganda, Olmaliq va Farg'ona, shuningdek, Navoiy va Qo'qon shaharlari havosining zararli moddalar bilani floslanishi bo'yicha eng iflos havoli shaharlar guruhiga kiradi.