Mavzu : Jangovar harkatlarni, marshni amalga oshirishni va joyda joylashishni tashkillashtirish bo'yicha horijiy davlat armiyalarida mavjud rahbariy hujjatlar (nizomlar) Reja

5.Jangda qo'shinlarning turli vazifalarni bajarish uchun nizomlar
Jangda qo'shinlar o'z vazifalarini bajarish uchun bir nechta nizomlar amalga oshiriladi. Ba'zi ular quyidagilardir:
Jang qonunlari: Har bir davlatning jang qonunlari mavjud bo'lishi kerakdir. Bu qonunlar qo'shinlarni jangda nima qilishlarini, qanday ta'minotni olishlarini, jang qonuni qoidalariga rioya qilishlarini, jang qonuni to'g'risida xabar beringlarini, yaralanganlar bilan qanday muomala qilishlarini va h.k. kabi jang qonunlariga oid ma'lumotlar bilan ta'minlaydi.
Xavfsizlik protseduralari: Qo'shinlar jangda o'z xavfsizligini saqlash uchun ma'lum protseduralar bilan tayyorlanishi kerakdir. Masalan, ular qo'shinni kuzatib borish, xavfsizlik ustunligi, yaralanganlarga yordam berish, jangda o'z vaqtida bo'lishi va h.k. kabi tadbirlarni o'tkazishlari kerakdir.
Birlashgan Operatsiya qoidalari: Bir nechta davlatlar jangda birlashgan operatsiyalar (Birlashgan Operatsiya to'g'risida qonun) yaratishadi. Bu qonunlar qo'shinlar tomonidan jangda birlashgan operatsiyalarni bajarish usullarini, koordinatsiyasini va komandirlar bilan aloqani belgilaydi.
Haydovchilik va faqat urush yuritish: Qo'shinlar jangda haydovchilik qilishi taqiqlanadi. Ular o'z taraflari tomonidan yuritiladigan tayanch faqat urushni tushunishadi. Shu sababli, qo'shinlar haydovchilik qilishdan va ma'lumot to'plab olmaydan oldin uni hammasiga ega bo'lishdan saqlanishlari kerak.
Jangda mehnat taqiqlanishlari: Jangda qo'shinlar hayotlarini qo'rqitish, mehnat taqiqlanishlari, jangda o'z vaqtida bo'lishishlari uchun ma'lum nizomlarni o'z ichiga olgan. Qo'shinlar ish vaqti, ish rejasi, ish yordamchilarini, vaqtida ta'minotni olishni ta'minlashadi. Jangda shifokorlik: Qo'shinlar jangda yaralanganlarni yordam berish va ularning shifokorlik xizmatlarini ta'minlash uchun tayyor bo'lishlari kerak. Shu sababli, jangda shifokorlik nizomlari, jangda yaralanganlar bilan qanday muomala qilish kerakligi, ularning ko'chirilishi, davolash usullari va h.k. kabi narsalarni o'rganish kerak.
Yo'ldoshlik qoidalari: Qo'shinlar jangda yo'ldoshlik qoidalari bilan hamkorlik qilishlari kerak. Bu qoidalarning maqsadi ularning jangda bir-biriga zarar bermaydi va ko'rsatkichlarini yuqori ko'tarishdir.
Kommunikatsiya nizomi: Qo'shinlar jangda ko'rsatma bilan aloqani ta'minlash uchun aloqa vositalarini va nazorat tizimlarini ishlatishlari kerak. Ular jangda kamida bir-biriga hamda komandirlarga ham ko'rsatmalarni to'g'ri tushuntirish va tarqatishlari kerak.
Jangdagi ta'lim nizomi: Qo'shinlar jangda yoshlar va yangi qo'shinni o'qitish va ta'lim berishlari kerak. Bu o'qitishning maqsadi, qo'shinlarning jangda to'g'ri ishlashini, xavfsizligini saqlashini va ko'rsatkichlarini oshirishini ta'minlashdir.
Jangda o'tkaziladigan ilmiy-texnikaviy ishlar nizomi: Qo'shinlar jangda o'tkaziladigan ilmiy-texnikaviy ishlar uchun tayyorlanishlari va ularni amalga oshirishlari kerak. Bu ishlar jangda harakatlanishlarining nazorati, ko'rsatkichlari oshirish, yaralanganlarni davolash va h.k. kabi jangda yordam berishni oshirishni maqsad qiladi.
Muxojara va tartibga solish nizomi: Jangda qo'shinlar, muhim ko'rsatkichlarni yaxshiroq oshirish va jangda yutish uchun planlarni yaratish va o'rnatishlari kerak. Bu nizom jangda muhim strategik qarorlarni qabul qilish, operatsiyalarni boshqarish va imkoniyatlarini baholashni o'z ichiga oladi.
Jangda ko'p mamlakatli voqealar koordinatsiyalash nizomi: Qo'shinlar jangda ko'p mamlakatlar bilan hamkorlik qilishi va ulardan yordam olishi mumkin. Bu nizom jangda birlashgan kuchlar va imkoniyatlar bo'yicha bir-biriga qarshi kelishishni kamaytiradi.
Huquqiy nizom: Jangda qo'shinlarning faoliyati huquqiy asosda amalga oshirilishi kerak. Huquqiy nizom jangda qonuniy o'zgarishlarni nazorat qilish, jangda qo'shinlar va jangdan zarar ko'rgan insonlar uchun yuridik xizmatlarni ta'minlashni o'z ichiga oladi.Maslahat qilish nizomi: Qo'shinlar jangda maslahat qilish nizomlarini ishlatishlari kerak. Bu nizom jangda yangiliklardan, qo'shinlarning so'nggi faoliyatlari haqida ma'lumotlardan va o'zaro aloqalardan foydalanishga imkon beradi.
Xulosa
Jangovar harkatlarni, marshni amalga oshirishni va joyda joylashishni tashkillashtirish bo'yicha horijiy davlat armiyalarida foydalaniladigan rahbariy hujjatlar yana bir amalda muhim ahamiyatga ega. Bu hujjatlar, qo'shinlarni jangda muvaffaqiyatli operatsiyalarni o'rganish, boshqarish va jangda yutish uchun strategiyalar yaratishda, qo'shinlarni yaxshiroq tayyorlashda, jangda voqealar ko'ordinatsiyalashda va jangda jang qilish huquqiy asoslarini amalga oshirishda katta rol o'ynaydi.
Bu rahbariy hujjatlar o'zaro aloqalarda bo'lish va jangdagi holatlar haqida ma'lumot almashishga imkon beradi. Shuningdek, jangdagi turli xil holatlarda qo'shinlarni yordamga oluvchi nizomlar ham bor, masalan, psixologik yordam nizomi, maslahat qilish nizomi va muxojara va tartibga solish nizomi.
Jangda qo'shinlar uchun tashkil etilgan nizomlar uning muvaffaqiyatini ta'minlashda va xavfli holatlarda zarar ko'rishni kamaytirishda ahamiyatga ega. Rahbariy hujjatlar va ular tomonidan yaratilgan nizomlar, jangovar harkatlar, marshni amalga oshirish va joyda joylashishning yanada yaxshi tashkillashtirilishiga yordam beradi.
Jangovar harkatlarni tashkil etish uchun, qo'shinlarni boshqarish uchun turli xil nizomlar ham tashkil etiladi. Bu nizomlar, qo'shinlar bilan aloqalar o'rnatishda, ularni jangda muvaffaqiyatli operatsiyalarni amalga oshirishda yordam beradi.
Marshni amalga oshirish uchun nizomlar, jangdagi turli xil holatlarda qo'shinlarni yordamga oladi. Masalan, o'zini yashirish, turli xil taqiqlanishlarda turli xil qo'shinlarning marshi amalga oshirish nizomlari mavjud.
Joyda joylashish uchun nizomlar esa, qo'shinlar uchun xavfli holatlarda qo'shinlarni yashirish, evakuatsiya qilish, yaralangan va murda qo'shinlarga yordam berish va turli xil yorug'lik vositalari mavjudligi va ularni qo'llab-quvvatlash uchun tashkil etilgan.Jangda qo'shinlarning turli vazifalarni bajarish uchun nizomlar esa, jangda iste'mol qilingan taktikalar, silahlar va jihozlar, voqealar hisobotlash tizimlari, ta'sirli xavfli vositalarni tayyorlash nizomi va jangda o'zaro aloqalarni tashkil etish uchun ma'lumot almashish tizimlari mavjud.