Мавзу: “ Овқатдан заҳарланишлар ва уларни олдини


Download 1.36 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/3
Sana15.03.2023
Hajmi1.36 Mb.
#1270140
  1   2   3
Bog'liq
Ovqatdan zaxarlanish



ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ 
СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ
ТОШКЕНТ ТИББИЁТ АКАДЕМИЯСИ
АТРОФ МУҲИТ ГИГИЕНА КАФЕДРАСИ
МАВЗУ: 

Овқатдан заҳарланишлар ва уларни олдини 
олиш чоралари 
” 


МАШҒУЛОТНИНГ МАЗМУНИ
Овқатдан заҳарланишлар 
-
кўп ҳолларда ўткир ва айрим ҳолларда сурункали кўринишда бўлиб,
санитария
нуқтаи-назардан
сифатсиз,
яъни
айрим
турдаги
микроорганизмлар ёки уларнинг ишлаб чиқарган токсинлар, ёки бошқа
табиатга эга бўлган кимёвий моддалар билан зарарланган овқат
маҳсулотларини истеъмол қилиш натижасида келиб чиқади. Овқатдан
заҳарланишлар асосан оммавий ҳарактерга эга, баъзи ҳолларда
спорадик ҳолатларда учрайди. Овқатдан заҳарланишларни таснифлаш
асосида уларнинг этиологик ва патогенетик принципи ётади.


Овқатдан заҳарланиш турлари
I.Микробга оид
II.Микробга оид бўлмаган
III.Этиологияси аниқ бўлмаган заҳарланишлар


Гуруҳ
Гуруҳча
Асосий узатиш омиллари
Асосий профилактик чора-тадбирлар
I.Микробга оид
1.токсикоинфекциялар
Гўшт, сут маҳсулотлар, парранда маҳсулотлари, 
сут
Чорвачиликда
ветеринария
назоратини
ўтказиш, молларни
сўйишдан тортиб токи
тайёр маҳсулот ҳолига келтиришдаги барча бос-
қичлардан қатъий назар санитария назоратини
ўтказиш, маҳсулотларни сақлаш, ташиш, овқат
тайёрлаш,
тайёр
овқатларни
тарқатиш,
маҳсулотларга етарлича термик ишлов бериш
2.Интоксикация
ботулизм
Консерваланган маҳсулотлар, сур-ланган ва 
дудлан-ган балиқ ва гўшт маҳсулотлари
Маҳсулотларни консервалашдан олдин тўғри 
ишловдан ўтказиш, кислотали муҳит ёки шўр 
муҳитни яратиш, истъемолдан пухта термик 
ишловдан ўтказиш
3.Стафилококкли 
интоксикация
Гўшт, сут ва сут маҳсулотлари, кондитер 
маҳсулотлари ёғли балиқ консервалари
Ташувчиларни санация қилиш шахсий гигиена 
қоидаларига риоя қилиш, маҳсулотларга термик 
ишлов бериш, маҳсулотларни сақлаш ва 
реализация қилиш тартибларига риоя қилиш
4.Микотоксикозлар
Ерёнғоқ, арахис, дон маҳсулотлари,
дуккаклилар, сут, тухум
Агротехник тадбирлар, маҳсулотларни сақлаш
қоидаларига риоя қилиш 
5.Микстлар
Заҳарланишнинг аралаш тури


II.Микробга оид бўлмаган
1.Табиати бўйича заҳарли
бўлган маҳсулотлар орқали
заҳарланишлар: 
А.Қўзиқоринлар
Оқ поганка, строчок, мухомор, оқ 
салла, сарғаювчи шампиньонлар
Қўзиқоринларни териш қоидаларини билиш ва
унга катъиян риоя қилиш, саралаш, сотиш ва
сотиб олишда истъемол учун яроқсиз
бўлганларини фарқлашни аҳолига ўргатиш 
Б.Заҳарли ўсимликлар
(бегона ўтлар)
Гелиотроп триходесма бангидевона, 
мингдевона, белладона
Агротехник тадбирлар, аҳолининг
санитар билимдонлигини ошириш
Ҳайвонлар ва
балиқларнинг заҳарли 
органлари
Маринка балиғини
нг икраси, усач балиҳининг
тухумлари, буйрак усти бези, 
ошқзон ости
Аҳолининг санитар билимдонлини ошириш
2.Айрим шароитларда
заҳарлилик хусусиятларини
намоён қилувчи маҳсулотлар
Пишиб етилмаган нўҳотлар, нотўғри
сақланиш натижасида айниб қолган 
данак мағизлари, картошкаларнинг 
ўсиб кетиши кабилар (картошка
салонини) 
Аҳолининг санитар билимдонлигини ошириш
3.Кимёвий заҳарли моддалар
орқали заҳарланишлар
Ҳар қандай
маҳсулотлар
Пестицидлар ва овқат қўшимчаларини қўллашни 
назорат қилиш, овқат маҳсулотларини тўғри
сақлаш


III. Этиологияси
аниқ бўлмаган
заҳарланишлар
Гафф, Уров
касалликлари
ва алиментар токсик
алейкия касалликлари
Йилнинг айрим
вақтларида балиқ заҳарли 
бўлиб
қолади 
Касаллик ҳолати дастлаб аниқланган вақтдан бошлаб 
балиқни истеълмол қилишни тақиқлаш 


Ҳ
айвон ва балиқ чиқиндилари
таркибида ботулизм таёқчаси
тупроқ ва сув муҳитига тушади.
Ботулизм
токсинининг
тўпланиши учун энг мувофиқ
шароит – анаэробли муҳитидир.
Шунинг
учун
ботулизмнинг
келиб
чиқишида
гўшт
маҳсулотлари
(колбаса,
консервалар),
балиқ
маҳсулотлари
(сурланган
ва
дудланган балиқ), мевали ҳамда
сабзавотли
уй
шароитида
тайёрланган
консерва
маҳсулотлармини
истеъмол
қ
илиш билан боғлиқдир.
Касалликнинг
инкубацион
даври: Икки соатдан 10 кунгача,
кўпинча 12-36 соат касаллик
клиникасида
асосан
нервопаралитик
ҳ
олатлар
кўпроқ кузатилади.

Download 1.36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling