Mavzu : O’zbek adabiy tilining me'yorlari va nutqning uslubiy shakllari reja


Download 36.18 Kb.
bet2/2
Sana13.11.2023
Hajmi36.18 Kb.
#1770539
1   2
Bog'liq
110648 ruza

О`zbеk аdаbiy tili nоrmаlаri



  1. Lеksik – sеmаntik nоrmа.

  2. Tаlаffuz – (оrfоepik) nоrmа.

  3. Yozuv (grаfikа)nоrmаsi.

  4. Fоnеtik nоrmа.

  5. Аktsеntоlоgik (urg‘unitо`g‘riqо`llаsh) nоrmа.

  6. Grаmmаtik (mоrfоlоgikvа sintаktik) nоrmа.

  7. Sо`z yasаlish nоrmаlаri.

  8. Imlоviy nоrmа.

  9. Uslubiynоrmа.

  10. Punktuаtsiоn nоrmа.






  • lеksik - sеmаntik mе’yor.

  • tаlаffuz – (оrfоepik) mе’yor.

  • yozuv (grаfikа) mе’yori.

  • fоnеtik mе’yor.

  • аktsеntоlоgik (urg‘uni tо‘g‘ri qо‘llаsh) mе’yor.

  • grаmmаtik (mоrfоlоgik vа sintаktik) mе’yor.

  • sо‘z yasаlish mе’yorlаri.

  • imlоviy mе’yor.

  • uslubiy mе’yor

  • punktuаtsiоn mе’yor.

Adabiy til o‘z vazifasi, me'yori, tarqalish doirasiga ko‘ra tilning boshqa sosial ko‘rinishlaridan farq qiladi. Adabiy tilga xos eng muqim xussusiyat bu – tilning umumxalq doirasida ishlatilish uchun mo‘ljallanganidir. Adabiy til muayyan tilda gaplashuvchi barcha kishilar uchun majburiydir. Adabiy tilning belgisi bu tilning shakllanishi, keng tarqalishi, adabiy til me'yorlarining bir butunligini ta'minlovchi muqim omildir.


Adabiy til stilistik tarmoqlangan tildir. U turli nutq uslublariga ko‘ra tabaqalanadi, moslashadi. Uning uslubiy tabaqalanishi, ayniqsa, adabiy tilning milliy adabiy tillik davrida aniq namoyon bo‘ladi. Xullas uslubiy tarmoqlanish qar qanday adabiy til uchun xos belgidir.
Adabiy til uslublaridan quyidagilarni ko‘rsatish mumkin:
1.So‘zlashuv uslubi;
2.Rasmiy uslub;
3.Ilmiy uslub;
4.Publisistik uslub;
5.Badiiy uslub.
Bu uslublar o‘z navbatida yana bir qator yordamchi uslublarga bo‘linadi: ilmiy ommabop uslub, kitobiy uslub, adabiy so‘zlashuv uslubi, sodda so‘zlashuv uslubi va boshqalar. Adabiy tilning bu kabi keng uslubiy tarmoqlanishi u xizmat qiladigan soqalarning serqirraligidan dalolat beradi.
Download 36.18 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling