mavzu / soat

Marketing axborot tizimi (MAT) marketingni rejalashtirishni takomillashtirish, marketing tadbirlarini amalga oshirish va tadbirlar ijrosi ustidan nazorat maqsadlarida foydalanishi yuzasidan aniq qarorlar qabul qilish uchun zamon va makonda axborotlarni yig‘ish, qayta ishlash, tahlil qilish, baholash va tarqatish yuzasidan uzluksiz va o‘zaro bog‘liq kishilar, asbob-uskunalar va jarayonlar yig‘indisidir.

Ichki hisobot tizimi.

Mazkur tizimning asosini buyurtmalar, transportirovka qilish, schyotlarni to‘plash bilan bog‘liq hujjatlar yig‘indisi tashkil qiladi. Albatta, marketing bilan shug‘ullanuvchi firmaning har bir bo‘limi kerakli hujjatlarning nusxasiga ega

bo‘lishi kerak. Ularning vazifasi bu ma’lumotlarni tez va aniq qayta ishlashdir. Shu

maqsadda kompyuterlar keng ishlatiladi. Masalan, Yaponiya firmalarida kompyuterlardan unumli foydalanilganligi uchun buyurtmalar qabul qilish va uni bajarish oralig‘idagi vaqt 62 soatdan 32 soatga qisqargan.
Boshqa bir muammo tovarlar sotilishi to‘g‘risida, ularning sotilish joyidan axborotlar olish va qayta ishlashdir. Raqobat sharoitida xaridorlar bozoridagi baholar, taqsimotning yangi kanallari to‘g‘risida o‘z vaqtida qarorlar qabul qilish ham o‘ta muhimdir. Masalan, Yaponiyaning TOYOTA kompaniyasida joylardan tovarlar sotilishi haqidaga hisobotlar har kuni yig‘iladi. Barcha hududlar, mintaqalar va tumanlardagi sotish bo‘yicha boshqaruvchilar o‘z ish kunlarini o‘tgan kungi buyurtmalar va jo‘natilgan tovarlar haqida hisoboti teletayp orqali jo‘natishdan boshlaydilar. DAEWOO firmasi ham xaridor va boshqa manbalardan turli so‘rovlar uyushtirish orqali raqobatchilarning tovarlarini sotilishi to‘g‘risidagi axborotlarni yig‘ishga katta e’tibor beradilar.


Intellektual tizim.

Intellektual tizimlar axborot tizimining 202 biznesda intelektual texnologiyalarini amalga oshiruvchi kengaygan sinfini hosil qildi (Business Intelligence — VI). 2-rasmda bunday tizimning umumiy sxemasi ko‘rsatilgan.



²–rasm. Intellektual axborot tizimining umumiy sxemasi¹

Tajriba tahlili amalga oshirish imkoniyati – bu faqatgina muayyan bilimlar va mutaxassis malakasi borligi masalasi emas. Buning uchun g‘oyatda o‘ziga xos
malaka va tajrib, intuitsiya va ushbu fan sohasidagi konkret vaziyatlardan chiqa

olish qobiliyatiga ega bo‘lish kerak. Bularning barchasini formatlash,- amalga oshiriladigan mantiq darajasiga etkazish, dastur vositalari yordamida amalga oshirish - murakkab va ko‘p jihatli vazifalardir.

So‘nggi vaqtlarda u sun’iy intellekt Predmet soha Muammoli muhit KP1 KP2
... KPk Texnik vositalar Ma’mur Interfeys va texnik vositalar Evristika quyi tizimiga ega bo‘lgan modellashtirish tizimi Amaliy dasturiy ta’minot Tizimli-tarmoq dasturiy ta’minoti Topshiriqlarni to‘ldirib borish tizimi Intellektual interfeys Muloqot tizimi Hisoblash tizimi Lingvistik tahlilchi Moslashuv bloki Dialog va boshqaruv bloki Umumiy sintez blogi Lingvistik sintezator MB BB MB KB 203 usullari (Artificial Intelligence — AI) va o‘zi o‘qiydigan tizimni yaratish asosida hal etiladi. Bu sohada olib boriladigan izlanishlar fikrlash, sezgi, muayyan mahorat va to‘plangan tajribani talab etuvchi inson faoliyati sohalarini emulyasiya qilishga (taqlid qilish, takrorlash) qodir murakkab kompyuter majmuini qayta ishlash va joriy etishga yo‘naltirilgan. Ularga qaror qabul qilish, obrazlarni anglash va inson tilini tushunish hamda boshqa ko‘plab tushunchalarni kiradi.
Tarmoqni keyinchalik ham qo‘llash mumkin bo‘lishi uchun, uni avvalo, oldin olingan ma’lumotlarda ma’lum bo‘lgan va kirish parametrlarining ko‘rsatkichlari hamda ularga to‘g‘ri javob berish uchun “pishitmoq” kerak. (3-rasm). Mashqlar ma’lum to‘g‘ri javoblarga ko‘proq yaqin bo‘lgan tarmoqlarning javobi bilan ta’minlaydigan neyronlararo aloqa hajmini tanlashdan iborat. Neyrotarmoqli tizimlarga misollar — BrainMaker (CSS), NeuroShell (Ward Systems Group), OWL (HyperLogic).