Mavzu: 1-§. Buyuk geografik kashfiyotlar va ularning tarixiy ahamiyati dars maqsadi

Dars jihozi: darslik, siyosiy xarita, tarqatma materiallar va test savollari
Tashkiliy qism:

A) Sinf xonasini tozaligiga e’ribor berish;

B) O’quvchilar bilan salomlashish.

C) O’quvchilarning darsga tayyorgarligini teshirish.

D) O’quvchilarni darsga jalb qilish va davomatni anilash;

E) O’quvchilarga o’tilgan mavzular yuzasidan savollar berish;
Darsning asosiy qismi: (Yangi mavzu bayoni)

Tabiat fanlari sohasidagi buyuk o’zgarishlar.

16-17-asrlarda ilm-fan taraqqiyotida katta yutuqlarga erishildi. Bu davrda fizika va astronomiya fanlari taraqqiyotiga ulkan hissa qo’shgan buyuk olimlar Nikolay Kopernik (1473-1543), Jordano Bruno (15481600) va Galileo Galiley (1564-1642)lar yashab ijod qildilar.

Nikolay Kopernikо’z davri uchun har tomonlama chuqur bilim oldi. Krakov (Polsha) va Italiya universitetlarida o’qidi. Tasviriy san’at, matematika, falsafa, huquqshunoslik va tibbiyot kabi fanlarni o’rgandi. Maxsus moslamalar yordamida 30 yil davomida osmon jismlarini kuzatdi. N. Kopernik о’z tadqiqotlariga suyanib, ming yillardan beri davom etib kelayotgan Yerning harakatsizligi haqidagi ta’limotdan voz kechdi. Yerning Quyosh va o’z о’qi atrofida aylanishini isbotlab berdi. Buxulosa о’sha davr fanidagi haqiqiy buyuk kashfiyot edi. Ayni paytda u cherkov aqidalariga mutlaqo zid xulosa ham edi. U o’z xulosalarini 1543-yilda chop etilgan «Osmon jismlarining aylanishi haqida» deb atagan kitobida bayon etdi. N. Kopernikning xulosalari cherkovni g’azablantirdi. Kitob chop etilgan davrda u о’lim to’shagida yotardi. Faqat о’limgina uni inkvizitsiyadan asrab qoldi. Keyinchalik, 1616-yilda cherkov Kopernik ta’limotini rasman taqiqladi.