Absolyut qattiq jism (AQT) – Har qanday ta’sir natijasida ham material nuqtalar orasidagi masofa doimo o’zgarmasdan qoladi.
Mehanik Sistema – Harakatning umumiy qonunlari yoki o’zaro ta’sir yordamida bir-biriga bog’langan material nuqtalar yoki qattiq jismlar to’plami.
Masalan- Yerni harakatini o’rganishda uni Quyosh atrofia aylanayapti deb qarasak uni moddiy nuqta deb qarash mumkin bajarish uni o’z o’qi atrofida aylanishi o’rgansak – uni AQm deb qarash mumkin Agarda Yerda ro’y beradigan hodisalarni o’rgansak (quyulish) oqish, siljish. Yerni mehanik siljish deb qarash mumkin.
Nazariy mexanika uch qismdan iborat:
Statika – Mehanik sistemalarning nisbiy muvozanatligini o’rganadi. Muvozanatni hosil qilish uchun nuqtalar orasidagi aniq munosabat zarur shuning uchun statikaga nuqtalarning umumiy xossalari nuglarni ekvivalanent nuglar sistemasi bilan almashtirishning umumiy xossalari o’rganiladi.
Kinematika – Mehanik harakat va harakatni vujudga keltiruvchi kuchlarsiz o’rganadi, ya’ni harakat geometrik nuqtai nazardan o’rganiladi.
Dinamika – Mehanik harakat harakat obyektiga ta’sir etuvchi kuchlar bilan birgalashib o’rganiladi. Shunday qilib, harakat bilan ta’sir etuvchi nuq orasidagi bog’lanish o’rganiladi.
Nazariy mexanikaning asosiy tushunchalari
Kuch – Mehanik o’zaro ta’sir o’lchovi. Kuch vektor kattalik bo’lib, yo’nalishi, kattaligi (moduli) va qo’yilgan nuqtasi bilan harakterlanadi
Jismning kinematik holati – Teng yoki o’zgarmas parametrlar bilan harakat holati.
Kuchlair sistemasi – Qaralayotgan obyektga qo’yilgan kuchlar to’plami.
Teng ta’sir etuvchi– Kuchlar sistemasiga ekvivalent bo’lgan kuch bo’lib, (obyekt) jismning kinematik holatini o’zgartirmaydi.
Ekvivalent kuchlar sistemasi – Berilgan kuchlar sistemasiga teng kuchli bo’lib, obyekt jismning kinematik holatini o’zgartirmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
