Mavzu-10. Diagnostika tashqi belgilar, parametrlar va me’yorlar -2soat Reja

10.3 Diagnostik parametrlarning tasnifi
Diagnostik parametrlar quyidagi alomatlari bo‘yicha tasniflanadi:
1. Tashkil bo‘lish tamoyili bo‘yicha:
 ishchi jarayonlar parametrlari (quvvat, tormozlanish yo‘li va h.k.);
 birga sodir bo‘ladigan (hamroh) jarayonlar parametrlari – diagnostik Ob’ektning texnik holati bo‘yicha chegaralangan axborot beradi (isish, tebranish, shovqin va h.k.);
 geometrik parametrlar – mexanizm detallarining o‘zaro tuzilmaviy bog‘lanishini aniqlaydi (tirqishlar, erkin yurish va h.k.).
2. Axborot turi bo‘yicha:
 keng axborotli (kompleks);
 tor axborotli (lokal).
3. Yurgan yo‘li funksiyasi bo‘yicha:
 uzluksiz;
 uzlukli.
4. Tuzilmaviy parametrning funksiyasi bo‘yicha:
 to‘g‘ri chiziqli: ;
 darajali: ;
 hosilali: .

5. Axborotning xarakteri, hajmi va o‘zaro bog‘liqligi bo‘yicha:

 ayrim diagnostik parametrlar boshqalariga bog‘liq bo‘lmagan holda Ob’ektning nosozligini aniq ko‘rsatadi (masalan: Ob’ektning podshipnigidagi lokallashgan shovqin yoki tebranishlar yeyilishning ko‘payganidan va tirqishning kattalashganidan darak beradi).
 umumiy diagnostik parametrlar – diagnostik Ob’ektning texnik holatini bir butun tarzda baholaydi (masalan: berilgan yuklamadagi dvigatelning quvvati, transmissiya agregatlarining umumiy aylanma luftlari yig‘indisi va h. k.). Bunday parametrlar nosozlikni aniq ko‘rsatmaydi.
 o‘zaro bog‘liq diagnostik parametrlar Ob’ekt nosozligini bir vaqtning o‘zida aniqlangan va o‘lchangan ko‘pgina parametrlar majmuyi orqali ifodalaydi. (Masalan: dvigatel kiritish klapanining zich yopilmasligi natijasida karburatordan tovush chiqishi va dvigatelning katta aylanishlar sonida bir maromda ishlamasligi).
10.4 Diagnostik parametlarning xususiyatlari
Har qanday chiqish parametri ham diagnostik parametr bo‘lib xizmat qilolmaydi, chunki chiqish parametri quyidagi sezuvchanlik, bir ma’nolilik, barqarorlik va serma’nolik xususiyatlari talablariga javob berishi kerak: