MAVZU; ABU ALI IBN SINONING TIBBIY ME’ROSI - ABU ALI IBN SINO Abu Ali ibn Sino (Abu Ali al-Husayn ibn Abdulloh ibn aI-Hasan ibn Ali ibn Sino) 980- (370 hijriy) yilda Buxoro yaqinidagi Afshona nomli qishloqda tavallud topgan. Mashhur tarixchi Abu Bakr Narshahiyning yozishicha Afshona ilgari kattagina shahar bo'lgan. SoOng vaqt o'tishi bilan u o'z mavqeyini yo'qotib, kichikroq qishloqqa aylanib qolgan va Isfana, deb atala boshlagan. Bu qishloq hozir yana Afshona deb atalmoqda.
Tibbiyot sohasida ham shunday edi. - Masalan, kasallikning mohiyati va kelib chiqish sabablari eksperimental usul bilan isbot etilmagan rutubatlar nazariyasi va mizojlar tushunchasiga asoslanardi. Bu tushunchalar tibbiyotda asosiy melOn hisoblanardi. Ibn Sinodek buyuk olim ham bu tushunchalarni bosib o'tolmadi. U inson organizmida sodir bo'lib turuvchi fiziologik va patologikjarayonlami izohlashda shu rutubatlar va mizojlar tushunchasiga asoslanardi. Lekin, Ibn Sino o'zining o'tkir zehni va chuqur mulohazalari bilan bu masalada boshqa ko'p olimlarga nisbatan aniqroq va tog'riroq tikr yuritardi.
- haqida so'zIab, avvalo tibbiyotning o'zi qanday fan degan masalaga to'xtaladi. U tibbiyotga bunday ta'rifbergan. "Tibbiyot shunday bir ilmki, u bilan inson gavdasining ahvoli sog'lik va kasallik jihatidan o'rganilib, uning mavjud sog'lig'i saqlanadi va yo'qotilgani tiklanadP". Ibn Sinoning bu ta'rifida juda muhim bir fikr bor. U salomatlikni saqlash masalasini birinchi o'ringa . qo'ygan.
- salomatlikni saqlashdan iborat, degan fikrni boshqa asarlarida ham ko'p marta ta'kidlagan. Masalan, nazm bilan yozilgan "Utjuza fi-t-tib" ("Tibbiy utjuza") nomli kitobida bu fikrni qisqa va ihcham qilib, "Tibbiyot - sog'liqni saqlash va kasallikni tuzatishdan iborat (fan)", deb yozgan. "Urjuza fi-t-tib" mazmun va hajmjihatidan "Tib qonunlri"dan so'ng ikkinchi o'rinda turuvchi katta she'riy asardir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
