Mavzu: Akklimatizatsiya Jizzax Davlat Pedagogika Universiteti


Sovuq iqlim sharoitida akklimatizatsiya


Download 0.94 Mb.
bet4/5
Sana21.11.2023
Hajmi0.94 Mb.
#1791528
1   2   3   4   5
Bog'liq
Akklimatizatsiya

Sovuq iqlim sharoitida akklimatizatsiya

  • Muzlaganda tana tanani isitadigan mexanizmlarni ishga tushiradi. Ulardan eng muhimi jigarrang yog'ni iste'mol qilishdir. Inson tanasida oz sonli maxsus yog 'hujayralari mavjud bo'lib, ularning faoliyati ko'proq issiqlik energiyasini chiqaradi. Uzoq vaqt davomida faqat chaqaloqlarda jigarrang yog 'bor deb ishonishgan, chunki teri osti qatlamining shakllanishi uchun vaqt kerak bo'ladi. Ammo yaqinda o'tkazilgan tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, jigarrang yog 'kattalarda ham uchraydi - u bo'yin va ko'krakning yuqori qismida to'plangan. Buning sababi shundaki, bu joylarda asosiy tomirlar, aorta yoyi va uyqu arteriyalari o'tib, qonni isitadi, bunda issiqlik barcha muhim organlarga tarqaladi. Shuning uchun qishda sharf kiyib, biz uzoq vaqt muzlay olmaymiz.

Yana bir isinish mexanizmi kontraktil termogenezdir. Sovuqda tanadagi titroq bir sababga ko'ra paydo bo'ladi. Mushaklarning tez qisqarishi va bo'shashishi issiqlik hosil bo'lishini 500% gacha oshiradi , bu esa tananing isishiga olib keladi. Ammo bu usul uchun resurslar eng yaxshisi bir necha soat davomida etarli bo'ladi, shundan so'ng sovuqqa qaramasdan titroq yo'qoladi.

  • Yana bir isinish mexanizmi kontraktil termogenezdir. Sovuqda tanadagi titroq bir sababga ko'ra paydo bo'ladi. Mushaklarning tez qisqarishi va bo'shashishi issiqlik hosil bo'lishini 500% gacha oshiradi , bu esa tananing isishiga olib keladi. Ammo bu usul uchun resurslar eng yaxshisi bir necha soat davomida etarli bo'ladi, shundan so'ng sovuqqa qaramasdan titroq yo'qoladi.

Tana issiqlikni yo'qotganda, teri ko'karadi, ko'z qorachig'i kengayadi, nafas olish va puls sekinlashadi, zaiflik va uyquchanlik paydo bo'ladi, bir muncha vaqt o'tgach, odam hushini yo'qotadi. Agar bu alomatlar paydo bo'lsa, iloji boricha tezroq issiq joyga ko'chib o'tish va haroratni o'lchash kerak. Agar harorat 35˚S dan pastga tushsa, iloji boricha tezroq tibbiy yordamga murojaat qilishingiz kerak. Bundan tashqari, quruq issiq kiyimga o'tish kerak, birinchi navbatda, ko'krak va bo'yinni isitish, iliq alkogolsiz ichimlik ichish kerak. Esingizda bo'lsin, alkogolning isituvchi ta'siri afsonadir. Og'iz orqali qabul qilingan mast qiluvchi ichimlik issiqlik o'tkazuvchanligini oshirishi va vaziyatni yomonlashtirishi mumkin. 

  • Tana issiqlikni yo'qotganda, teri ko'karadi, ko'z qorachig'i kengayadi, nafas olish va puls sekinlashadi, zaiflik va uyquchanlik paydo bo'ladi, bir muncha vaqt o'tgach, odam hushini yo'qotadi. Agar bu alomatlar paydo bo'lsa, iloji boricha tezroq issiq joyga ko'chib o'tish va haroratni o'lchash kerak. Agar harorat 35˚S dan pastga tushsa, iloji boricha tezroq tibbiy yordamga murojaat qilishingiz kerak. Bundan tashqari, quruq issiq kiyimga o'tish kerak, birinchi navbatda, ko'krak va bo'yinni isitish, iliq alkogolsiz ichimlik ichish kerak. Esingizda bo'lsin, alkogolning isituvchi ta'siri afsonadir. Og'iz orqali qabul qilingan mast qiluvchi ichimlik issiqlik o'tkazuvchanligini oshirishi va vaziyatni yomonlashtirishi mumkin. 

Download 0.94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling