Mavzu: aminokislotalarning olinishi va kimyoviy xossalari. Oqsillar va peptidlarnind tuzilishi, xususiyatlari va tarkibiy qismi. Oqsillar strukturasi va dinaturatsiyasi. Reja

Amonikislotalarning o’ziga xosligi

Peptidlarni hosil qilishi (polikonrensatlanish reaksiyasi)

Oqsillarni strukturasi

Oqsil molekulasi juda yirik bo‘lganligi uchun ularni struktura tuzilishi ham bir muncha murakkab. SHuning uchun oqsil molekulasi strukturasini o‘rganish bir nencha sohalardan iborat va turli xil usullar yordamida amalga oshiriladi. Oqsil molekulasida shu murakkablashib boradigan birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi, to‘rtlamchi strukturalari mavjud. Oqsillarni birlamchi strukturasi oqsil molekulasini tashkil qiladigan bir yoki bir necha polipeptid zanjirdagi aminokislotalar qoldig‘i ketma-ket joylashishi tartibi oqsillarning birlamchi strukturasi deyiladi Oqsillarning birlamchi strukturasi genlarda kodlangan bo‘lib, qolgan oqsil strukturalarini hosil bo‘lishini belgilaydi.

Peptid va oqsillarning ikkilamchi strukturasi

• Peptid va oqsillarning ikkilamchi strukturasi
• Oqsil molekulasining ma’lum qismi spiral shaklida tuzilib, o‘ramlari vodorod bog‘lar orqali bir-biriga tortilib turadi. Natijada pishiq mustahkam struktura hosil bo‘ladi. Vodorod bog‘lar tufayli hosil bo‘lgan polipeptid zanjirning spiral konfigurasiyasi oqsillarni ikkilamchi strukturasi deyiladi.

Polipeptid spiralning muhim xillaridan biri α-spiraldir. Spiral tuzilgan oqsillar polipeptid zanjirlar fazoda ma’lum shaklni olishga harakat qiladi.

• Polipeptid spiralning muhim xillaridan biri α-spiraldir. Spiral tuzilgan oqsillar polipeptid zanjirlar fazoda ma’lum shaklni olishga harakat qiladi.
• Oqsillarni fazoviy konfigurasiyasini belgilovchi uch o‘lcham (bo‘yi, eni, balandligi) bunday strukturalar oqsillarning uchlamchi strukturasi deyiladi.
• Peptidlar va oqsillarning uchlamchi tuzilishi zanjir yig`ilishiga bog`liq. Zanjirning yig`ilishi oqsilning fizik xossalari va biologik vazifalariga ta`sir qiladi. Qurilish vazifasidagi oqsillar (teridagi, sochdagi, ipakdagi …) spiral yoki taxlangan varoq tuzilishida bo`ladi. Umumiy holatda ular uzaytirilgan shaklida bo`ladi. Bunda zanjir uzunligi zanjir diametridan ancha katta bo`ladi.

Oqsillarning to;rtlamchi styrurturasi

• Oqsillarning to;rtlamchi styrurturasi