Mavzu: Androida plaginlar bilan ishlash

---

Mustaqil talim: Mirxoshimov Isfandiyor 612-19-guruh 
Mavzu:
Androida plaginlar bilan ishlash
Reja: 
1.Mobil ilovalar haqida 
2.Android Studio Dasturlash muhiti va uni o’rnatish 
3.Java dasturlash tili haqida 
4.Android Studioda plaginlar 

---

Mobil ilovalar (mobil ilovalar sifatida ham tanilgan) - smartfon va planshetlar kabi 
mobil qurilmalar uchun ishlab chiqilgan dasturiy ta'minot. Ular mobil qurilmalarni 
funktsiyali va qiziqarli miniatyura kuchlariga aylantiradi. Ba'zi qurilmalar ishlab 
chiqaruvchilarining ayrim uyali ilovalari yoki ular bilan bog'langan uyali aloqa 
provayderlari (masalan, Verizon, AT & T, T-Mobile va boshqalar) bilan oldindan 
o'rnatilgan bo'ladi, lekin ko'plab ilovalar qurilmaga xos ilova orqali mavjud 
do'konlar orqali o’rnatiladi(playMarket, AppStore…). 
Mobil ilovalar vazifalari 
Ushbu ilovalarning maqsadlari o'yin-kulgidan, mahsuldorlikdan va o'yin-kulgi, 
sport, fitnes va boshqa har qanday odamni tasavvur qilish uchun virtual olamni 
yaratib beradi va boshqaradi. Ijtimoiy media - mobil ilovalarni ishlab chiqish va 
qabul qilishning eng mashhur yo'nalishlaridan biri. Aslida, Facebook barcha 
platformalarda 2017-yilda eng keng tarqalgan dastur hisoblanadi. 
Ko'pgina onlayn ob'ektlar mobil veb-saytlar va mobil ilovalarga ega. Umuman 
olganda, farq bir maqsadga qaratilgan: App odatda mobil veb-saytga qaraganda 
kichikroq bo'ladi, ko'proq interaktivlik taklif qiladi va mobil qurilmada ishlatish 
oson va intuitiv ravishda yanada aniqroq ma'lumotlarni taqdim etadi. 
Operatsion tizim mosligi 

---

Mobil ilovalarni ishlab chiquvchi ishlaydigan operatsion tizim uchun maxsus 
dastur yaratadi. Masalan, iPad uchun mobil ilovalar Apple iOS-da ishlaydi, ammo 
Google Android emas. Apple ilovasi Android telefonida ishlamaydi va aksincha. 
Ko'pincha, ishlab chiquvchilar har birining versiyasini yaratadilar; Masalan, Apple 
do'konidagi mobil ilova Google Play-ning hamkasbiga ega bo'lishi mumkin. 
Mobil ilovalar "Android" dan qanday farq qiladi?
Ko'pgina mobil ilovalar ish stoli kompyuterlarda ishlashga mo'ljallangan tegishli 
dasturlarga ega. Mobil ilovalar har qanday cheklovlar bilan ishlashga moslashgan 
bo'lsa-da, ularning ish stollari uchun mosligi bor. Mobil qurilmalarda ekranning 
kattaligi, xotira hajmi, protsessor imkoniyatlari, grafik interfeyslar, tugmalar va 
sensorli funksiyalar 
mavjud 
va ishlab chiquvchilar ularni barchasini 
joylashtirishlari kerak. 
Masalan, mobil ilovalar foydalanuvchilari (veb-saytga tashrif buyuruvchilar kabi) 
matnni, tasvirlarni yoki interaktiv aloqa nuqtalarini ko'rish uchun yon tomonga 
o'tishni xohlamaydi va ular kichik matnni o'qishga qarshi kurashishni 
xohlamaydilar. Mobil ilovalarni ishlab chiquvchilar uchun qo'shimcha e'tibor 
mobil qurilmalar uchun umumiy bo'lgan sensorli interfeysdir. 
Mobil Birinchi Rivojlanish 
Mobil qurilmalar keng tarqalgan holda qabul qilinishidan avval dasturiy ta'minot 
birinchi navbatda ish stoli va noutbuklarda ishlash uchun ishlab chiqilgan, mobil 
versiyadan so'ng keladi. Planshet va smartfonlardan foydalanish endilikda dastur 
sotish tendensiyalarida aks ettirilgan stol kompyuterlari va noutbuklarning ishi 
oshib bormoqda. Aslida, 2017-yilda 197 milliardlik ilovani yuklab olish 
rejalashtirilgan. Natijada, ko'plab ishlab chiquvchilar veb-dizaynda shu kabi 
tendentsiyani aks ettiruvchi "mobil-birinchi" yondashuvga aylandilar. Ushbu 
ilovalar uchun ularning mobil versiyalari standart sozlamalar bo'lib, stol versiyalari 
ularning katta ekranlari va kengroq xususiyatlari uchun moslashtiriladi. 

---

Mobil ilovalarni topish va o'rnatish 
2017-yilga kelib, mobil ilovalar sohasidagi uchta asosiy o'yinchilar: 
 
Google Play: Android qurilmalari uchun 
 
Apple App Store: iPad va iPhone uchun 
 
Amazon AppStore: Amazon yong'inga qarshi qurilmalar uchun 
Ko'plab veb-saytlar shuningdek, tegishli ilovalarni taklif qiladi va yuklab olish 
havolalarini taqdim etadi. 
O'rnatish tez va oson: faqat kerakli do'konga o'ting, kerakli ilovani toping va 
yuklab oling. Yuklash tugallangandan so'ng, qurilmangiz uni avtomatik ravishda 
o'rnatadi 
Android Studio dasturlash muhitini o’rnatishdan oldin Ushbu dasturga mos 
qurilma holatini ko’rib chiqamiz: 
Windows uchun talablar 

Microsoft Windows 7/8/10 (32-bit or 64-bit) 

3 GB RAM minimum, 8 GB RAM (tavsiya qilingan) (plus 1 GB Android 
Emulator uchun) 

2 GB hotiradan joy minimum, 4 GB (tavsiya qilingan) (500 MB IDE plus 1.5 
GB Android SDK uchun va emulator system image uchun) 

1280 x 800 minimum ekran o’lchami 
Mac OS uchun talablar 

Mac OS X 10.10 (Yosemite) yoki yuqori, 10.13 gacha (High Sierra) 

---


3 GB RAM minimum, 8 GB RAM (tavsiya qilingan) (plus 1 GB Android 
Emulator uchun) 

2 GB hotiradan joy minimum, 4 GB (tavsiya qilingan) (500 MB IDE plus 1.5 
GB Android SDK uchun va emulator system image uchun) 

1280 x 800 minimum ekran o’lchami 
Linux OS uchun talablar 

GNOME or KDE desktop. Ubuntu 14.04 LTS, Trusty Tahr 

GNU C Library (glibc) 2.19 yoki yuqori 

3 GB RAM minimum, 8 GB RAM (tavsiya qilingan) (plus 1 GB Android 
Emulator uchun) 

2 GB hotiradan joy minimum, 4 GB (tavsiya qilingan) (500 MB IDE plus 1.5 
GB Android SDK uchun va emulator system image uchun) 

1280 x 800 minimum ekran o’lchami 

Android 
Studionni 
Windows 
10 
x64-bit 
ga 
o’rnatish 
Ko’chirib bo’lganingizdan so’ng sizda xuddi shu ekran ochilishi kerak. 
Android Studio Setup (Figure 1) 


Figure 1. Set up Android Studio 

---


Next tugmasini bosgan holda keyingi oynaga o’tamiz, ya’ni Android Virtual 
Device paneliga (AVD). 


Figure 2. Android AVD ni o’rnatish 

Men 
default 
bo’lgan 
sozlamalarni 
turganini 
ma’qul 
deb 
bildim.Yana Next tugmasini bosamiz va Configuration Settings bo’limiga 
o’tamiz. Bu yerda siz Android Studioni qayerga o’rnatish kerakligini 
belgilaysiz. 


Figure 3. Tanlagan joyingizda albatta 500 mb dan ko’proq joy bo’lishi kerak 

Next tugmasini bosamiz, va Choose Start Menu Folder paneliga o’tamiz. 


Figure 4 

---


Bu yerda ham hech narsaga tegmagan holda Install tugmasini bosamiz. 


Figure 5. Installing process boshlandi 

O’rnatish jarayoni tugagandan so’ng sizda ushbu oyna ochiladi. 


Figure 6. Next tugmasi ochiladi 

Va Next tugmasini bosgandan keyin jarayon yakunlanadi va Finish tugmasi 
ochiladi. 


Figure 7 

Finish tugmasi bosilishi bilan Android Studio avtomat ishga tushadi va 
birinchi bo’lib sizdan android studioga tegishli loyihani ya’ni proektni 
ochishni yoki ochmaslikni so’raydi. 

---



Bu yerda agar proektingiz bo’lsa 1 radio buttoni tanlasangiz bo’ladi yoki 
ikkinchisi tanlab jarayonni davom ettiramiz. 


Figure 9. Android Studio Splash Screen 

Men yana shunday muammoga duch kelganman Finding Available SDK 
Components ya’ni Kerakli bo’lgan SDK ni topib yuklash jarayoni 
boshlangan. 


Figure 10. Android Studio kerakli bo’lgan SDK ko’chirishni boshlaydi 

Bundan so’ng Android Studio Setup Wizard dialogi chiqadi. 

---



Figure 11. 

Next tugmasini bosgan holda sozlamalarni sozlab ketaveramiz: 


Figure 12. O’rnatish tipini tanlaymiz 

Bundan so’ng yana Next tugmasini bosamiz va keyingi bosqichda o’zingiz 
ko’rib turgandek theme tanlaymiz ya’ni o’zimiz qulay bo’lgan UI theme. 


Figure 13. 

---


O’zingizga yoqqan theme tanlab bo’lgandan so’ng Next tugmasini bosib 
keyingi oynaga o’tamiz: 


Figure 14. 

So’nggi qism barcha kerakli fayllar yuklash jarayoniga ham yetib 
keldik.Finish tugmasini bosib bir oz kutamiz kerakli fayllarni yuklash 
jarayoni bir oz muddatni o’z ichiga oladi. 


Figure 15. Jarayon tugagandan so’ng shu oyna ko’rinadi 

Finish tugmasini bosgan holda Welcome Android Studio oynasiga o’tamiz. 

---



Shu bilan bizni Android Studioni o’rnatish jarayoni yakunlanadi va biz 
o’zimizni birinchi Android dagi loyihamizni Start a new Android Studio 
project tugmasi orqali ishga tushiramiz. 

Sizning birinchi Android Studio mobil ilovangiz 

Android Studioni bilan tanishib chiqishni eng yaxshi yo’llaridan biri bu 
albatta ilova yaratish ya’ni Hello World. 

Start a new Android Studio project tugmasini bosgan so’ng u bizni shu 
oynaga olib keladi. 


Company domain o’zingiz hohlagan so’zlarni qo’ysangiz bo’ladi bu asosan 
siz ishlayotgan proektdan kelib chiqib yoki siz ishlayotgan kompaniyadan 
kelib chiqiladi. Bir papka oching Android loyihalaringizni o’sha yerda 
saqlash uchun va uni Project Location da ko’rsating va Next tugmasini 
bosing. 

---



Android Studio sizdan loyihangiz uchun kerakli faktorlarni tanlashingizga 
imkoniyat beradi ya’ni target devices… Buni boshida shunday qoldirsangiz 
ham bo’ladi va Next. 


Endi activityni sozlashga ham keldik, o’zingiz uchun kerak bo’ladigan 
activity turini tanlang va davom ettiring Next. (Men Empty Activity da 
davom ettirdim). 


Bundan so’ng sizda ushbu oyna ochiladi. Next 

---



Birinchi marta Android Studioni o’rnatsangiz xuddi shu oynaga duch kelasiz 
bunda Android Studio constraint layoutga tegishli bo’lgan bir ikki fayllarni 
yuklab oladi bu sizga user interfaceni hosil qilish uchun kerak bo’ladi. 
Finish tugmasini bosish esdan chiqmasin. 


Mana Android Studio ham ishga tushdi. Endi buni Run qilsangiz sizda Hello 
World Applicationi paydo bo’ladi :) 
Java mustaqil til bo'lib, uning oxirgi foydalanuvchilari boshqa har qanday tilda 
o'zlarining kodlariga avtomatik ravishda kirish imkoniyatini beradi. 
Uning manba kodi boshqa platformada ishlash uchun ishlatilishi mumkin, bu uni 
mustaqil ishlash platformasi qiladi. 
Boshqa tillar - odamlar osonlikcha o'qiy olmaydigan mashina darajasidagi tillar. 
Ushbu muammoning echimi yuqori darajadagi tilni mashinalarga tushunarli 
bo'lgan tilga tarjima qilishda kompilyatordan foydalanishdir. 
Demak, java-da kompilyatordan foydalanish talab qilinmaydi va bu uni mustaqil 
platformaga aylantiradi.

---

Java kodi to'g'ridan-to'g'ri CPU tomonidan bajarilishi mumkin bo'lgan mashina 
ko'rsatmalarining ketma-ketligi bo'lishi mumkin. 
Omma orasida Java bayt kodi sifatida tanilgan. 
Java-dagi barcha dasturlar javac tomonidan tuzilgan. 
JAVA kompilyatorining natijasi .class fayli yoki bayt kodi bo'lib , mashinaning asl 
kodi emas (C kompilyatoridan farqli o'laroq). 
Yaratilgan bayt kodi bajarilmaydigan kod bo'lib, mashinada ishlash uchun tarjimon 
kerak. Ushbu tarjimon JVM va shuning uchun Baytekod JVM tomonidan 
bajariladi. 
Java-dagi asosiy nuqta shundaki, JVM operatsion tizimga bog'liq. 
Shunday qilib, agar siz Mac OS X operatsion tizimida ishlayotgan bo'lsangiz, siz 
Windows yoki boshqa operatsion tizimda ishlayotganingizdan boshqacha JVM-ga 
ega bo'lasiz.