Mavzu: Arab tilida to'ldiruvchi ergash gapning qiyosiy tahlili Mundarija


Sochlari tim qora, qoshlari o‘sma bir xotinbor. (O.)


Download 69.63 Kb.
bet28/38
Sana05.01.2022
Hajmi69.63 Kb.
#216996
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   38
Bog'liq
Mundarija

Sochlari tim qora, qoshlari o‘sma bir xotinbor. (O.)

Hovuzdan yigirma qadamlar narida to‘rt tomoni ochiq kattagina shiypon…(O.)

It bor joyda turmush bor degan umid bilan yurib ketdi. (O.)

To’ldiruvchi ergash gapning bu turi bosh gapga yordamchiga ko‘chgan bo‘lgan sifatdosh shakli bilan analitik bog‘lanadi:



Bo‘yi ikki metr bo‘lgan daraxt quladi.

To’ldiruvchi ergash gapning uchinchi guruhida ham aniqlanmish so‘zdan oldin keladi. Bu xil ergash gaplarning kesimi sifatdosh shaklida bo‘ladi va ega bilan moslashmaydi, chunki sifatdosh-kesim shaxs bilan tuslanmaydi:



Ertasiga Ibrohimov Kanizak va Sidiqjon aytgan g‘o‘zalarni ko‘zdan kechirdi. (A. Qh.)39

To’ldiruvchi ergash gapning kesimi vazifasida asosan -gan shaklli sifatdosh keladi, boshqa shakllar kam ishlatiladi:



Rahimning qo‘rqqan oldin musht ko‘tarar qabilida qilgan hozirgi harakati o‘tirganlarga yoqmadi. (I. R.)

To’ldiruvchi ergash gap maxsus xilining uchinchi guruhi aniqlanmish so‘zdan oldin kelsa ham, undan pauza bilan ajralmaydi, shu bilan birga bir xil intonatsiya bilan talaffuz etiladi, qisqa pauza aniqlanmish so‘zdan so‘ng beriladi.

Ergash gapning bu turi bosh gapga, sifatdosh-kesim shakliga ko‘ra, sintetik yo‘l bilan bog‘lanadi.

To’ldiruvchi ergash gapning kesimi vazifasida sifatdosh uch xil zamonda bo‘lishi mumkin:

O‘tgan zamon mazmuni –gan shaklli sifatdosh orqali ifodalanadi:


Download 69.63 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling