Mavzu: Beton mahsulotlari sifatni aniqlash (amaldagi miyyoriy texnik xujjatlarga asoslanib) (yengil beton) misolida

Ko'pikli beton ishlab chiqarish

Bugungi kunda ko'pikli beton ishlab chiqarishning uchta usuli eng keng tarqalgan.

1. 
   Klassik. Bu usul birinchi sement xamir yoki sement-qum ohak tayyorlanadi, keyin unga ko'pik generatorda tayyorlangan maxsus ko'pik qo'shiladi. Beton qorishtirgichdagi qorishma ko'pik bilan aralashtiriladi va ko'pikli beton aralashmasi olinadi, bu esa keyinchalik qattiqlashganda ko'pikli betonni hosil qiladi. Ushbu usulni eng ko’p foydalanilgan va ishonchli deb atash mumkin. Ushbu usul uchun odatda organik ko'pikli hosil qiluvchilar, tarkibiy qismlari yaxshilangan aralashma va maxsus ko'pikli generatorlar ishlatiladi.
   
2. 
   Quruq mineralizatsiya. Bu usulda ko'pik-beton aralashmasi generatordan doimiy ishlab chiqariluvuvchi pastkarrali ko'pik, quruq komponentlar bilan birlashtirib olinadi. Shu bilan birga, oz miqdorda erkin suvli barqaror ko'pikli beton aralashmasi hosil bo'ladi. Ko'pik pufakchalari yuzasida qattiq fazaning kichik zarralari joylashadi. "Havo bo’shlig’i – dispersiyasion muhiti" sirtining yuqori to'yinganligi devorlarining yuzasini silliq porloqligini oldindan belgilaydi. Bu usul uzluksiz ko'pikli beton ishlab chiqarish texnologiyasida ishlatiladi. Ushbu usul uchun SDO ko'pik hosil qiluvchi, ko'pikli generatorlar va maxsus qorishtirgichlar ishlatiladi.
   
3. 
   Barotexnologiya. Ushbu usul bilan ko'pikli beton barcha xom ashyo tarkibiy qismlarining ortiqcha bosimi ostida olinadi. Baroqorishtirgichga birinchi navbatda ko'pik hosil qiluvchi bilan suv quyiladi, keyin barcha qo’shilmalar qo’shiladi. Shundan so'ng, havo kompressor bilan havo qorishtirgichga yuboriladi va ichki bosim hosil qilinadi. Ko'pikli beton qorishmasi, ko'pikli beton qorishshtirgichida ishlab chiqariladi, bosim ostida qorishtirgichdan qolipga yoki monolitik konstruksiyaga yuboriladi. Ushbu usul uchun sintetik ko'pik hosil qiluvchilar va maxsus baroqurilmalar qo'llaniladi.
   

Xulosa
Beton mahsulotlari sifatini aniqlashda olib borgan ishimiz natijalarini ko’rib chiqamiz. Beton mahsulotlarini nimalarga ishlatilishini ko’rganimizda beton mahsulotlarini nimalarga ishlatilishini va qanday markalari va sinflari borligini ko’rdik. Betonning mustahkamlik bo’yicha sinflari B3,5 B5 B7,5 B10 B12,5 B15 B20 B22,5 B25 B27,5 B35 B40 B45 B50 B55 B60 B60 B65 B70 B75 B80 sinflari turli soxalarda ishlatiladi. Bundan tashqari beton markalari ham bor. Ko’pikli beton afzallik tomonlari va markalarini ko’rib chiqamiz. Ko’pikli beton asosan uylarning pilita va devor qismlariga ishlatkanimiz maqul ekan oddiy beton qorishmasiga nisbatan 3-4 marta mustahkam va yaroqlilik muddati ancha kop ko’pikli beton qishda xonaning issiqligini bir meyorda ushlab turadi. Yozda esa aksincha kopikli beton quyilganda orasida g’ovaklar paydo bolib qoladi shuning evaziga u qishda issiq yozda sovuq boladi.

Ko’pikli betonning markasi. 200, 300, 350, 400, 500, 600, 700, 800, 900, 1000, 1100, 1200 markalarda boladi. Ko’pikli betonning markasi qancha orttirib borilsa zichligi va issiqlik otkazuvchanligi shuncha oshadi. Xozirgi kunga kelib ko’pikli betonning talab jarasi unchalik ham ko’p emas.

Foydalanilgan Adabiyotlar:

1. SH.M. Mirziyoyev «Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz» Toshkent 2016 y.
2.SH.M. Mirziyoyev «Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib intizom va shaxsiy javobgarlik -har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak» Toshkent 2017 y.
3. E.D. Yusupov, A.A. Djumanov va boshq. “Agrosanoat majmui korxonalarida sifat menejmentini tashkillshtirish”, o‘quv qo‘llanma Toshkent, 2011.
4. Abduvaliyev A.A., Latipov V.B., va boshq. “Standartlashtirish, metrologiya, sertifikatlashtirish va sifat”. Kitob. Toshkent. 2008.
5.Ismatullayev P.R., Abdullayev A.X., Turg‘unboyev A. O’lchashlarning fan va turmushdagi tutgan o‘rni. O‘quv qo’llanma. Fan va texnologiya, 2000
6. Ismatullayev Р. R., To‘rayev SH.A., Hamroqulov G‘.X. Sifat menejmenti tizimi va uni sertifikatlash. O’quv qo‘llanma. Toshkent 2014
7. Muxamedov B.E. Metrologiya, texnologik parametrlami o’lchash usullari va asboblari. Darslik. Toshkent. «O‘qituvchi», 1991. -250 b.
8.1smatullayev P.R.va boshqalar. Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish. Darslik. -T.: «O‘zbekiston», 2001. -360 b.
9. Abduvaliyev A.A. Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish. Darslik. Toshkent. Sharq., 2018.
10. Ismatullayev P.R. va boshqalar. “Metrologiya asoslari”. O‘quv qo’llanma. Toshkent, «Fan va texnologiya», 2012.
11. R.O. Mahmudov Qishloq xo‘jaligi mahsulotlari sifatini nazorat qilish va standartlashtish Toshkent “Ilmziyo” -2006y.


Qo‘shimcha adabiyotlar
Internet saytlari
12.Yandex.uz
13. www.Agro.uz
14. www.standart.uz
15. www.unim.ru
16. Lex.uz
17. Google
18. Ziyonet.uz