Mavzu: biznes moliyasiga kirish

3.Torilik, halollik (Fairness)
Torilik, halollik direktorlar aksiyadorlar uchun mumkin bolumotlarni boshqarishdan olida foydalanmasliklari shart.
Pirovardida, ham qonun, ham London fond birjasi direktorlarning kompaniya aksiyalari bilan operatsiyalar oyadi.
Bunday cheklovlarga misol sifatida, kompaniya faoliyatining yillik natijalarini e rejalashtirilgan birlashish yoki ijrochi direktorning ketishi kabi muhim voqealarni xabar qilishdan oldin, direktorlar aksiyalarni sotishlari yoki sotib olishlari mumkin bop kompaniyalar har xil turdagi aksiyalarga ega.
Bundan tashqari aksariyat kompaniyalar pul mablagpchilik qisqa muddatli kredit ham oladi). Ushbu mavzuda biz uzoq muddatli korporativ moliyaviy resurslar bilan qisqacha tanishib chiqamiz.
Oddiy aksiyalar (ordinary shares) oyniga riskni olishga tayyor va bir vaqtning oyilmalaridan katta qaytim kutgan investorlar uchun chiqariladi. Oddiy aksiyalar kolangandan solash hisoblanadi. Har bir aksiyador oladigan summa u egalik qiladigan aksiyalar soni bilan bevosita bogrib chiqqandan so odatda olib dividend olish huquqini bersada, oyilmalarning risk bilan boglash limiti mavjud. Imtiyozli aksiyalar boliq tominlaydi, oddiy aksiyalar esa umuman, hech qanday daromad olishni kafolatlamaydi. Koozlar bozorida kotirovka qilinadi. Xuddi oddiy aksiyalarda bozgaradi. Qoidaga kozgaradi. Shuningdek, imtiyozli aksiyalar bolovlari nisbatan barqaror va odatda, nisbatan koozlar (derivativlar)
Biznes moliyasining va korporativ menejment boshqa sohalarining faol rivojlanishining oqibatida taxminan 1980-yillardan boshlab hosilaviy qimmatli qogllanila boshlandi. Derivativlar lib, qiymati uning asosida yotgan aktivga bogladi. Umuman olganda, istalgan aktiv derivativ predmetderivativlari boalla, mis va moliyaviy instrumentlar (financial instruments), masalan, kompaniya aksiyalari, ssudalar xorijiy valyuta bolov vaqti turli muddatlarda bo'lgan qarz majburiyatlarini yaratishdir. Shu bilan birga, moliyaviy risklarni kamaytirish uchun hosilaviy qimmatli qog sotuvchi yoki xaridorga qimmatli qoglovlar ikki oydan keyin kelib tushishini kutyapti. Mazkur kompaniya yevroni bugungi kurs bong xaridordan pulni koyicha tasdiq kelmaguncha tushmaydi. Qayd etib o bu sotish huquqi, majburiyati emas.

Fyuchers - bu odatda fond birjasida tuziladigan bitim, bunda sotuvchi va xaridor kelajakda ma'lum bir kunda asosiy aktivni (aytaylik, aktsiyalarni) etkazib berishga kelishib olishadi, shu bilan birga aktsiya narxi bitim tuzilgan paytda belgilanadi.



http://fayllar.org