Mavzu: Bog'imoyoqlilar (arthropoda) tipi sistematikasi, filogeniyasi va ekologiyasi. Kirish

Kurs ishining maqsadi : Mеn o`z kurs ishimda Bog'imoyoqlilar (arthropoda) 
tipi sistematikasi, filogeniyasi va ekologiyasi  haqida umumiy tushuncha bеrishni va 
bu kasallik haqida to’liq o`rganishni o`z oldimga maqasad qilib qo`yaman.  
Kurs ishining vazifasi: Bog'imoyoqlilar (arthropoda) tipi sistematikasi, 
filogeniyasi va ekologiyasi mavzusida bilimimni rivojlantirish.
Kurs ishi tuzilishi: kirish, ikki bob, xulosa foydalanilgan adabiyotlar 
ro`yxatidan iborat bo`lib, jami 31 sahifani tashkil etadi.
1
Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. Toshkent, “O‘zbekiston”, 2017 yil,
2
Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlashyurt taraqqiyoti va xalq faravonligining garovi.Toshkent, 
“O‘zbekiston”, 2017 yil,

---

4 
I BOB. Bo'g'imoyoqlilar (Arthropoda ) tipi umumiy tavsifi. 
1.1 Qisqichbaqasimonlar (Crustacea) sinfi. 
Bu hayvonlar yer yuzida nihoyatda keng tarqalgan bo'lib, yer sharining
biror bo'lagi yo'qki bular uchramasa. Dengiz va okeanlarda, suv tubining eng
chuqur zonalaridan tortib, eng yuksak cho'qqilargacha, cho'llar, batqoqliklar,
qaynar bo'loqlar, yer osti suvlaridan ham uchraydi. Bular umurtqasizlar ichida
eng ko'p turni ( 1mln 300 mingga yaqin ) o'z ichiga oladi. 
Bularning tanasi halqali chuvalchanglar kabi segmentlardan tashkil topgan,
hamda ularda segmentlararo parda yo'qolgan. Terining ustki qismdagi kutikula
qalinlashib, u xitin deb ataluvchi organik modda tarkibiga ega bo'lgan qattiq
himoya qobig'i hosil etgan. Ayni vaqtda mazkur qavat tashqi skelet vazifasini
ham bajaradi. ( Ichki tomondan bu qavatga muskullar birikadi). Shuning uchun
ham bo'g'imoyoqlilarning oraliqlari yupqalashgan. (Po'st tashlash hodisasi). 
So'nggi takomillanish natijasida ( halqali chuvalchanglar parodiyalari ) hosil
bo'lgan harakat organlari - oyoqlari maxsus bo'g'imlardan tashkil topgan. Tipning
sodda tuzilgan qadimgi avlodlarida oyoqlar soni ko'p bo'lib, bir qancha
guruhlarda ular xilma – xil vazifalarni bajarishga moslashib o'zgargan bo'lishi, 
bir qanchalarida esa oyoqlar soni kamayishi yuz berganligi xarakterlidir. 
Bo'g'imoyoqlilarda tana uch qismdan iborat: 
Bosh. 
Tana. 
Qorincha ( abdomen ) 
Bundan tashqari bularda-yaxshi rivojlangan harakat organlari oyoqlarining 
paydo bo'lishi, ularda sezuv organlarining g'oyat kuchli darajada rivojlanishi 
xarakterlidir. Markaziy nerv sistemasi, bosh miya va qorin nerv zanjirini 
murakkablanishi va taraqqiy etishini muvofiqlashtirgan. 
Ikkilamchi tana bo'shlig'i o'zgargan. Bu tana bo'shlig'i(ko'pchilik zoologlarning 
fikricha birlamchi va ikkilamchi tana bo'shlig'ining qo'shilishidan ) hosil bo'lgan.

---

5 
Shuning uchun ham ortidan ularda qon aylanish sistemasi (qon tomirlari to'la 
tutashgan emas ). 
Dastlabki suvda yashovchi bo'g'imoyoqlilarda halqalilarning nafas olish
organi-paronodiya o'simtalarining rivojlanishi natijasida rivojlangan jabralar
bo'ib, bir qanchalarida havodan nafas olishga moslashgan varaqchalar ( o'pka)
yoki naychalar sistemasi (traxeya) taraqqiy etgan. 
Bo'g'imoyoqlilarning hamma avlodlari jinsiy yo'l bilan ko'payadi.
Buularning hamma avlodlarida embrion taraqqiyoti lichinkalik davrini o'taydi.
Juda ko'p hodisalarda lichinka to'la o'zgarishli ''metamorfoz'' orqali rivojlanadi.