Mavzu: Bozor infratuzilmasi va ularni boshqarishni takomillashtirish

Toshkent davlat Iqtisodiyot universiteti Samarqand filiali

• Mustaqil ish: Qishloq xoʻjaligi menijmenti fanidan
• Mavzu:Bozor infratuzilmasi va ularni boshqarishni takomillashtirish
• Bajardi:OORI 121-guruh talabasi Abilboyev Mehroj
• Tekshirdi: Yoʻldoshev Ğ

Reja:

• Bozor infratuzilmasi nazariyasi mazmuni va ahamiyati
• Bozor infratuzilmasi vazifalari va tamoyillari
• INFIRATUZILMA turlari va ular faoliyati yónaltirilgan sohalar órtasidagi ózaro aloqalar

Hozirgi kunda tobora rivojlanib borayotgan bozor munosabatlari o ‘zining taraqqiyoti davomida bozor qonuniyatlari va

mexanizmlarining amal qilishini to‘g‘ri baholay oladigan ichki

• tuzilmalari va xo‘jalik yurituvchi subyektlariga muxtojlik sezadi.

• Bozor infratuzilmasining shakllanishi va rivojlanishini, m aium soha va tarmoqlarda mavjud muammolami ilmiy tahlil etish va yangi bozor infratuzilmasini yaratayotgan xo‘jalik subyektlarining faoliyatini nazariy tadqiq etish iqtisodiy fanlaming yangi turiga ehtiyojni kuchaytiradi. Shu nuqtai nazardan kelib chiqib, bozor infratuzilmasi nazariyasi fanini o‘rganish zarurati tug‘iladi.

Infratuzilma – bu har qanday yaxlit iqtisodiy tizim va

tuzilmalarning mavjud bo’lish sharti hisoblangan tarkibiy qismidir.

• Sobzma-so‘z ifodalaganda, infratuzilma – bu iqtisodiy tizimning asosi, poydevori, ichki tuzilmasi demakdir.

• Infratuzilma» atamasi lotincha «infra»-quyi, osti; «structura» - tuzilma, joylashuv so‘zlaridan paydo bo’lgan. «Infratuzilma» atamasining keng qollanilishiga qaramay, bu tushunchani turlicha talqin qilish hollari uchrab turadi. Bir guruh olimlar infratuzilmaning funksiyasini ishlab chiqarish va aholiga xizmat ko‘rsatishda deb qarab, uni xizmat ko‘rsatishning yaxlit tizimi sifatida belgilaydilar.

• Bozor infratuzilmasi infratuzilmaning nisbatan yangi turi

bo‘lib hisoblanadi. Iqtisodiyotda bozor mexanizmining rivojlanib

borishi bilan alohida bozorlarning ehtiyojlarini qondirish bo’yicha

faoliyatning maxsus turini yaratish zaruriyati vujudga keladi.

Iqtisodiy tushunchalar lug‘atida “Bozor infratuzilmasi (inglizcha market infrastructure) — asosiy vazifasi tovarlarni ishlab

• Iqtisodiy tushunchalar lug‘atida “Bozor infratuzilmasi (inglizcha market infrastructure) — asosiy vazifasi tovarlarni ishlab

chiqaruvchidan iste’molchiga yetkazib berishdan iborat boigan

tarmoq, kichik tarmoq hamda faoliyat sohalari (transport, ta’minot,

mol tarqatish, savdo va h.k.)ning majmui” sifatida ta’riflanib,

“rivojlangan bozor infratuzilmasi iqtisodiyotdagi mablağlar aylanishining tezlashuvi, yangidan yaratilgan qiymatning realizatsiyasi jarayoni uchun shart-sharoit yaratadi6”.

• Bozor infratuzilmasining maqsadi – bu cheklangan

to‘lovga qobil talab sharoitida, bozor ishtirokehilari manfaatlari

muvozanatini ta’minlash borasidagi kelishuv asosida foydasini

maksimallashtirishdan iborat.

• Bozor infratuzilmasining vazifalari sifatida quyidagilarni

keltirish maqsadga muvofiq hisoblanadi:

- bozor munosabatlari ishtirokchilari manfaatlarining amalga

oshirilishini yengillashtirish;

- infratuzilma subyektlarining o‘z foydasini yuqori darajaga

yyetkazish maqsadida bozor ishtirokehilari xarajatlarini

minimallashtirish;

Infratuzilma majmuigakiruvchi sohalar iqtisodiy jarayonlarga

• Infratuzilma majmuigakiruvchi sohalar iqtisodiy jarayonlarga

turlicha ta’sir ko‘rsatadi va ijtimoiy takror ishlab chiqarish

jarayonida o‘ziga xos o‘rin egallaydi. Shu nuqtayi nazardan ham

infratuzilma tarmoqlarini ularning muhim belgilari jihatidan

tasniflash uning alohida unsurlari va asosiy yo‘nalishIarining takror

ishlab chiqarish jarayonidagi o‘mini aniqlashga imkoniyat yaratib beradi.

0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining tegishli

• 0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining tegishli

Yillar bo‘yicha statistik to‘plam!ari. Razzoqov A. Iqtisodiy tali-

motlar tarixi. Oliy ta’lim

muassasalarining talabalari uchun darslik / A.A.Razzoqov.

Sh.H.Tashmatov, N.T.O‘rmonov.-T.: Iqtisod-moliya, 2007. -3 2 0 b.

0 ‘lmasov A.. Vahobov A. Iqtisodiyot nazariyasi: Darslik. –Т.:

«Sharq»nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi Bosh tahririyati,

2006.- 4 8 0 b.

Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati

• Eʼtiboringiz uchun rahmat.