Mavzu: C++ dasturlash tilida berilgan turlari

C ++ kalit so'zlari:

Quyidagi ro'yxatda C ++ tilidagi zaxira so'zlar ko'rsatilgan. Ushbu ajratilgan so'zlarni doimiy yoki o'zgaruvchan yoki boshqa identifikator nomlari sifatida ishlatish mumkin emas.

sm	else	new	this
auto	enum	operator	throw
bool	explicit	private	true
break	export	protected	try
case	extern	public	typedef
catch	false	register	typeid
char	float	reinterpret_cast	typename
class	for	return	union
const	friend	short	unsigned
const_cast	goto	signed	using
continue	if	sizeof	virtual
default	inline	static	void
delete	int	static_cast	volatile
do	long	struct	wchar_t
double	mutable	switch	while
dynamic_cast	namespace	template

Trigraflar.

Bir nechta belgilar trigrafik ketma-ketlik deb nomlanadigan muqobil tasvirga ega. Trigraf - bu bitta belgini ifodalovchi uch belgidan iborat ketma-ketlik va ketma-ketlik har doim ikkita savol belgisi bilan boshlanadi. Trigraflar paydo bo'ladigan joyda, shu jumladan mag'lubiyat va belgilar literallarida, izohlarda va protsessor ko'rsatmalarida kengayadi. Eng ko'p ishlatiladigan trigraf ketma-ketliklari:

Trigraph	Replacement
??=	#
??/	\
??'	^
??(	[
??)	]
??!	|
??<	{
??>	}
??-	~

Barcha kompilyatorlar trigraflarni qo'llab-quvvatlamaydilar va ularning chalkashligi sababli ularni ishlatishdan voz kechadilar.

C ++ da bo'sh joy

Faqat bo'shliqlarni o'z ichiga olgan, ehtimol izohli qator bo'sh satr deb ataladi va

C ++ kompilyatori uni to'liq e'tiborsiz qoldiradi.


1-bayon:

Yuqoridagi bayonotda kompilyator ularni ajratishi uchun int va age o'rtasida kamida bitta bo'sh joy belgisi bo'lishi kerak (odatda bo'sh joy).

2-bayon:

Yuqoridagi 2-bayonotda mevalar va =, yoki = va olma o'rtasida bo'sh joy kerak emas, ammo agar siz o'qish uchun xohlasangiz, ba'zilarini qo'shishingiz mumkin.

Berilgan turlari

Har qanday dasturning asosiy maqsadi ma'lumotlarni qayta ishlashdir. Ma'lumotlarning har xil turlari har xil usulda saqlanadi va qayta ishlanadi. Har qanday algoritmik tilda ifodani yoki funktsiyani baholashning har bir doimiy, o'zgaruvchan, natijasi o'ziga xos turga ega bo'lishi kerak.

Ma'lumot turi quyidagilarni belgilaydi:

- ma'lumotlarning kompyuter xotirasida ichki ko'rinishi;

- ushbu turdagi qiymatlarni qabul qilishi mumkin bo'lgan qiymatlar to'plami;

- ushbu turdagi qiymatlarga tatbiq etilishi mumkin bo'lgan operatsiyalar va funktsiyalar.

Ushbu xususiyatlarga asoslanib, dasturchi haqiqiy ob'ektlarni aks ettirish uchun dasturda ishlatiladigan har bir miqdor turini tanlaydi. Majburiy turdagi deklaratsiya kompilyatorga har xil dastur konstruktsiyalarida tekshiruv tekshiruvlarini o'tkazishga imkon beradi. Qiymat turi ma'lumotlarni qayta ishlash uchun ishlatiladigan mashina ko'rsatmalarini belgilaydi.

C ++ tilining barcha turlarini asosiy va kompozitsionga bo'lish mumkin. C ++ tili butun sonlarni, haqiqiy, ramziy va mantiqiy qiymatlarni ifodalash uchun ma'lumotlarning oltita asosiy turini belgilaydi. Ushbu turlarga asoslanib, dasturchi kompozit turlarning tavsifini kiritishi mumkin. Bularga qatorlar, sanoqlar, funktsiyalar, tuzilmalar, ma'lumotnomalar, ko'rsatgichlar, birlashmalar va sinflar kiradi.

C ++ da ma'lumotlarning asosiy turlari:

Ma'lumotlarning asosiy (standart) turlari ko'pincha arifmetik deb nomlanadi, chunki ular arifmetik operatsiyalarda ishlatilishi mumkin. Asosiy turlarini tavsiflash uchun quyidagi kalit so'zlar aniqlangan:

1. 
   int (tamsayı);
   
2. 
   char (belgi);
   
3. 
   wchar_t (keng belgi);
   
4. 
   bool (mantiqiy);
   
5. 
   float (haqiqiy);
   
6. 
   double (ikki tomonlama aniqlik);
   

Birinchi to'rt tur butun son oxirgi ikkitasi suzuvchi nuqta turlari deyiladi. To'liq qiymatlarni boshqarish uchun kompilyator yaratadigan kod suzuvchi nuqta qiymatlari signalidan farq qiladi.

Standart turlarning ichki ko'rinishini va qiymatlari oralig'ini ko'rsatadigan to'rt turdagi aniqlovchilar mavjud:

• 
  Short
  
• 
  Long
  
• 
  Signed
  
• 
  Unsigned
  

Butun son (int)

Int hajmi standart bilan belgilanmaydi, lekin kompyuter va kompilyatorga bog'liq. 16 bitli protsessor uchun ushbu turdagi qiymatlar uchun 2 bayt, 32 bitli protsessor uchun 4 bayt ajratilgan.

Tur nomidan oldin qisqa ko'rsatgich kompilyatorga protsessor bitidan qat'i nazar, raqam uchun 2 bayt ajratilishi kerakligini aytadi. Uzoq aniqlovchi tamsayı qiymati 4 baytni olishini anglatadi. Shunday qilib, 16-bitli kompyuterda int va short int teng, 32-bitli kompyuterda esa int va long int.

Belgilar turi (char)

Belgilar turi uchun berilgan baytlar soni berilgan kompyuter uchun belgilar majmuasidan har qanday belgini joylashtirish uchun etarli bo'lgan belgi turining qiymati uchun ajratiladi. Odatda, bu 1 bayt. Char turi, boshqa tamsayı turlari singari, imzolangan yoki imzosiz bo'lishi mumkin. Belgilangan qiymatlar qiymatlarni -128 dan 127 gacha saqlashi mumkin. Belgilanmagan spetsifikatordan foydalanilganda qiymatlar 0 dan 255 gacha bo'lishi mumkin. Bu 256 belgidan iborat ASCII to'plamidagi istalgan belgini saqlash uchun etarli. Char tipidagi qiymatlar belgilangan diapazondan oshmaydigan butun sonlarni saqlash uchun ham ishlatiladi.

Kengaytirilgan belgi turi (wchar_t)

Wchar_t turi 1 bayt etarli bo'lmagan belgilar to'plami bilan ishlashga mo'ljallangan, masalan, Unicode. Ushbu turdagi o'lchamlar amalga oshirishga bog'liq; umuman qisqa. Wchar_t turidagi satr konstantalari L prefiksi bilan yoziladi, masalan L "Geyts".
Mantiqiy turi (bool)

Mantiqiy qiymatlar faqat to'g'ri va yolg'on bo'lishi mumkin, bu so'zlar saqlanib qoladi. Soxta qiymatning ichki shakli 0 (nol) ga teng. Boshqa har qanday qiymat haqiqiy deb talqin etiladi. Butun songa aylantirilganda rost 1 ga teng.

Suzuvchi nuqta turlari (float, double and long double)

C ++ standarti haqiqiy qiymatlarni saqlash uchun uchta ma'lumot turini belgilaydi: float, double va long double.

Ma'lumotlarning suzuvchi nuqtalari kompyuter xotirasida butun ma'lumotlar turlaridan farqli ravishda saqlanadi. Haqiqiy sonning ichki ko'rinishi ikki qismdan iborat - mantissa va tartib. IBM PC-ga mos kompyuterlarda suzuvchi qiymatlar 4 baytni egallaydi, ulardan bittasi mantissa belgisiga, tartibiga 8 bit, mantisasiga 23 ta berilgan. Mantissa - bu 1,0 dan katta, ammo 2,0 dan kam son. Mantissaning eng muhim raqami har doim 1 bo'lganligi sababli, u saqlanmaydi.

8 baytdan iborat er-xotin qiymatlar uchun tartib va ​​mantissaga mos ravishda 11 va 52 bit ajratilgan. Mantissaning uzunligi sonning aniqligini, tartib uzunligi esa uning diapazonini aniqlaydi. Yozuv oxiridagi jadvaldan ko'rinib turibdiki, float va long int qiymatlari uchun bir xil bayt ajratilgan holda, ularning ichki ruxsat shakli tufayli ularning ruxsat etilgan qiymatlari diapazoni katta farq qiladi.

Ikkala tip nomidan oldin uzun aniqlovchi uning qiymati uchun 10 bayt ajratilganligini bildiradi.

Suzuvchi nuqta doimiylari sukut bo'yicha ikki baravarga teng. F, f (float) va L, l (long) qo'shimchalari yordamida doimiyning turini aniq belgilashingiz mumkin. Masalan, doimiy 2E + 6L uzun uzunlikdagi ikki barobar, doimiy 1.82f esa suzuvchi bo'ladi.

Turli platformalarga ko'chiriladigan dasturlarni yozish uchun siz int tipining kattaligi haqida taxmin qila olmaysiz. Uni olish uchun siz hajm amalini ishlatishingiz kerak, natijada tur hajmi baytlarda bo'ladi. Masalan, MS-DOS operatsion tizimi uchun sizeof (int) natijasi 2 ga, Windows 98 yoki OS / 2 uchun esa natijasi 4 ga teng bo'ladi.
Void turi

Yuqorida sanab o'tilganlardan tashqari, tilning asosiy turlariga bo'shliq turi kiradi, ammo bu turdagi ko'p qiymatlar bo'sh. U qiymatni qaytarmaydigan funktsiyalarni aniqlashda, bo'sh funktsiya argumentlari ro'yxatini ko'rsatishda, ko'rsatgichlar uchun asosiy tur sifatida va kasting operatsiyalarida ishlatiladi.

Programma bajarilishi paytida qandaydir berilganlarni saqlab turish uchun o‘zgaruvchilar va o‘zgarmaslardan foydalaniladi. O‘zgaruvchi-programma obyekti bo‘lib, xotiradagi bir nechta yacheykalarni egallaydi va berilganlarni saqlash uchun xizmat qiladi. O‘zgaruvchi nomga, o‘lchamga va boshqa atributlarga – ko‘rinish sohasi, amal qilish vaqti va boshqa xususiyatlarga ega bo‘ladi. O‘zgaruvchilarni ishlatish uchun ular albatta e’lon qilinishi kerak. E’lon natijasida o‘zgaruvchi uchun xotiradan qandaydir soha zahiralanadi, soha o‘lchami esa o‘zgaruvchining konkret turiga bog‘liq bo‘ladi. Shuni qayd etish zarurki, bitta turga turli apparat platformalarda turlicha joy ajratilishi mumkin.

O‘zgaruvchi e’loni uning turini aniqlovchi kalit so‘zi bilan boshlanadi va ‘=’ belgisi orqali boshlang‘ich qiymat beriladi (shart emas). Bitta kalit so‘z bilan bir nechta o‘zgaruvchilarni e’lon qilish mumkin. Buning uchun o‘zgaruvchilar bir-biridan ‘,’ belgisi bilan ajratiladi. E’lonlar ‘;’ belgisi bilan tugaydi. Uzgaruvchi nomi 255 belgidan oshmasligi kerak.

Amaliy qism

1-masala. 

A va B ikkita haqiqy sonlar berilgan. Ularning yig’indisi, ayirmasi va ko’paytmasini hisoblang.

Yechish. A va b sonlar  yig’indisini S, ayirmasini D,  ko’paytmasini K  bilan belgilasak, S=a+b, d=a-b, k=a*b  formulalar o’rinli bo’ladi.
C++ da dasturu:
#include  

Int main()

{
float a,b,s,p;
cout<<”a=”;cin>>a;
cout<<”b=”;cin>>b;
s=a+b;
p=a*b;
cout <<"s=" <cout<<"p=" <
system("PAUSE");
return 0;

}

2-masala

C++ da Geron formulasi

#include

#include

#include

 

void main ()

 

{

clrscr ();

int a1,b1,c1,a2,b2,c2;

double p1,s1,p2,s2;

cout<<"birinchi tarafni kirgizing"<

cin>>a1>>b1>>c1;

cout<<" birinchi tarafni kirgizing "<

cin>>a2>>b2>>c2;

p1=(a1+b1+c1)/2;

s1=sqrt(p1*(p1-a1)*(p1-b1)*(p1-c1));

p2=(a2+b2+c2)/2;

s2=sqrt(p2*(p2-a2)*(p2-b2)*(p2-c2));

cout<<"s1="<

cout<<"s2="<

getch ();

}

3.- masala

C++ da kvadrat tenglama

#include < iostamin>

#include < math>

Using asdasd std;

Waiw () {

Flout a,b,c,d,x1,x2,x;

Cout << “ a sonini kiriting a=” ; cin>>a;

Cout << “ b sonini kiriting b=” ; cin>>b;

Cout << “ c sonini kiriting c=” ; cin>>c;

D= pow(b,2)-4*a*c;

If(D>0);

X1=(-b-sqrt(v))/(2*a);

X2=(-b+sqrt(v))/(2*a);

Cout<< “x1=”<

Cout<< “x2=”<

}

If (D<0) {

Cout << “ yechimga ega emas” <

}

Else

X=(-b)/(2*a);

Cout << “x1=x2=x=”<

Return 0;

}

Xulosa

Xulosa qilib aytganda C++ dasturlash tili va unda o`bektlar va sinflar bilan ishlash haqida umumiy malumtlarga ega boldim. Borland C++ Builder Windows muhitida ishlaydigan dastur tusih uchun qulay bo`lgan vosita bo`lib kompyuterda dastur yaratish ishlarni avtomatlashtiradi,xatoliklarni kamaytiradi va dastur tuzuvchi mehnatini yengillashtiradi. Borland C++ dastur zamonaviy visual loyihalash texnoloiyasi asosida obektga yo`naltirilgan dasturlash nazariyasini hisobga olgan holda tuziladi.

Borland C++ Builder 6 sistemasi C++ tilining rivoji bo`lgan o`bektga yo`naltirilgan Object C/C# dasturlash tillarini ishlatadi. Borland C++ Builder sistemasi dasturni loyihalash va yaratish vaqtini kamaytiradi, hamda Windows muhitida ishlovchi dastur ilovalarini tuzish jarayonini osonlashtiradi.

Men C++ dasturi strukturasi haqida, belgilar bayoni, algoritm va dastur tushunchasi, sinflar va funksiya shablonlari bilan haqid bilim va ko`nikmalarga ega bo`ldim.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. Абрамов В.Г., Трифонов Н.П., Трифонова Г.Н. Введение в язык Паскаль.М.:Наука, 1988.- 320с.

2. Абрамов С.А.,Гнезделова Капустина Е.Н.и др. Задачи по программированию. - М.: Наука, 1988.

3. Вирт Н. Алгоритмы + структуры данных программа.-М.:Мир,1985.-405с.

4. Культин Н.Б. Программирование в Turbo Pascal 7.0 и Delphi. СПб.: БХВПетербург, 2001.- 416с.

5. Кэнту М. Delphi 5 для профессионалов.- СПб: Питер, 2001. -944 с.

6. Немнюгин С.А. Turbo pascal, учебник. Изд. Питер., 2001, -496 с.

7. Ставровский А.Б. Турбо Паскаль. 7.0 и Delphi. 2-е изд. 2001, -416с.

8. Файсман А. Профессиональное программирование на Турбо-Паскаль. Ташкент 1992.

9. Шумаков П.В.Delphi3и разработка приложений баз данных.М.:«НОЛИДЖ»,1998.-704

10. Пилшиков В.Н. Упражнения по языку Паскал-М.: МГУ, 1986.

Internet sahifalar

1. 
   www.ziyonet.uz
   
2. 
   www.library.uz
   
3. 
   www.aim.uz