Mavzu: Dashti qipchoq o’zbeklarining Movaraunnahrga kirib kelishi,o’zbek xonliklari davridagi siyosiy jarayonlar

Uning vafotidan so’ng esa shohbudog’ sultoning o’g’li Muhammad Shayboniyxon (shohbaxt) bobosining vafotidan so’ng shaybon ulusiga mansub urug’ va qabilalarni birlashtirishga uni markazlashgan xarbiy jizatdan kuchli davlatga aylantiradi. Temuriylar davlati parchalanadi buning asosiy sabablaridan biri hokimiyat uchun bo’lgan kurashning avj olishi edi. Shayboniylar temuriylar davlatiga barham beradi.

• Uning vafotidan so’ng esa shohbudog’ sultoning o’g’li Muhammad Shayboniyxon (shohbaxt) bobosining vafotidan so’ng shaybon ulusiga mansub urug’ va qabilalarni birlashtirishga uni markazlashgan xarbiy jizatdan kuchli davlatga aylantiradi. Temuriylar davlati parchalanadi buning asosiy sabablaridan biri hokimiyat uchun bo’lgan kurashning avj olishi edi. Shayboniylar temuriylar davlatiga barham beradi.
• Shayboniyxon 1504-yil butun Movarounnahrni egalladi,
• 1505-yilda Xorazm va kuzida Xurosonni egalladi.
• 1506-yil Balxni, 1507-yil Hirotni egallaydi.

Dashti qipchoqlarning tili qipchoq va o’g’uz lahjalaridan bo’lgan.mahalliy turkiyzabon ahali esa qaruq-chigil lahjasida gaplashgan.

• Dashti qipchoqlarning tili qipchoq va o’g’uz lahjalaridan bo’lgan.mahalliy turkiyzabon ahali esa qaruq-chigil lahjasida gaplashgan.
• XVI asrda shayboniylarning kirib kelishi tufayli qipchoq-o’g’uz lahjalarida so’zlashuvchilar ko’paydi.Chunki unga qadar bu lahjalarda so’zlashuvchi etnik guruhlar Movarounnahr va Xorazmda keng tarqalgan edi.
• Ko’chmanchi o’zbeklar Movarounnahr va Xorazmga kelib o’rnashgandan keyin muqim yashovchi o’zbeklarga xos moddiy manaviy ahloqiy hayotni urf-odatlarni o’zlashtira boshlaydilar

XVI-XVII asrlarda O’zbekiston huddudida rasmiy til o’zbek tili edi, tojik tili ( zarafshon vodiysidagi ayrim shaharlar va qishloqlar) uchun ikkinchi til hisoblangan.

• XVI-XVII asrlarda O’zbekiston huddudida rasmiy til o’zbek tili edi, tojik tili ( zarafshon vodiysidagi ayrim shaharlar va qishloqlar) uchun ikkinchi til hisoblangan.
• Elshunos K. Shoniyozovning fikricha Dashti Qipchoqdan Movarounnahrga ko’chib kelgan etnoslarning hammasi ham ko’p sonli bo’lavermagan.Ularning ayrimlarigina qipchoq, yuz, nayman, saroy, qo’ng’irot, ming, mang’it boshqalarga nisbatan yirik etnik guruhlar edi.Mazkur etnosning ichida eng ko’p sonlisi qipchoqlar edi. XVIII-XIX-asrlarda ularning soni 270 ming atrofida bo’lgan.