Mavzu: Dashti qipchoq o’zbeklarining Movaraunnahrga kirib kelishi,o’zbek xonliklari davridagi siyosiy jarayonlar

Dashti qipchoq ko’chmanchi qabilalarinig hammasi ham Movarounnahrga ko’chib kelmagan, ularning bir qismi o’z yurtida qolib keyinchalik qozoq, qirg’iz, qoraqalpoq, tatar, boshqird va boshqa turkiygo’y etnoslarining tarkib topishida faol qatnashgan.

• Dashti qipchoq ko’chmanchi qabilalarinig hammasi ham Movarounnahrga ko’chib kelmagan, ularning bir qismi o’z yurtida qolib keyinchalik qozoq, qirg’iz, qoraqalpoq, tatar, boshqird va boshqa turkiygo’y etnoslarining tarkib topishida faol qatnashgan.
• XVI-XVII – arslarda O’zbek xalqining etnik taraqiyotida avvalgi davrlardek, turkman qirg’iz qozoq va qoraqalpoqlar bilan yaqin iqtisodiy siyosiy etnomadaniy aloqada bo’lib keldi.
• XVI-XVII – asrlarda Movarounnahr va Xorazmda yiyosiy jarayon og’ir kechgan. Shu sababli Shayboniylar – Ashtarxoniylar davlati 3 xonlikka bo’lingan .

Shayboniylar sulolasi

• 1. Shayboniyxon 1500-1510-yillar
• 2. Ko’chkinchixon 1510-1530- yillar
• 3. Abusaid 1530-1533- yillar
• 4. Ubaydulloxon I 1533-1539-yilar
• 5. Abdullaxon I 1539-1540-yillar
• 6. Buxoroda Ubaydulloxoning o’g’li Adulazizxon 1540-1550-yillar
• 6. Samarqandda Ko’chkinchixonning o’g’li Abdulatifxon 1540-1551-yillar
• 7. Navo’z Ahmadxon 1551-1561-yillar
• 8. Iskandarxon 1561-1582-yillar
• 9. Abdullaxon II 1582-1598-yillar
• 10. Abdulmo’min 1598-1599-yil
• 11. Pirmuhammad II 1599-1601-yillar

Buxoro xonligi hududi

Ashtarxoniylar hukumronligi

• 1. Boqi Muhammad 1601-1605-yillar
• 2. Vali Muhammad 1605-1611-yillar
• 3. Imomqulixon 1611-1642-yillar
• 4. Nodir Muhammad 1642-1645-yillar
• 5. Abdulazizxon 1645-1681-yillar
• 6.Subhonqulixon 1681-1702-yillar
• 7. Ubaydullaxon II 1702-1711-yillar
• 8. Abulfayzxon 1711-1747-yillar

Ashtarxoniylar hududlari

Dashti qipchoq o’zbeklarning etnik tarkibida o’z tillarini allaqachon yo’qotib turkiyda so’zlashuvchilar ko’p bo’lgan. Ularning antropologik tipi “Janubiy Sibr” tipini eslatar edi.

• Dashti qipchoq o’zbeklarning etnik tarkibida o’z tillarini allaqachon yo’qotib turkiyda so’zlashuvchilar ko’p bo’lgan. Ularning antropologik tipi “Janubiy Sibr” tipini eslatar edi.
• XVI- XVIII – asrlarda Dashti qipchoq o’zbeklarining Movarounahr va Xorazmga kelib o’rnashishi XI – XII – asrlarda shakllangan o’zbek xalqining etnik tarkibini o’zgartirolmadi.
• Ammo ular mahalliy turkiyzabon aholiga “o’zbek” nomini berdi.