Mavzu: Davlat byudjeti

iqtisodiy
kategoriya
sifatida
Davlat budjetining
ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati

Davlat budjetining mohiyati

• davlat bilan yuridik va jismoniy shaxslar o’rtasida mamlakatda yaratilgan yalpi ichki mahsulotning, uning tarkibiy qismi bo’lgan milliy daromadning (qisman milliy boylikning) qiymatini qayta taqsimlash yuzasidan kelib chiqadigan pul munosabatlari tizimi bo’lib, ular natijasida iqtisodiyotni, ijtimoiy-madaniy sohalarni, mudofaa va davlat boshqaruvi ehtiyojlarini moliyalashtirishga mo’ljallangan pul fondi – davlat byudjeti shakllanadi va maqsadga muvofiq tarzda ishlatiladi

Iqtisodiyotni tartibga solish va boshqarish funksiyasi
Davlat budjeti orqali davlat tomonidan kafolatlangan ijtimoiy xizmatlar, jamiyat ijtimoiy ehtiyojlari mablag‘ bilan ta’minlanadi
Ijtimoiy
funksiyasi
Davlat budjeti orqali iqtisodiy jarayonlar tartibga solinadi, iqtisodiyot tarmoqlari va markazlashgan investitsiyalar moliyalashtiriladi, xo‘jalik subyektlari va davlat o‘rtasidagi taqsimlash proporsiyalari belgilanadi
Davlat budjeti orqali jamiyatda yaratilgan yalpi ichki mahsulot va milliy daromadning qiymati jamiyatdagi umumiy ehtiyojlarni qondirish zaruriyati tufayli qayta taqsimlanadi
YaIM qiymatini qayta taqsimlash funksiyasi
Mablag‘larning budjetga kelib tushishi, budjet ajratmalarining ishlatilishi, budjet intizomiga rioya qilinishi, budjetdan mablag‘ oluvchilarning xo‘jalik moliyaviy faoliyati nazorat qilinadi
Nazorat
funksiyasi
Davlat budjetining
funksiyalari

Davlat byudjetining hajmi qator omillarga bog’liq:

• iqtisodiyotning rivojlanganlik darajasiga;
• davlatning iqtisodiyotga aralashish darajasiga;
• korxona, tashkilot va muassasalardagi xo’jalik yuritish usullariga;
• jamiyat tomonidan xal etilayotgan iqtisodiy va ijtimoiy vazifalarning xarakteriga,
• iqtisodiyotda va ijtimoiy soha-tarmoqlarda amalga oshirilayotgan tarkibiy o’zgarishlarning ko’lamiga va boshq.