Mavzu: Davlat o’quv dasturi,Variativ dastur,Maqsadli dastur. Reja: Davlat o’quv dasturi Variativ dastur

bob:- Maktabgacha yoshdagi bolalarga ta’lim berishda kompetensiyaviy yondashuv deb nomlanib, dasturning majburiy 5ta ta’lim soxasini o‘z ichiga oladi.

• «Jismoniy rivojlanish va sog‘lom turmush tarzini shakllantirish» sohasi kompetensiyalari

  
  

• «Ijtimoiy-hissiy rivojlanish» sohasi kompetensiyalari

  
  

• «Nutq, muloqot, o‘qish va yozish malakalari» sohasi kompetensiyalari

  
  

• «Bilish jarayonining rivojlanishi» sohasi kompetensiyalari

  
  

• «Ijodiy rivojlanish» sohasi kompetensiyalari

  
  

Variativ dastur
Maktabgacha ta'lim muassasasining davlat o'quv dasturi "O'zbekiston
Respublikasining ilk va maktabgacha yoshdagi bolalarni rivojlantirish borasidagi Davlat talablari"ga muvofiq ishlab chiqilgan me'yoriy-huquqiy hujjat bo'lib, unda maktabgacha ta’lim muassasasining maqsad va vazifalari, o'quv tarbiyaviy faoliyatning asosiy g'oyalari, maktabgacha yoshdagi bolalarni ta'limning keyingi bosqichiga o'tishidagi asosiy kompe- tensiyalari belgilab berilgan. O'zbekiston Respublikasida faoliyat ko'rsatayotgan bar- cha maktabgacha ta'lim
muassasalari uchun (davlat, nodavlat, maxsus va boshqalar) ushbu dastur asosiy manba bo'lib xizmat qiladi .O'zbekiston Respublikasi hududida joylashgan quyidagi ta’lim muassasalarida:
davlat maktabgacha ta’lim muassasalari;
maktabgacha ta’lim sohasida xizmat ko'rsatuvchi nodavlat muassasalari;
maktabgacha guruhlarga ega bo'lgan «Mehribonlik» bolalar uylari;
maktabgacha va boshlang'ich ta'limni nazorat qiluvchi boshqaruv organ- larida -ushbu davlat o'quv dasturini qo'llash majburiydur.
Davlat o'quv dasturi VII bobdan iborat bo'lib, I bobda MTT davlat o'quv dasturini qo'llash va MTTning maqsad va vazifalari aks ettirilgan.
Davlat o'quv dasturi variativ o'quv dasturlarini yaratishda majburiy tayanch hujjat hisoblanadi.
Ta'lim muassasalari Maktabgacha ta'lim vazirligi tomonidan tasdiq- langan variativ o'quv dasturlaridan foydalanish huquqiga ega.
Ta'lim muassasasi Davlat o'quv dasturi asosida o'zining MTT ishchi o'quv dasturini ishlab chiqish huquqiga ega. Ta’lim muassasasining ishchi o'quv dasturi muassasa pedagoglari tomonidan ota-onalarni jalb etgan holda tuziladi va amaldagi qo nunchilik tartibida tasdiqlanadi.
-Davlat o'quv dasturida MTTning quyidagi maqsad va vazifalari bel- gilab berilgan:
-bolaning individual ehtiyojlarini hisobga olgan holda ilk va maktab- gacha yoshdagi bolalarni rivojlanishiga oid Davlat talablari asosida hamda Davlat o'quv dasturiga muvofiq uning har tomonlama va barkamol rivojlanishi uchun qulay shart- sharoitlar yaratish;
-maktabgacha yoshdagi bolalarning o'quv-tarbiyaviy faoli- yatini tashkil qilish va amalga oshirish;
-bolalarning ilk rivojlanishi masalalarida ota-onalar va jamiyatga tegishli bilimlar berishni tashkil etish va amalga oshirish;
-bolalarning ilk rivojlanishi masalalarida oila va jamiyat bilan o'zaro hamkorlikni tashkil qilish va amalga oshirish.
II bob - MTT ta'lim jarayonining maqsad va tamoyillari deb nomlanib, u quyidagilarni:
- MTT ta’lim jarayonining maqsadlari
- MTTMda ta'lim jarayonini tashkil qilish tamoyillari
- Qo'shimcha ta’lim xizmatlarini tashkil qilish
- Alohida ehtiyojga ega bo'lgan bolalar uchun mo'ljallangan ta'lim faoliyati
- Ota-onalar bilan hamkorlikni o'z ichiga oladi.
Davlat dasturida MTT ta'lim jarayonining maqsad va tamoyillari aks ettirilgan
bo'lib:
- O'quv-tarbiyaviy jarayonning maqsadi bolalarda umumiy kompetensiyalar va rivojlanish sohalari kompetensiyalarini shakllan -tirish uchun tegishli sharoitlar yaratishdan iboratdir.
MTMning oila, mahalla va maktab bilan hamkorligi; milliy madaniy an'analar qadriyatini oshirish va boshqa mil- latlar madaniyatiga hurmat, boshqa millatlar madaniyatining o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olish;
Alohida ehtiyojga ega bo'lgan bolalar uchun mo'ljallangan ta'lim faoliyati.Maktabgacha ta'lim muassasasida alohida ehtiyojga ega bo'lgan bolalarni qo'llab-quvvatlash jamoaviy ish hisoblanadi va uni amalga oshirish uchun maktabgacha ta'lim muassasasi rahbari javobgar bo'ladi’’Ilk qadam’’davlat o’quv dasturi nomining falsafiy mazinuni - bilimlar dunyosiga birinchi qadam, birinchi muvaffaqiyat, go'zallik, yaxshilik, samimiylik - milliy va umuminsoniy qadriyatlarni tarbiyalashning ilk asoslari. Dasturning mazmuni - ijtimoiy hodisalar, inson va uning faoliyati, xulq-atvor me’yorlari, san’atning janr va turlari, jonli va jonsiz tabiat, kattalar va tengdoshlar bilan vaziyatga mos ravishda muioqot qilish kabilardan tashkil topgan.

Maqsadli dastur

Ijtimoiy ishda dastur-maqsadli boshqaruv qo'llaniladi - dasturni ishlab chiqish jarayonini boshqarish va uni amalga oshirish jarayonini boshqarish. Dasturni boshqarish vositasi sifatida ishlab chiqish zarurati jiddiy va keng qamrovli muammo paydo bo'lganda paydo bo'ladi, uni hal qilish uchun maxsus chora-tadbirlarni qabul qilish, sa'y-harakatlarni jamlash va turli tashkilotlarning harakatlari kombinatsiyasi talab qilinadi.
Dasturni tartibga solish tizimining alohida muhim qismi hisoblanadi maqsadli dasturlar ustuvor tarmoqlar va kichik tarmoqlarni, alohida hududlarni jadal rivojlantirish va buning uchun qo‘shimcha resurslar va investitsiyalar jalb etish imkonini beruvchi milliy, mintaqaviy va mahalliy darajalarda, shuningdek, tarmoqlararo, tarmoqqa oid eng muhim muammolarni hal etish bo‘yicha dasturlar loyihalarini ishlab chiqishga qaratilgan. , mintaqaviy va mahalliy (xo'jalik yurituvchi sub'ektlar darajasida) muammolar .
Rejalashtirish jarayonida ishlab chiqilgan maqsadli dasturlar tizimida maqsadli kompleks dasturlar alohida o'rin tutadi. Tadqiqotchilar A.I. Jukovskiy, S.V. Vasilev maqsadli kompleks dasturiga muvofiq, muhim milliy iqtisodiy muammolarni eng samarali tarzda hal qilishga qaratilgan resurslar, ijrochilar va muddatlar bilan bog'langan ijtimoiy-iqtisodiy, ishlab chiqarish, ilmiy-texnikaviy, tashkiliy, iqtisodiy va boshqa vazifalar va tadbirlar majmui tushuniladi. yo'llar va o'z vaqtida.
Zamonaviy iqtisodiy lug'at maqsadli integratsiyalashgan dastur tushunchasining mazmuni, vaqti, resurslari bo'yicha bir-biri bilan bog'langan ishlab chiqarish, texnik, ilmiy-texnikaviy, ijtimoiy, tashkiliy xarakterdagi faoliyat (harakatlar) tizimi sifatida talqinini beradi. , umumiy maqsadga erishish, umumiy muammoni hal qilishga qaratilgan. Bunday dasturda maqsad, dastur muammosini hal qilish vositalari ko'rsatilishi kerak. Federal mintaqaviy, ilmiy-texnikaviy, ijtimoiy va iqtisodiy ekologik maqsadli kompleks dasturlari ma'lum.
Ko‘ramizki, ikkala ta’rifda ham maqsadli kompleks dastur deganda resurslar va muddatlar bilan bog‘liq tadbirlar majmui tushuniladi, biroq birinchi holatda faoliyatni bajaruvchilarga, ikkinchisida esa ularning mazmuniga muhim rol yuklanadi. .
Ko'pgina tadqiqotchilar maqsadli kompleks dasturni istalgan yakuniy natijalarga erishish va aniq ijtimoiy muammolarni hal qilishga qaratilgan chora-tadbirlar majmui sifatida belgilaydilar. Bu mavjud resurslarni hisobga olgan holda maqsadlar ierarxiyasini aniqlash, ustuvorlarini ajratib ko'rsatish va ularni amalga oshirishni asosiy yoki umumiy maqsadga erishishga yo'naltirish imkonini beruvchi maqsadlarni belgilashning tashkiliy shakli. .
Ko'ramizki, oxirgi ta'rifda, oldingi ta'riflarda bo'lgani kabi, faoliyatning asosiy yo'nalishi muammolarni hal qilish va maqsadga erishishga qaratilgan bo'lib, eng ko'p foydalaniladi. samarali usullar, usullari va vositalari.