Mustaqil respublikamizda vijdon erkinligi va uning kafolatlanganligi.
1991yil 31 sentyabr O’zbekiston mustaqilligi kuni deb e’lon kilingandan so’ng uning 1992 yil 8 dekabrda kabul kilingan O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida vijdon erkinligi konun sifatida kafolatlangan. Ushbu asosiy konunning 31-moddasida bunday deb yozilgan: "Xamma uchun vijdon erkinligi kafolatlanadi. Xar bir inson xoxlagan dinga extikod kilish yoki xech kaysi dinga extikod kilmaslik xukukiga ega. Diniy karashlarni majburan singdirishga yul kuyilmaydi".
1998 yil may oyida "Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar tugrisida" gi konunning yangi taxriri kabul kilingan, (Bu konunning mazmuni va axamiyati xaqida maxsus seminar mashgulotlarida fikr - muloxaza yuritilajak).
Xozirgi davrda respublikamizda 15 ta diniy konfessiya, yaxni uyushma mavjud bulib, bularning eng yiriklari islom, pravoslaviya, yaxudiylardir. Ular ixtiyorida 1702 tashkilot Adliya vazirligida ruyxatga olingan. Bulardan 1500 dan ziyodrogi machit va madrasalardir. 11 ta madrasada kadrlar tayyorlanmokda.
Ijtimoiy xayotimizda istiklol yillari yuz bergan tub uzgarishlar dinlarga xam ijobiy taxsir etib, ularning asosiy extiborini axlok-odob, vatanparvarlik, baynalminalchilik, insonparvarlik, ilm - xunarni egallash muammolariga karatib, diniy taxlim-tarbiya ishlariga dunyoviy bilimlarni xam kiritib, ularni bulgusi kadrlarga xam urgatmokdalar. Dinda, jumladan islomda XVIII asrda boshlangan isloxotchilik XX asr oxirlarida avj olgan zamonaviylashtiruvchilik xarakatlari yanada tez va samarali davom etmokda. Bular esa boshqa obxektiv sharoit va subxektiv omillar bilan birga uning nufuzi, taxsiri, unga bulgan - intilishni kuchaytirmokda. Bu jixatdan ota - bobolarimiz extikodi, umuminsoniy axlok targibotchisi, tinchlik va dustlik kuychisi islom ayniksa takomillashmokda, nufuzi va taxsiri ortib bormokda.
Yangi missionerlik, yaxni dinga extikodchilarni, ayniksa yoshlarni daxvatchilik bilan shugullanadigan tashkilotlar faoliyati kuchaymokda. Islomda madrasalarga kabullar kupaytirilib, kizlar ukitiladigan bilim yurtlari, machitlar koshidagi kurslar, xorijiy universitetlarga, Moskva, Kozon shaxarlariga yoshlarni yuborib ukitish tobora kengaytirayotirlar. Chunki, diniy jamoalar kupaygan sari ularni chala muallimlardan, diniy fundamentalizmga moyil kimsalardan tozalab, keksalarni pensiyaga uzatib, ular urniga malakali, diniy va dunyoviy bilimlarni uygunlashtirib taxlim beradigan mutaxassislar tayyorlashga intilish kuchaytirilmokda.
Yuqoridagi burilish va intilishlarni davlatimiz xam kuvvatlamokda.
Xulosa shuki, Mustaqil O’zbekistonda barcha fukarolarga vijdon erkinligi berilgan; dinga ishonuvchilarning uz extikodlarini amalga oshirishlari uchun tegishli imkoniyatlar yaratilgan. Yuridik va jismoniy shaxslarning diniy tashkilotlarning xukuklari vijdon erkinligi konunida belgilangan.
Do'stlaringiz bilan baham: |