3. SEP sitoplazmadagi plazmogenlarning spetsifik mutatsiyala- nishidir.
Hozirgi vaqtda haqiqatga eng yaqini uchinchi gipotezadir, chunki uni
isbotlovchi dalillar juda ko‘p. Organizmning pushtli (fertil) yoki pushtsiz (steril)
holatlarda bo‘liish hujayra yadrosidagi mutant gen va sitoplazmadagi
plazmogenlarning harakat kuchiga bog‘liq.
Agar yadrodagi mutant gen dominant holatda bo‘lsa, sitoplazmadagi
Agar yadrodagi mutant gen dominant holatda bo‘lsa, sitoplazmadagi
plazmogenlar retsessiv ko‘rinishda bo‘ladi. Bunday organizmlarda erkak va
urg‘ochi gametalar normal rivojlanib, ular changlatish va changlanish qobilyatini
yo‘qotmaydilar. Agar yadrodagi mutant gen retsessiv holatda bo‘lsa, plazmogenlar
dominant ko‘rinishda bo‘ladi va bunday organizmlarda sterillik (pushtsizlik)
yuzaga keladi
Gulning urug‘chisi rivojlanmasa u changlana olmasa - urg‘ochi sterillik,
Gulning urug‘chisi rivojlanmasa u changlana olmasa - urg‘ochi sterillik,
changchi rivojlanmasa - erkak sterllik deb atalali. SES ning eng muhim xususiyati -
kelgusi bo‘g‘inga ona organizm orqali berilishidir. Uning bu xususiyatidan hozirgi
vaqtda makkajo‘xori va boshqa ekinlarning geterozisli duragaylarini yetishtirishda
keng foydalanilmoqda, chunki, gulni bichish ishlari o‘tkazilmaydi va changlanish
erkin holatda o‘tadi.
Hozirgi vaqtda maxsus to‘yintirish usulida o‘tkazilgan chatishtirishlar orqali
olinayotgan ona sifatidagi organizmlarga (liniyalarga) SEP, ota sifatidagi
Do'stlaringiz bilan baham: |