Mavzu: Elektrolitik dissosiasiya nazaryasi

Dissosiyalanish mexanizmi.
Suvli muhitda gidratlangan ionlarning hosil bo’lishi quyidagi ikki mexanizmi bo’yicha boradi.
a) ham tuzulishdagi kristallarning eritmasidagi dissosiyasi Na Cl kristallari suvda tushurilganda Cl- suvning qutubli molekulalari o’zining musbat zaryadlangan tomoni Na⁺ ionlariga esa manfiy tomoni bilan elektrostatik tortiladi.

b)Qutbli tuzulishdagi moddalarning erishidan dissosiyasi . Qutubli molekula bilan bo’lingarnda suv molekulasi qutbli molekulani go’yo cho’zib uning qutblarini bir-biridan qochiradi. Bundan ajralgan proton gidroksoniy ioni (H₃ O ⁺) tarzida suv molekulasi bilan bog’lanadi.

H₂ O + HCl H₃ O⁺+ Cl^-

H⁺ni gidratlovchi suv molekulalarining soni 1 dan ortiq bo’lishi ham mumkinligi aniqlangan .

Lekin reaksiya tenglamalarini tuzishda bunday yozuv usuli ortiqcha murakkabliklar va behuda qiyinchliklar tug’dirishi sababli ionli tenglama- larda suv molekulalari yozilmaydi.
Shuni unutmaslik kerakki , faqatgina suv molekulalari dissosilovchi
bo’libgina qolmay, balki ko’pchlik suyuq holdagi moddalar (HNO₃, HCOOH-
chumoli kislotasi , C₂H₅OH- etil spirit , NH₃ - ammiak) ham ionlovchi moddalar (erituvchilar) qatoriga kiradi .