Mavzu: Fanning maqsad va vazifalari. Xavfsizlik texnikasi qoidalari. Tikuvchilik buyumlarini tikish uchun gavdadan o’lchov olish haqida ma’lumot. Reja

YO y s i m o n k o‘ n d a l a n g p e r i m e t l a r (a y l a n a l a r)
ko‘ndalang va qiya tekisliklarda o‘lchanadi. 18 ta aylanalardan ettitasi tanada va to‘qqiztasi oyoq - qo‘llarda o‘lchanadi. Jumladan: 48 - bosh aylanasi (1.8 - rasm), 13 - bo‘yin aylanasi va tananing eng bo‘rtib chiqqan yoki eng kirgan joylarining (14-20) aylanalari hamda oyoq - qo‘llar aylanalari.
YO y s i m o n k o‘ n d a l a n g o‘ l ch a m l a r (k e n g l i k l a r, yo y l a r, m
a s o f a l a r) tananing ayrim joylarining kengligini bildiradi. Ularni beshta o‘lcham tashkil etadi: 31, 45, 46, 47, 75 (1.8 - rasm). Ayrim konstruksiyalash metodlarida [16] ctandartlarga kiritilmagan, lekin standart o‘lchamlar orqali hisoblanadigan qo‘shimcha o‘lchamlar qo‘llanadi. Masalan, T35 (ko‘krak balandligi - Vg) bo‘yin nuqtasidan ko‘krak markazigacha o‘lchansa, uning o‘rniga qo‘llanadigan T35' - Bg1 o‘lchamga bo‘yin nuqtalari orasidagi masofa kiritilmagan. T35'' - Bg2 o‘lcham ham standart o‘lchamlar asosida aniqlanadi. T45 - SHg o‘lcham T45' - SHgb - ko‘krakning katta kengligi bilan qo‘llangan. Bu o‘lcham quyidagicha aniqlanadi:
_SHgb = J(C.,, - Шс - Ц, Y - (s„ - Вс т f - d, з р+Ц
Quyidagi keltirilgan o‘lchamlar yordamida erkaklar, ayollar va bolalar elkali va belli buyumlarini konstruksiyalash yoki tayyor konstruksiyalarning parametrlarini nazorat qilish mumkin. Bg1, Bg2, SHgb o‘lchamlar shtrixli belgilangan (1.2 - jadval).

1.2 - Jadval
O‘lchamlarning ifodasi va o‘lchash joylari

Standart raqami	O‘lchamlar nomi	Belgilanishi	O‘lchash usullari
1	Bo‘y	R	Poldan kallaning yuqori nuqtasigacha masofa vertikal bo‘yicha o‘lchanadi.
4	Bo‘yin asosidagi nuqtaning balandligi	^Vt.o.sh	Poldan bo‘yin asosidagi nuqtagacha masofa vertikal bo‘yicha o‘lchanadi.
5	Elka nuqtasining balandligi	Vp.t	Poldan elka nuqtasigacha masofa vertikal bo‘yicha o‘lchanadi.
6	Ko‘krak bezlari uchining balandligi	Vs.t	Poldan ko‘krak bezlari uchigacha masofa vertikal bo‘yicha o‘lchanadi.
7	Bel chizig‘ining balandligi