Mavzu: Fanning maqsad va vazifalari. Xavfsizlik texnikasi qoidalari. Tikuvchilik buyumlarini tikish uchun gavdadan o’lchov olish haqida ma’lumot. Reja

Vi.t
Poldan bel chizig‘igacha masofa vertikl bo‘yicha o‘lchanadi.
9	Tizza nuqtasining balandligi	Vk.t	Poldan vertikal bo‘yicha tizza nuqtasigacha o‘lchanadi.
10	Bo‘yin nuqtasining balandligi	^Vsh.t	Poldan bo‘yin nuqtasigacha masofa vertikal bo‘yicha o‘lchanadi.

11	Orqa qo‘ltiq osti burchagining 1. 1 .. л : „ :	Vz.u	Poldan vertikal bo‘yicha orqa qo‘ltiq osti burchagigacha masofa.
12	D)umt)d osti burmasining	Vp.s	Poldan dumba osti burmasining o‘rtasigacha vertikal bo‘yicha
13	Bo‘yin aylanasi	^Osh	Santimetr tasmaning ostki cheti bo‘yin nuqtasiga yotqiziladi. YOndan va olddan tasma bo‘yin asosidan o‘tib o‘mrov nuqtasida biriktiriladi.
14	Ko‘krak aylanasi birinchi	Ogj	Tasma kuraklarga yotqiziladi. Orqadan tasma gorizontal holda ustki cheti bilan qo‘ltiq osti chuqurining orqa burchaklariga urinib o‘tadi. Oldda tasma ko‘krak bezlari ustidan o‘tib o‘ng tomonda biriktiriladi.
15	Ko‘krak aylanasi ikkinchi	Og2	Tasma kuraklarga gorizontal yotqiziladi. Ustki cheti bilan qo‘ltiq osti chuqurligining orqa burchaklariga urinib qo‘ltiq tagidan og‘ma ravishda o‘tadi. Oldda tasma ko‘krak bezlarining uchidan o‘tib o‘ng tomonda biriktiriladi. Birinchi va ikkinchi ko‘krak aylanalari orqada tasmani siljitmay birin-ketin uzluksiz o‘lchanadi.
16	Ko‘krak aylanasi uchinchi	^Og3	Tasma tana atrofidan ko‘krak nuqtalari ustidan gorizontal bo‘yicha o‘tib o‘ng tomonda biriktiriladi.
17	Ko‘krak aylanasi to‘rtinchi	^Og4	Faqat ayollarda o‘lchanadi. Tasma ko‘krak ostidan gorizontal ravishda tana atrofidan o‘tadi.
18	Bel aylanasi	Ot	Tasma tana atrofida bel chizig‘i sathidan o‘tishi kerak.
19	Bo‘ksa aylanasi (qorin chiqig‘i bilan)	Ob	Tasma dumba nuqtalaridan gorizontal o‘tib qorin chiqig‘ini egilgan plastina yordamida hisobga oladi.
20	Bo‘ksa aylanasi (qorin chiqig‘isiz)	^Ob1	Tasma tana atrofida dumba nuqtalaridan gorizontal ravishda o‘tib o‘ng tomonda biriktiriladi.

21	Son aylanasi	^Obed	Tasma son atrofidan ustki cheti bilan dumba osti taxlamasiga urinib sonning tashqari chetida biriktiriladi.
25	YOn tomondan bel chizig‘idan polgacha masofa	Dsb	Bel chizig‘ining balandlik nuqtasidan yon sathi bo‘yicha chiqiqroq nuqtalar ustidan o‘tib polgacha vertikal o‘lchanadi.
26	Old tomondan bel chiqig‘idan polgacha masofa	Dsp	Bel chiqig‘idan qorin chiqig‘i ustidan polgacha vertikal bo‘yicha o‘lchanadi
27	Oyoqning ichkari tomonidan uzunligi	Dn	Oyoqlarni ikki yoqqa bir oz surgan holda chotdan oyoqning ichkari tomonidan polgacha o‘lchanadi.
28	Elka aylanasi	Op	Elka o‘qiga perpendikulyar bo‘yicha o‘lchanadi. Tasmaning ustki cheti qo‘ltiq osti chuqurligining orqa burchaklariga urintirib, qo‘lni tashqi sathida biriktiriladi.
29	Bilak aylanasi	^Ozap	Bilak atrofida o‘lchanadi.
31	Elka qiyaligining kengligi	SHp	Bo‘yin asosidagi nuqtadan elka qiyaligi o‘rtasidan elka .. . i _ . : _ _ _i. _ . ci.i. ... _.i:
34	Old o‘mizining balandligi	^Vpr.p	Bo‘yin nuqtasidan bo‘yin asosi nuqtasi ustidan ko‘krak aylanasi birinchi chizig‘igacha o‘lchanadi.
35	Ko‘krak balandligi	Vg	Bo‘yin nuqtasidan ko‘krak uchi nuqtasigacha o‘lchanadi.
36	Oldning bel chizig‘igacha uzunligi	^Dt.p	Bo‘yin nuqtasi, bo‘yin asosi va ko‘krak uchi nuqtalari ustidan bel ch i zi g ‘ i gach a. o‘lch an adi.
38	Elka bo‘g‘inining eng yuqori nuqtasidan o‘tgan yoy	Dp	Qo‘ltiqosti chuqurining orqa burchagidan elka bo‘g‘inining eng yuqori nuqtasidan vertikal tekislik bo‘yicha. old burchak sathigacha
39	Orqa o‘miz balandligi	^Vpr.z	Bo‘yin nuqtasidan ko‘krak aylanasi birinchining tasmasigacha masofa
40	Orqaning bel chizig‘igacha uzunligi (kuraklar chinig‘ini hisobga	^Dt.s	Bel chizig‘idan bo‘yin nuqtasigacha kuraklar chiqig‘iga qo‘yilgan ingichka plastina ustidan umurtna nog‘onasi bo‘yicha

41	Elkaning qiya balandligi	Vp.k	Umurtqa pog‘onasi bel chizig‘i bilan kesishgan nuqtadan elka nuatasiaacha eng aisaa masofa.
43	Orqaning bel chizig‘idan bo‘yin asosi nuqtasigacha —i:k	^Dt.s1	Bel chizig‘idan bo‘yin asosi nuqtasigacha masofa umurtqa pog‘onasiga parallel o‘lchanadi.
44	Tananing yuqori qismida bo‘yin asosi nuqtasidan o‘tgan yoy	Dt.t	Orqa bel chizig‘idan umurtqa pog‘onasiga parallel bo‘yin asosi nuqtasiga urinib ko‘krak old bel cbi7ig‘igacba
45	Ko‘krak kengligi	SHg	Tasmani kEkxak bezlari ustiga gorizontal qo‘yib, qo‘1tiq osti chuqurligining old burchaklaridan ko‘tarilgan vertikallargacha o‘1ch anadr O^chamning yarmi
45'	Ko‘krakning katta kengligi	SHg.b	Tasma yordamida ko‘krak nuqtalarining sathida old qo‘ltig‘osti burchaklaridan pastga o^kazilgan vertikallar orasi
46	Ko‘krak nuqtalari orasidagi masofa	Sg	Tasmani g orizontal holda ushlab ko‘krak bezlari uchlari orasidagi masofa odchanadi. Odchamning
47	Orqa kengligi	SHs	Tasmani gorizontal holda ushlab, kuraklar ustidan orqa qo‘ltiq osti chuqurliklar burchaklarining orasi o‘lchanadi. O‘lchamning yarmi
49	Bel chizig‘idan o‘tirgich sathigacha masofa	Vps	O‘lcham bel chizig‘idan o‘tirgichning gorizontal sathigacha yon tomondan odchanadi. O‘lchami olinadigan kishi qattiq . cj : . _ : _i. 1: ..j 1 л _ . cj :_.i. : 1 . :.
61	Bo‘yin asosidan bel chizig‘igacha old tomondan o‘lchangan	^Dt.p1	Bo‘yin asosi nuqtasidan ko‘krak nuqtasi ustidan bel ch^^^cha odchanadi.
62	Qo‘1ning tirsakkacha uzunligi	^Dr.lok	Elka nuqtasidan tirsak nuqtasigacha masofa odchanadi.
69	Qo‘1ning vertikal diametri	^dv.r	«Elka nuqtasining balandligi» o‘lcham qiymatidan «qo‘ltig‘osti chuqurligining orqa burchagi balandligi» o‘lcham a1ymat1m
70	Bo‘yin nuqtasidan tizzagacha masofa	^Dsh.k	9 va 10 odchamlar ayirmasidek aniqlanadi.

71	Bel chizig‘idan tizzagacha masofa	^Dt.k	«Bel chizig‘ining balandligi» o‘lcham qiymatidan «tizza nuqtasining balandligi» o‘lcham
74	Gavda holati	Pk	Bo‘yin nu(]itasidan kurak chiqig‘igacha vertikal urinma tekisliaiaacha masofa horizontal
78	Bel chuqurligi birinchi	Gti	Kurailclar chiqig‘ig£i vertikal urinma tekisligidan bel chizig‘igacha masofa horizontal bo‘yicha
79	Bel chuqurligi ikkinchi	Gt2	Di]iml3a nuqtasiga vertikal qo‘yilgan urinma tekisligidan bel chizig‘igacha masofa gorizontal qo‘yilgan chizg‘ich bo‘yicha o‘lchanadi.

Adabiyotlar:

1. 
   Abdullayeva Q.M. Tikuvchilik buyumlarini loyihalash va modellashtirish asoslari. O‘quv qo‘llanma. T.: “Adabiyot” 2006 yil.
   
2. 
   G‘. Abduqodirov. Kasb ta’limi praktikumi. T.: 2012. - 260 b.
   
3. 
   Gaipova N.S va boshqalar. Tikuvchilik texnologiyasi asoslari. O‘quv qo‘llanma. T.: “Adabiyot” 2006 yil.
   
4. 
   SH.SHaripov, N.Muslimov. “Texnik ijodkorlik va dizayn2. - T.: 2011 yil.
   
5. 
   G.Karimova, X.Komilova. “Reklama va dizayn”. - T.: “O‘zbekiston” 2006 yil.
   
6. 
   H.O.Jo‘raev, SH.H.Qulieva, F.S.To‘rabekov, m.n.Karimova. “Texnik ijodkorlik va dizayn”. - T.: “Turon zamin ziyo” 2015 yil.