Mavzu: Gaz va kondensatning qovushqoqligini hisoblash

Mavzu: Gaz va kondensatning qovushqoqligini hisoblash

Tabiiy gazlarning fizik xossalarini aniq bilish, shu gaz konlarini loyixalash va ishlatishda kerak bo`ladi.

Tabiiy gazlarning asosiy fizik xossalariga molekulyar massasi, zichligi , qovushqoqligi,kritik parametrlari kiradi.
Gazlar va suyuqliklarning qovushqoqligi deb, ularning ichki qatlamlarining bir-birining siljitishiga nisbatan qarshilik ko`rsatish qobiliyatiga aytiladi.
Qovushqoqlik ikki xil bo`ladi:dinamik (м) va kinematik н= м/с
Gazning dinamik qovushqoqlik koeffitsientini keltirilgan ko`rsatkichlar orqali aniqlash mumkin(atmosfera bosimida):


yoki

bu yerda: t – ⁰C da.

SHuni ham aytish kerakki, agar tabiiy gazlar tarkibida yemiruvchi gazlar (ya‘ni N₂,CO₂,H₂S) bo`lsa bunday holatlarda tabiiy gazlarning qovushqoqligiga biroz tuzatma kiritish kerak bo`ladi.

Agar tabiiy gaz tarkibida azotning miqdori 5% dan oshiq bo`lsa,gazning dinamik qovushqoqligi quyidagi formuladan aniqlanadi:

bu yerda: M_a va M_u-azot va gazlarning dinamik

qovushqoqligi
У_a-azotning tabiiy gaz tarkibidagi molyar miqdori
Masala
Р=250МPа, t=80^оС ва Д_аr=0,6 bo`lganda gazkondensat aralashmasining dinamik qovushqoqlik koeffitsientini nomogramma va hisob usulida yeching


1 grafik usul.

Gazlarning dinamik qovushqoqligini grafik usul bilan ham aniqlash mumkin. Buning uchun S.G.Ibroximov nomogrammasidan foydalanish mumkin.

Qovushqoqlikni nomogramma bo`yicha topish uchun keltirilgan bosimni hisoblash kerak.

Bu yerda P_kr-gazkondensat aralashmasining kritik bosimi, u nisbiy zichlik orqali quyidagicha topiladi:

Demak,nomogramma buyicha T=353 K va P_kel=5,22 bo`lganda qovushqoqlik м_n=0,0205 mPa.C ga teng ekan.

2.Xisob usuli

Braun grafigiga asosan g` (Р_kel,T _kel)=0.935

бу ерда:

Atsentrik faktor quyidagicha aniqlanadi:

Keltirilgan siqiluvchanlik koeffitsienti:

bu yerda

Keltirilgan zichlik quyidagicha topiladi:

Aralashmaning molekulyar massasi:

Р va P_о=0,1013 MPa bosimlarda va t=80^oC haroratda dinamik qovushqoqlik koeffitsientlari quyidagicha aniqlanadi:

formuladan ni topamiz:



8-jadval