Mavzu: Genetik xarita tuzish. Genom struktorasi

Krossingoverning genetik tahlili. Qanday genetik metodlar yordami bilan birikkan holdagi irsiylanish hodisasini genlarning mustaqil kombinirlanish hodisasidan ajratish mumkin? Xromosomalarda rolgan organizmlarning paydo bo lish chastotalarini hisobga olish yolum bir tartibda joylanishlarini kotkazilgan mana bu klassik tajribani kotamiz. YUqorida biz, Morganning genlarning tozaro chatishtirgan tajribasida kotgan edik. Morgan keyingi tajribasida esa ona sifatida F1 dagi digeterozigotali pashshalarni va ota sifatida esa har ikki gen bozaro chatishtirdi. Fv avlodida boshqacha koni genlarning tolgan ona sifatida olingan F1 pashshalarining barin almashadi. Bu jarayonni quyidagicha tasvirlash mumkin:
b+ b b+ b b+ b b+ b
vg vg+
vg
vg+
vg+ vg
Vg
Vg
Natijada, yangi genotipda ikki xil yangi gametalar hosil bo ladi. Ular krossoverlangan gametalar deb ataladi. CHunki ulardagi xromosomalar strukturaviy qayta tuzilib, birikkan genlar krossingover tufayli ajralib ozgargan variantda birikkan boladilar. Krossingoverga duchor
bolgan ona organizmlarning aksariyati meyoz jarayonida ikki xil odatdagi genlar birikmasiga ega bop qismini tashkil etadi.

SHunday qilib, tahliliy chatishtirishda, ona organizm sifatida qatnashayotgan F1 duragay pashshalar tolgani uchun faqat bir xil gameta hosil qiladi. Ularning toshilishi (urugrt xil genotip va fenotipga ega bortinchi xil pashshalarda qayd etilgan ikki gen joylashgan xromosomalar esa krossingover tufayli ayrim qismlarini almashtirgan holatda bozgargan kombinatsiyada birlashgan bo ladi. Fv dagi bu top qismini (83%) tashkil etadi. Miqdor jihatdan esa ular ortinchi xil pashshalar esa, juda kam uchrab, ularning umumiy miqdori Fv ning faqat 17% ni (har biri 8,5% dan) tashkil qiladi. Bu kolsa, krossingover foizi shunchalik kichik, aksincha genlar bir-biridan qanchalik uzoq masofada joylashgan borganish natijalari xromosoma nazariyasining yaratilishida yana bir katta ahamiyatga ega borganimizdek, genetik tahlil metodini qoxorida amalga oshirgan tadqiqotlari natijasi katta aha-miyatga ega boxorida oxtalamiz. Dastavval makkajoglgan. IX juft gomologik xromosomani mikroskopda sitologik kolgan. Har ikkala gomologik xromosoma genetik markyor qilingan edi. Normal xromosomada don endospermining rangsiz-oq bomin etuvchi dominant wx+ geni joylashgan. Sitologik markyorlangan xromosomada esa endospermning sariq rangda bolishini belgilovchi retsessiv wx geni joylashgan. IX juft gomologik xromosomada joylashgan genlar bolgan makkajoyicha retsessiv gomozigotali c wx|| c wx juft gomologik xromosomasi normal borsatish mumkin.