Mavzu: gul yashil o`simliklarning muhim organi

Tuguncha – urug‘chining kengaygan pastki qismi. Uning ichida urug‘kurtak joylashgan. Tugunchadan meva hosil bo‘ladi. Tugunchalar gulning boshqa a’zolariga nisbatan joylanishiga qarab ostki va ustki bo‘ladi. Tuzilishiga ko‘ra, tuguncha bir va ko‘p uyali bo‘ladi.
Generativ organlarning vazifasi o`simliklarni jinsiy ko`payishiga xizmat qilishdir. Evolyutsiyaning dastlabki bosqichlarida generativ organlar vazifasini bir xujayrali gameta bajargan bo`lsa yuksak o`simliklargacha ma`lum evalyutsion bosqich bosib o`tilgan. Kanyugatlar, diatom suv o`tlari, bazidiyaali zamburug`larda jinsiy ko`payish organi yo`q. Saprolegniya zamburug`ida ogoniy va anteridiy hosil bo`lgan bo`lsa, xaltachali zamburug`lar, lishayniklarda arxegoniy hosil bo`ladi. Moxsimonlarda, paporotniklarda jinsiy ko`payishga xizmat qiluvchi arxegoniy va anteridiy hosil bo`lgan.
Gul yuksak o`simliklar uchun xos bo`lib evalyutsion taraqqiyotning sungi bosqichida vujudga kelgan. Gul - shakli o`zgargan, o`sishi chegaralangan spora hosil qilishga xizmat qiladigan organ hisoblanadi. Gulning taraqqiyoti natijasida changlanish jarayonidan keyin otalanish natijasida tuxum xujayrasi rivojlanib urug` va meva hosil bo`ladi.
2. Gul kelib chiqishiga ko`ra o`zgargan novda bo`lganidan barg va poya kelib chiqish xususiyatiga egadir. Poya qismiga gul bandi va gul o`rni kirsa barg kelib chiqishiga ega bo`lgan qismlariga gulkosabarg gultojibarg, urug`chi va changchilar kiradi.
Yuqoridagi qismlar o`ziga xos vazifani bajarish xususiyatiga ega. Gul bandi poyaning davomi bo`lib, ayrim o`simliklarda o`z rivojlanishini tezda to`xtatsa (olma, o`rik, shaftoli) ko`pchilik o`simliklarda meva pishgungacha o`sishni davom etiradi.
Urug`chi va uning tuzilishi. Urug`chilar yigindisi ginitsey deyiladi. Ular 1 ta yoki bir necha meva bargchaning qo`shilishidan hosil bo`ladi. Masalan: olxo`ri, shaftolida 1 ta, karamda 2 ta, shoyigul, piyozda 3 ta, olma, nokda 5 ta, lolaqizg`aldoqda 9 - 11 ta meva bargchaning qo`shilishdan hosil bo`ladi.
Urug`chi quyidagi qismlardan tuzilgan bo`ladi.