Мавзу: харажатлар ва даромадлар ҳисоби 1-машғулот: Харажатлар ҳисоби

Молиявий фаолият бўйича харажатларни ҳисобга олувчи счётлар (9600)нинг боғланиши

Т/р	Хўжалик муомалаларининг мазмуни	Счётларнинг боғланиши
		Дебет	Кредит
1	Кредитлар ва қарзлар бўйича фоизлар ҳисобланди	9610	6920
2	Асосий воситаларнинг узоқ муддатли ижара шартномаси бўйича фоизлар ҳисобланди	9610	6920
3	Баланснинг валюта моддаларини қайта баҳолашдан салбий курс фарқлари	Пул маблағларини ҳисобга олувчи счётлар, олина-диган счётлар, мажбуриятларни ҳисобга олувчи счётлар ва бошқалар	3290
4	қимматли қоғозларга қўйилган маблағларни қайта баҳолаш (қийматининг камайтирилиши) натижасида кўрилган зарарлар ва ҳ.к.	9690	0610-0690, 5810-5890
5	ҳисобот даври охирида молиявий фаолият бўйича харажатларни ҳисобга олувчи счётларнинг ёпилиши	9910	9610-9690

Номинал қийматидан паст баҳода сотиб олинган хусусий акцияларни бекор қилиш:
Сотиб олиш қийматига	8310-«Одций акциялар»; 8320-«Имтиёзли акциялар»	8610-«Сотиб олинган хусусий акциялар — оддии»; 8620-«Сотиб олинган хусусий акциялар — имтиёзли»
Номинал қийматидан паст фарқига	8310-«Оддий акциялар »; 8320-«Имтиёзли акциялар»	9590-«Молиявий фаолиятнинг бошқа даромадлари»

Акииядорлик жамияти томонидан ўз акцияларининг сотиб олиниши ва қайта сотилишининг ҳисобда акс эттирилиши
	дебет	кредит
Сотиб олинган хусусий акцияларни сотиб олиш баҳосидан юқори баҳода қайта сотиш:
Сотиб олиш қийматига	5010-«Миллий валютадаги пул маблағлари»; 5110-«Ҳисоб-китоб счёти»	8610-«Сотиб олинган хусусий акциялар — оддий»; 8620-«Сотиб олинган хусусий акциялар — имтиёзли»
Сотиб олиш қийматидан юқори фарқига	5010-«Миллий вааютадаги пул маблағлари»; 5110-«Ҳисоб-китоб счёти»	9590-«Молиявий фаолиятнинг бошқа даромадлари»
Сотиб олинган хусусий акцияларни сотиб олиш баҳосидан паст баҳода қайта сотиш:
Сотиш қийматига	5010-«Миллий валютадаги пул маблағлари»; 5110-«Ҳисоб-китоб счёти»	8610-«Сотиб олинган хусусий акциялар — оддий»; 8620-«Сотиб олинган хусусий акциялар — имтиёзли»
Сотиб олиш қийматидан паст фарқига	9690-«Молиявий фаолият бўиича бошқа харажатлар»	8610-«Сотиб олинган хусусий акпиялар — оддий»; 8620-«Согиб олинган хусусий акциялар — имтиёзли»

Мисол. Корхона 1 000 минг сўм суммага фоизсиз облигацияларни сотади. Облигацияларншг номинал қиймати 7 200 мингсўм. Облигацияларнинг сўндириш муддати бир йилдан сўнг келади. Сўндириш муддати келганда инвесторга облигацияларнинг номинал қиймати микдорида пул маблағлари тўланди.
Юзага келган дисконт (облигациялар сотиш нархи ва номинал қиймати ўртасидаги фарқ) 200 минг сўм (1 000 - 1 200) шартноманинг амал қилиш муддати мобайнида тенг улушлар билан ҳисобдан чиқарилади ҳамда корхонанинг молиявий фаолият бўйича харажатлари ҳисобланади (Харажатлар таркиби тўғрисидаги низомнинг «Б» бўлим 3.6-банди).

Т/Р	Хўжадик операцияларининг мазмуни	Сумма, минг сўм	Счётлар корреспонденцияси
			дебет	кредит
1	Облигадиялар сотилди	1000 200	5110 3220	6830
2	Облигацияларнинг сўндириш муддати келгунга қадар ҳар ойда: облигациялар бўйича чегирма ҳисобдан чиқарилди (200 : 12)	16,67	9610	3220
3	Муддати келганда облигацияларнинг сўндирилиши	1 200	6830	5110