Mavzu: Harakatlanuvchi faollik muammolari Reja: Harakat faolligi va optimal hajmlar

Harakat faoliyatini o’qitish jarayoni

Harakatni qila bilish, bajara olish

Harakat malakasini shakllantirish (yuzaga kelitirish)

Harakat malakasining oliy maqomi

Maxsus bilimlarga ega bo’lish, ko’nikmaga aylantirish

Bolalarda bir kundagi kadamlarning farklari aniqlandi. Asosan, harakatchan bolada ko’plik kadamlar hisobi 20000-30000 ga boradi, kam harakatlarda esa bu 10000 tadan ko’p emas. Ortikcha vaznli boalarda harakat faolligning pasayishi aniqlanadi.


Kattalar harakat faolligini optimal hajmini tahlil qilish

Ma’lumki, erkaklarning o’gil bolalarning jismoniy faolligi ayollar, qizlarnikiga nisbatan ancha yuqori 1-3 sinf qizlarida 1 sutkada qadamlar hajmi 1-2 mingga bolalarnikidan kamroq.

Yil bo’yi bolalarning harakat faolligini o’rganuvchi tadqiqotlar fasliyritmlarga ko’rsatadigan harakat faolligi ta’sirlarini ko’rsatib berdi.
Bizning iqlim sharoitlarida o’quvchilarning harakat faolligi o’rta sutkaviy faollik kishki davrda juda yuqori bo’lgan va sutkada 16500-22400 qadamni tashkil etgan.
7 yoshli bolalar uchun 12000-15000 kadam sutkada kizlar uchun 12000-16000 qadam o’gil bolalar uchun me’yor hisoblanadi.
Sal kattaroq yoshlardagilar uchun bu ko’rsatkich ancha yuqori bo’lishi kerak. Masalan, yuqori bo’lishi kunda 20000 qadam, turli jismoniy mashqlarni bajarish lozim. Suxarevning fikricha 11-15 yoshli o’kuvilarni organizmining eng yaxshi holati sutkada 21000-30000 qadamda belgilanadi. Bu holda sutkaviy energiya sarfi 3100-4000 kkaraga teng.
Istagan tashkilllashtirilgan harakat faoligi kadamlar sonining ko’payishiga olib keladi.
Oliy o’kuv yurtlari talabalari, kollej o’quvchilarida, talabalarning hayot rejimini o’rgangan. Minaev fikricha, talabalarida asosiy lokomotsiyalar hajmi juda past va 1-2 kurs talabalarida sutkada 6000 qadam xolos.
Aktometrik usul bilan belgilangan talabalaring kam xarakatligi bevosita pedagogik kuzatuvlarga mos keladi. Sutkaviy vaktning 83 % ni talabalar harakatsizlikda o’tkazishadi va kadamlar sonining ko’payishi asosan dam olish kunlariga to’gri keladi.
Talabalar xarakat faolligini o’rganish jarayonida nafakat haftalik balki, harakat faolligi hajmidagi yillik o’zgarishlar qayd etiladi. Ukuv yili davomida harakat faolligi kuz va qishda pasayadi va faqatgina may oyida o’zining eng kata hajmiga, o’rtacha 10600 qadam chiqar edi. Eng kichik faollik qishki va yozgi sessiyalar davrida kayd etilgan. Faollikning birdan o’sib ketishi ta’til davriga, asosan, yozgi ta’til davriga to’gri keladi. Natija shuni faollik o’z-o’zini ko’lga olishda namoyon bo’ladi.


Haftalik ixtiyoriy harakat rejimiga qo’yiladigan talablar