Mavzu. Haydovchi va uning harakat xavfsizligini ta’minlashdagi

Йул 
Катнов кисмининг ва 
йул ёкасининг 
кенглиги; харакат 
полосасининг сони; 
кундаланг ва буй-
лама нишаблик. 
Режадаги ва буйлама 
кесимдаги эгри-
ликлар. 
Режадаги ва буйлама 
кесимдаги кщриниш. 
коплама тури ва 
колати. 
кузгалувчи ва 
кузгалмас объектлар. 
Чоррахалар. Йул
 
жихозлари.
Пиёда 
Тезлиги. 
Зичлиги. 
Пиёда йулагининг 
эни. Пиёдалар тщсици 
Муҳит 
Ёритилганлик.
Ёмгир, кор.
Туман. 
Чанг. 
Захарли газ ва 
чикиндилар. 
Шовкин. 
Тебраниш. 
 
Хайдовчи 
Психофизиологик ва 
шахсий тавсифи. 
Касбий сифати. 
Ахборот кабул килиш 
даражаси. 
холати (чарчок, 
касаллик, мастлик, 
гиёхвандлик) 
Сезгилар 
Куриш, эшитиш, ушлаб 
куриш, тебра-ниш ва 
утказолар 
Ахборотни кайта 
ишлаш (ахборотларни 
синтезлаш, тахлил 
килиш) 
Қарор кабул килиш 
Автомобил 
Габаритлар (узунли-
ги, кенглиги, ба-
ландлиги).
Формаси. 
Ранги. 
Ички ва ташки 
сигналлар. 

---

jarayonlarning kesish chuqurligi va tezligini o’zgartiradi. SHu sababdan haydovchining ruhiy 
holatini to’g’ri tushunish uchun uning faoliyatini kuzatuvchi ayrim ruhiy jarayonlarni 
o’rganishning o’zi yetarli bo’lmasdan, buning uchun insonni shaxs sifatida xarakterlovchi o’ziga 
xoslikni bilish zarur.
SHaxs ko’p qirrali sifatlarning o’zaro bog’lanishlaridan tashkil topadi. Bular qiziqishlar, 
temperament, xarakter, beriluvchanlik, o’z kasbiga munosabat, boshqa faoliyat turlariga 
munosabat, jamoat ishlariga munosabat va h.k. lardan iborat. 
 
Temperament shaxsning o’ziga xosligini ifodalab, ruhiy jarayonlarning o’tish 
dinamikasini aniqlaydi. Temperamentning to’rtta turi mavjud: xolerik, sangvinik, flegmatik va 
melanxolik. 
Temperament ish qobiliyatida aks etadi. Masalan, xolerik uchun yuqori darajadagi 
emotsional qo’zg’aluvchanlik xos bo’lib, avtomobilni boshqarishda ishga osoyishta munosabatda 
bo’luvchi flegmatikka nisbatan tezroq charchaydi. Sangvinik haydovchilik kasbida o’zini yaxshi 
namoyish etadi. Melanxolik barcha transport vositalari haydovchilik kasbiy faoliyati uchun 
unchalik yaroqli bo’lib hisoblanmaydi. 
Toliqish - inson faoliyati davomida kuchayib boradigan va uning vaqtinchalik 
samaradorligini pasaytirishga olib keladigan inson ruhiy holati o’zgarishlarining majmuidir. 
Sergaklik - bu markaziy nerv tizimining zarur ishni bajarishga tayyorlik darajasidir. 
Haydovchi ish qobiliyatining darajasiga ko’p holda mehnatni tashkil etish ta’sir 
ko’rsatadi. Masalan, noto’g’ri tuzilgan ish jadvali tungi harakatlanish oldidan va undan keyin 
to’liq dam olishga imkon bermaydi. 
Toliqish holatida ko’plab yo’l-transporti hodisalari sodir etiladi. Toliqish ta’siri ostida 
ko’rish funktsiyasi, harakatlanish reaktsiyasi va harakat muvofiqligi yomonlashadi, diqqatning 
jadalligi sustlashadi, tezlikni sezish darajasi yo’qoladi. Toliqqanda haydovchida apatiya, 
holsizlanish, bo’shashish holati vujudga keladi. Diqqatlilik darajasi kamayadi. Javobgarlik his - 
tuyg’usi sustlashadi. 
Haydovchining ruhiy holati va uning biologik imkoniyatlarini o’rganishni avval sezishda 
ko’ramiz.