mavzu: hodimlarni innovatsion boshqarish reja

Mahsulotning ko‘rsatkichlari

bet	6/7
Sana	28.12.2022
Hajmi	190.99 Kb.
	#1015251

1 2 3 4 5 6 7

Bog'liq
5-маруза

Mahsulotning ko‘rsatkichlari	Ko‘rsatkichlarning qiymati			O‘rtacha ball/Javoblar soni
Ballarning yig‘ndisi				O‘rtacha ball/Javoblar soni
Ballarning yig‘ndisi	1	2	3
1	2	3	4	5	6
1. Vazn, kg	0,5			6,8/70	476
		1,0		5,7/60	476
			2,0	3,0/30	90
2. Quvvat, kVt	0,5			6,2/65	403
		0,8		8,1/60	486
			1,0	7,0/25	175
3. SHnurning uzunligi, m	1,5			-	-
		2,0		7,2/30	216
			2,5	7,5/60	450
4. Jo‘natuvchining mavjudligi	Ha	-	-	6,0/30	180
5. Teflon qoplamaning mavjudligi	Ha	-	-	8,0/60	480
1	2	3	4	5	6
6. Isitgichning ko‘rinishi	Spiral			6,1/30	183
6. Isitgichning ko‘rinishi		Plastina		8,0/40	32
7. Ruletka shaklida shnurni o‘rash	Ha	-	-	7,1/70	497
8. Isitish tezligi	1 min	-	-	5,2/4	20,8
9. Funksional tashqi ko‘rinish	-	-	-	6,3/20	126
£ = 4444,8

Hisoblar ishonchli, chunki hisoblash aniqligining chegarasida vazn koeffitsientlarining yig‘indisi 1 ga yaqin.
Sifatning umumiy ko‘rsatkichlari.
Sifat ko‘rsatkichlari yakka va umumiy ko‘rsatkichlarga bo‘linadi. yakka ko‘rsatkichlar sifatni tavsiflovchi xususiyatlardan bittasiga, umumiylari - bir vaqtda bir nechtasiga tegishli.
Sifatning umumiy ko‘rsatkichlari yakka ko‘rsatkichlari bilan tabiat qonunlarini ifodalovchi funksional bog‘liqliklarda yoki umumiy ko‘rsatkichning qabul qilingan ta’rifiga mos qandaydir birikma orqali bog‘langan. Quyidagi misollarni ko‘ib chiqish mumkin:
Nyuton qonuni:
F = m x a,
Bu erda: F - harakatdagi kuch, umumiy ko‘rsatkich;
m - massa, asosiy fizik ko‘rsatkichlardan biri bo‘lgan yakka ko‘rsatkich;
a - tezlanish, hosilaviy fizik ko‘rsatkichlardan biri bo‘lgan yakka ko‘rsatkich.
avtobus parkining ishini tavsiflovchi ko‘rsatkich:
W = 365 xaHx J3x q x v x tH x /,
Bu erda: aH - avtobusning yo‘l yurish koeffitsienti; P - avtobus parkidan foydalanish koeffitsienti; Y - sig‘imlilik koeffitsienti; v - avtobusdan foydalanish tezligi; tH - ish vaqtining o‘rtacha davomiyligi.
Ta’sir etuvchi parametrlar soni ko‘p bo‘lganda funksional bog‘lanishlarni aniqlash qiyin. Avtobus parki ishining ko‘rsatkichi uchun keltirilgan bog‘lanishlar umumiy emas, shuning uchun kvalimetriyada o‘rtacha tortilganlik tamoyili bo‘yicha umumiy ko‘rsatkichlarni hosil qilishning sub’ektiv usulidan foydalaniladi. O‘ rtachaga keltirish mantig‘ini tanlashgina ob’ektiv hisoblanadi, umumiy ko‘rsatkich ob’ekt sifatining ob’ektiv xususiyatini ko‘rsatadi.
Umumiy ko‘rinishda o‘rtacha tortilganlik tamoyili bo‘yicha sifatning
M
M Q
umumiy ko‘rsatkichi q quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:
n
Z q< x Q
Z qt
Bu erda: u - o‘rtachaga keltirish mantig‘ining parametri;
qi - sifat ko‘rsatkichlarining vazn koeffitsientlari; Qi - sifatning yakka ko‘rsatkichlari; n - yakka sifat ko‘rsatkichlarining soni.
Y ning turli qiymatlarini kiritib, 11.2 jadvalda keltirilgan turli o‘rtacha tortilgan ko‘rsatkichlarga ega bo‘lamiz.
Kvalimetriyada sifatning hamma ko‘rsatkichlari ekspert usullarda aniqlanadi. Bunda mahsulotning bir ko‘rsatkichlari (masalan, foydalanish ko‘rsakichlari) boshqalaridan (masalan, estetik) muhimroq bo‘lishi hisobga olinadi.
Vazn ko‘rsatkichlar yig‘indisini baholashning bir xil sharoitlarini yaratish uchun birlik sifatida qabul qilinadi:
n
2>,=1.
i=1
Bu holda sodda ko‘rinish bog‘lanish sifatida qabul qilinadi:
n
Q = Z q x Q;
i=1
n
Q = £ qi x Qi2; i=1
fq^ tr Qi
n
qi
Q = 1
q =n Qq ■
i=1Umumiy sifat ko‘rsatkichlari

Umumiy ko‘rsatkich nomi	O‘rtachaga keltirish mantig ‘ining parametri	Matematik ifoda
O‘rtacha arifmetik	Y = 1	n X qi x Qi Q = i=1 n i=1
O‘rtacha kvadratik tortilish	Y = 2	Q = 1	n X?, x Q2 i = 1 n x?, i=1
O‘rtacha garmonik tortilish	Y = -1	n X qi Q = i=1 Q fqt X Qi
O‘rtacha geometrik tortilish	Y = 0	— ( n \ 1 q = P Q? x-A- ^ ‘=‘ ; X?, i=1

Misol. Umumiy sifat ko‘rsatkichi - foydalanish ishonchliligi Q^ quyidagi formulada topiladi:

n
Q f,, = P Qq;
i=1
Bu erda: Qi - uzoq muddatga chidamlilik (q1 = 0,3, Q1 = 0,9); Q2 - uzluksizlik (q2 = 0,4, Q2 = 0,7); Q3- ta’mirlashga yaroqlilik (q3 = 0,3, Q3 = 1,0).
Q^ = 0,90,3 x 0,70,4 x 1,00,3 = 0,907;
3
X qt = 1,0.
1
Voltmetrlarning sifat ko‘rsatkichlari

Asbob__Aniqlik_sinfi_(Q1,%)'>Asbob	Aniqlik sinfi (Q1,%)	O‘lchovlarnng quyi chegarasi (Q2, mV)	Harorat diapazoni (Q3, 0S)	Vazn (Q4, kg)	Mexanik ta’sirlarga * chidamlilik* (Q5)
V1	1,5	1,0	-40 - +60	0,30	TM; ZM (0,75)
V2	1,5	1,5	-30 - +50	0,15	TCH; ZCH (1,0)
V3	1,0	2,0	-30 - +60	0,25	TM; ZM (0,75)
V4	1,0	3,0	-40 - +60	0,22	TCH; ZCH (1,0)
Asos ko‘rsatkich	1,0	1,0	-40 - +60	0,15	TCH; ZCH (1,0)
Vazn koeffitsientlari	0,3	0,15	0,2	0,1	0,25
* TM - tebranishga mustahkam, ZM - zarbaga mustahkam, TCH - tebranishga chidamli, ZCH - zarbaga chidamli.

Voltmetr sifatining umumiy ko‘rsatkichlari

Asbob	Nisbiy sifat ko‘rsatkichlari
Asbob	Q1	Q2	Q3	Q4	Q5
B1	0,67	1,0	1,0	0,5	0,75	0,788
B2	0,67	0,67	0,8	1,0	1,0	0,786
B3	1,0	0,5	0,9	0,6	0,75	0,749
B4	1,0	0,33	1,0	0,68	1,0	0,730

Baholash natijasida asboblarni quyidagi tartibda umumiy sifat ko‘rsatkichlari bo‘yicha ranjirlash mumkin: Bi > B2 > B3 > B4.
Pareto diagrammalaridan foydalanish.
Korxonaning kundalik faoliyatida kredit mablag‘larining aylanishi, buyurtmalar qabul qilishning yangi qoidalarini o‘zlashtirish, nuqsonning yuzaga kelishi bilan bog‘liq qiyinchiliklar singari turli muammolar doimo yuzaga keladi. Sifatni oshirishga intilishga qaramay, mehnat sig‘imining o‘sishi, omborlardagi sotilmagan mahsulotlarning ko‘payishi, shikoyatlar kelishi mumkin va ularning soni kamaymaydi.
Muammolarni hal qilish yo‘llarini izlash, masalan, eng yuqori harajatlar bilan bog‘langan asosiy muammolarni aniqlash maqsadida alohida omillar (operatsiyalar) bo‘yicha ularni turkumlashdan boshlanadi. Asosiy omillarni aniqlash uchun Pareto diagrammalari tuziladi va so‘ngra ularning tahlili o‘tkaziladi.
Pareto diagrammalaridan foydalanganda tahlil qilinyapgan tashkil etuvchilar uch guruhga birlashtiriladi: A, B, C.
Birinchi guruhga o‘zining qiymatiga ko‘ra boshqalardan ustun bo‘lgan uch omil kiritiladi va kamayib borish tartibida joylashtiriladi.
Ikkinchi guruhga B kamayib boruvchi tartibda joylashtiriladigan navbatdagi uch omil kiritiladi.
Uchinchi guruhga tashkil etuvchilarga ajratib bo‘lmaydigan qolgan omillar "boshqa omillar" guruhi sifatida kiritiladi. Agar qiymat tahlilini o‘tkazsak, A guruhiga jami harajatlarning 70 - 80% i to‘g‘ri keladi, C guruhga esa 5 - 10%. Oraliq B guruhga ishdagi xatolar va nuqsonlar bilan bog‘liq 10 - 25% lik harajatlar to‘g‘ri keladi. A, B, C guruhlarning teng bo‘lmagan miqdori bu guruhlarga kiradigan detallarni ishlab chiqarishning oqilona harajatlariga turli yondashuvni shakllantiradi. Masalan, A guruhidagi detallarning nazorati kuchli, C guruhidagilarniki soddalashtirilgan bo‘lishi lozim.
Misol. Faraz qilaylik, korxona tunuka ishlab chiqaradi. Oy davomida 8020 ta nuqsonli tunuka ishlab chiqarildi va tabiiyki, nuqsonni kamaytirish vazifa qilib qo‘yildi. Tahlil uchun Pareto diagrammasini qurishga qaror qilindi. Bu maqsadda:
nuqsonga oid oylik ma’lumotlar to‘planadi, nuqson ko‘rinishlarining soni aniqlanadi va har bir turga mos keladigan yo‘qotishlarning yig‘indisi hisoblanadi;
nuqsonlarning turlari yo‘qotishlar yig‘indisining kamayib borishi tartibida shunday joylashtiriladiki, qatorning oxirida kam yo‘qotishlarga mos keladigan turlar va "Boshqalar" sarlavhasiga tegishli turlar joylashadi;
stolbasimon grafik qurilib, unda nuqsonning har bir turiga o‘zining to‘rtburchagi (ustun) mos keladi. Uning vertikal tomoni nuqsonning bu turidan yo‘qotishlar miqdoriga muvofiq keladi (hamma to‘rtburchakning asosi bir - biriga teng) va Lorens egri chizig‘i deb nomlanadigan eng yuqori egri qiymat chiziladi: grafikning o‘ng tomonida kumulyativ foizning miqdori ko‘rsatiladi; olingan grafik Pareto diagrammasi deb nomlanadi;
absissa o‘qi bo‘yicha nuqsonning turlari yotqiziladi, ordinata o‘qi bo‘yicha - yo‘qotishlar miqdori;
jamg‘arilgan qiymat hisobanadi, u 100% deb qabul qilinadi;
Pareto diagrammasida uning nomi, olingan ma’lumotlarning muddati, ma’lumotlarning soni, nuqsonning foizi, yo‘qotishlarning yakuniy qiymati ko‘rsatiladi.
Korxonaning sifat xizmati 11.5 jadvalda keltirilgan tunukalarning nuqsoni bo‘yicha oylik ma ‘lumotlarni to‘pladi.
11.5 jadvalning ma’lumotlariga ko‘ra 11.1 rasmda Pareto diagramasi tuzildi.
Uning tahlilini o‘tkazamiz. Nuqsonning uch turi: sinish, yoniga egilish, tik holatdan chetlanish mos ravishda 40,181%, 19,442%, 12,961% ni tashkil etadi, umumiy miqdorda A guruh 72,584% ni tashkil qiladi. Bu guruhga birinchi bosqichdayoq asosiy e’tiborni qaratish lozim.
Ikkinchi bosqichda A guruhdagi har bir operatsiyani tahlil qilish, so‘ng nuqsonning foizini kamaytirishga imkon beruvchi tadbirlar grafigini tuzish kerak.
Turli vaziyatlarni tahlil qilishda kundalik hayotni muhokama qilish Pareto diagrammalarini qurishdan umuman farq qilmaydi, ammo u ishlab chiqarish hujjati hisoblanadi va ISO standartlaridagi sifat tizimlarining mantig‘iga javob beradi - sifatni yaxshilash bo‘yicha harakatlar hujjatlashtirilishi kerak.
Agar Pareto diagrammasi har oy davomida tuzilsa, u holda sifat xizmati darhol nuqsonning sababini aniqlaydi va uni bartaraf qilish bo‘yicha choralarni belgilaydi.
Qo‘shimcha misol sifatida 11.2 rasmda ko‘rsatilgan diskli arralarni ishlab chiqarish uchun Pareto diagrammasini qurishni taklif qilish mumkin.
5 jadval.
Tunuka ishlab chiqarishda nuqson to‘g‘risidagi ma’lumotlar.

№

Download 190.99 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3 4 5 6 7