Mavzu:Hozirgi zamon iqtisodisodiy ta’limotlari va evolutsiyasi Reja: 1.Hozirgi zamon iqtisodiy ta’limotlarining asosiy yo‘nalishlari. 2. Zamonaviy iqtisodiy ta’limotlar. 3. Iqtisodiy ta’limotlar tarixiva iqisodiy nazariyaning shakllanishi. Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati KIRISH - Hozirgi zamon iqtisodiy ta’limotlari shakllanishi va rivojlanishining asosiyxususiyatlariBirinchi navbatda «hozirgi zamon» tushunchasiga aniqlik kiritish kerak.Ba’zi iqtisodchilarning fikricha, XIX asr oxirlarida vujudga kelgan iqtisodiyg’oya, ta’limot va kontseptsiyalar hozirgi zamonniki deb tan olinadi.Bu izohda mantiq bor, albatta, chunki o’sha davrda yuzaga kelgan iqtisodiyg’oyalar keyingi iqtisodiy qarashlar uchun tayanch, asos rolini o’ynaydi. Ammobu izohning cheklanganligini ham aytish kerak, negaki XX asrning o’rtalari,ayniqsa ikkinchi Jahon urushidan keyin iqtisodiy ta’limotlar bir qancha yangiqarash, g’oya, kontseptsiya va nazariyalar bilan boyidi, ularni ham albatta «hozirgizamon» iqtisodiy g’oyalariga kiritish tabiiydir, ammo ularning evolyutsiyasi
- Shu erda shuni alohida ta’kidlab o’tish kerakki, iqtisodiy ta’limotlarningpaydo bo’lishi, shakllanishi va rivoji doimo tarixan dialektik ravishda ro’ybermoqda. Tarixning guvohlik berishicha, ma’lum davrda yuzaga kelgan u yoki buta’limot vaqt va sharoit taqozosi bilan doim evolyutsiyada, rivojlanishda bo’ladi.Masalan, XVIII asrning ikkinchi yarmida to’la shakllangan klassik iqtisodiymaktab bozor iqtisodiyotining asosiy xususiyatlarini ta’riflab bergan, ammo bumaktabning asosiy qoidalari, umumiy yo’nalishi saqlangan holda, ularning amaldanamoyon bo’lishi turli davr va davlatlarda nihoyatda xilma-xildir.
- XX asrning 50-60- yillari, ayniqsa keyingi paytlarda jahondagi bir qanchaavvaldan rivojlangan mamlakatlar (AQSh, Buyuk Britaniya, GFR, Frantsiya,Italiya, Kanada va boshqa Evropa Ittifoqi davlatlari...) qatoriga yangi-yangidavlatlar kelib qo’shilmoqda, ayniqsa Yaponiya, Turkiya va yangi industrialmamlakatlar (YaIM) «to’rt ajdaho»: Koreya Respublikasi, Tayvan, Singapur vaGonkong (Syangan) hamda shular rivojiga yaqinlashayotgan Malayziya, Filippin,Tailand kabi davlatlar soni ortib bormoqda
- Ilgarilari dam-badam bo’lib turadigan inqirozlar soni va ko’lami keskinkamaydi. Ammo yo’qolgan emas, bu nisbiyyutuqlar bir tomondan ilmiy texnika3
- inqilobi natijalaridan omilkorlik bilan foydalanilganligi va ikkinchidan aholiijtimoiy talablarini to’laroq qondirish bilan bog’liq bo’lgan ta’limotlarqo’llanilayotganligidir, oqibatda ko’pchilik mamlakatlarda iqtisodiy va ijtimoiybarqarorlik hukm surmoqda.
- «Iqtisodiyot» dahqonchilik, chorvachilik va savdo sifatida ko'rib chiqiladi.«Artxashastra»da aytilishicha, davlat yangi mintaqalarni tashkil etishiva odamlarni u yerlarga o'rnashtirish ishlarini amalga oshirishi kerak. Yangi ko'chib kelganlarga yer soliq to'lash sharti bilan shaxsiy foydalanishga berilgan. Agar beriladigan yerlar yaxshi ishlatilmasa, ulardan yerlarni tortib olish va yaxshi ishlaydigan dehqonlarga berish tavsiya etiladi. Asarda davlat bozor bahosini tartibga solib turishning chora-tadbirlarini ko'rib chiqilishi lozimligi to'g'risida fikr yuritilgan. Masalan, unda mahsulotning bozor bahosi Bilan uning tabiiy qiymati o'rtasidagi
Foydalanilgan adabiyotlar 1. Karimov I.A. Tarixiy xotirasiz kelajak yo'q. T., Sharq, 1998. 2. Aristotel. Soch. v 4-x t. M.; Misl, 1975-83. 3. Artxashastra ili Nauka politiki. M-L, Izdatelstvo AN., 1959. 4. RazzoqovA. va boshq. Iqtisodiyta‘limotlar tarixi. Darslik. T., Moliya, 2002. 7-37b. 5. IslomovA. va boshq. Iqtisodiyta‘limotlar tarixi. O'quv qo'llanma. T., O'zbekiston,
Do'stlaringiz bilan baham: |
